70 Yıllık Kasap Kapandı

Hacı Yılmaz

Dönemin Van Belediye Başkanı Şaban Boysan tarafından 1940'lı yıllarda yaptırılarak hizmete açılan Van Belediyesi Kapalı Sebze Hali'nde başlayan yarım asrı geçen kasaplık  serüveni sona erdi.  Van'da herkesin yakından tanıdığı dedelerin, babaların sonra da çocukları ve torunlarının evlerinin et ihtiyacını karşıladıkları Baboş Kasapoğlu'nun açtığı, oğlu Faruk Kasapoğlu tarafından işletilen kasap dükkanın kapısına kilit vuruldu.

İş yerini  kapatarak kasaplık mesleğine nokta bırakmanın hüznünü yaşayan Faruk Kasapoğlu kadar müşterileri de yıllarca  et aldıkları aile kasaplarının kapanmasından üzüntü duyduklarını dile getirdiler.

"Kasaplık mesleğine 1 Ağustos günü son verdim"

Babası Baboş Kasapoğlu'nun dükkanında kasaplığa başladığını belirten Faruk Kasapoğlu  mesleğe  son verme nedenini ve meslekte geçen günlerini gazetemize anlattı.  Kasapoğlu,  "Babam ve amcam Hali Kasapoğlu eski Kapalı Sebze Hali şimdiki Peynirciler çarşısında kasap dükkanları açarak kasaplığa başlamışlar. O zamanlar Kapalı Sebze Hali Van'ın önemli alışveriş yeriydi.  Kapıdan giren bir müşteri keyifle sebze, meyvesini, etini alır giderdi. Memleketin yöneticileri, bürokratları, memuru, esnafı birçok insan buradan alışveriş yapardı. Buranın etrafı eskiden handı.  Özellikle köylerden gelen vatandaşlar satacakları hayvanların getirip bu hanlara bırakıp giderlerdi. Daha sonra sabah gelip hayvanlarını hanlardan alıp meydana giderlerdi.  O zaman diğer kasaplar gibi babamın da belli müşterileri vardı. Devlet kurumlarının et ihalelerini babam alırdı. Bütün kurumlara eti biz verirdik. Eskiden kasaplar eti 4-5 parçaya bölüp o şekilde veriyorlardı. Babam Erzurum ve Diyarbakır'dan getirdiği ustalar eti isteğe, yemeğine göre doğrayıp müşterilere vermeye başladı.  Ben 1957 yılından başladığım kasaplık mesleğine 1 Ağustos günü son verdim. Bu günde dükkanın kapısını kilitledim. Her şeyin bir zamanı var. Tadında bırakmak lazım. 1957 yılında ortaokulu bitirdikten sonra gelip babamın yanında kasaplık yapmaya başladım. O günkü esnafın müşteriye saygısı, meslek saygınlığı, hürmeti şimdi maalesef yoktur. Eski esnaflar ahlaklı, dürüst ve kanaatkardı. Şimdi ki esnaflığın seviyesi o kadar düşmüş ki anlatamam. Bana göre bugün Türkiye'de birçok esnaf maalesef  dürüst hareket etmiyor.  Neden? Çünkü yaslardan çekinmiyor, Allah'tan korkmuyor, toplumdan utanmıyor.  Böyle bir ortamda  esnaflık yapmak güçleşti. Kasaplar çarşısının karşısında görevlilerin gözü önünde kaçak et satılıyorsa ve yetkililer de gördükleri halede müdahale etmiyorlarsa bu mesleği nasıl sürdüreceksiniz. Van'ın sağlığında olsun, denetiminde olsun, idaresinde olsun, plan projesinde olsun, her alanda bir denetimsizlik boşluk var. Kurubaş tepesinden, Canik'in tepesine, Edremit yolu üzerinden Özalp yoluna kadar bütün yollarda seyyar et kesilip satılıyor. Gazeteler yazıyor, ama müdahale eden yok. Şahıs olarak kimse bunlara bir şey diyemez ama devlet ve belediye yetkilileri müdahale edebilir. Şehrin dört bir tarafında sağlıksız hayvanlar toz toprak içinde kesilip vatandaşa yediriliyorsa bu durum da önlenemiyorsa esnaflığın anlamı kalmamıştır. Bu şartlarda burada esnaflık yapılmaz. Tabi ki marketlerin artması da  esnaflığı olumsuz etkilemiştir. Ama  şuna inanıyorum, insanlar müstahak olduğu şekilde idare edilirler" dedi.

"Müşterilerimden helallik istedim"

Mesleği bırakmanın doğal olarak kendisini ve müşterilerini üzdüğünü belirten Kasapoğlu, "  Çok şükür bugüne kadar kasaplık yaparak esnaflıkta bu izzeti bu şerefi bulduk. 1 Ağustos'tan sonra bu mesleğimi bıraktım. Tabi kasaplık baba yadigârı aile mesleğidir. Bırakmam tabiî ki dokundu. Benim gibi  müşterilerimin çoğu üzüldü. İş yerimiz aynı zamanda hemşehrilerimizin, arkadaşlarımızın  dostların görüşüp  buluşma yeriydi. Esnaflığımın son gününde et almaya gelen müşterilerimden helallik istedim. Kasaplığı bırakacağımı kendilerin ilettim.  Diğer müşterilerimin de Vansesi Gazetesi aracılığı ile haklarını helal etmelerini istiyorum" diye konuştu.

 "O günler aranır oldu şimdi"

 Meslekte anısını anlatarak eski günlerin özlemini çeken Kasapoğlu,  "Eskiden herkes haddini, hukukunu bilirdi. Bütün görevliler, esnaflar sorumluluklarının bilicindeydi. Yıl 1974-1975'ti. Rahmetli Van Belediye Başkanı Tayyar Dabbağoğlu zamanında kendisine rayiç istemeye gittik. Tabi bize rayiç vermedi. Kasaplar Derneği Başkanı amcamın oğlu Abidin Kasapoğlu o zaman başkandı.  Bizim başkana rayiç için gideceğimizi biliyor ve bizden önce başkanın yanına giderek başkan bunlar rayiç istemeye gelecek verme diyor.  Esnafın başkanı dahi halkı koruyordu. Bizde o  sinirle gelip kendi kararımızla  etin fiyatına 5 lira ekleyerek sattık. Başkan yardımcısı Selahattin Güngör izinsiz zam yaptığımız için bize 3 gün üst üste 50'şer TL ceza yazdı.. Bayrama da 3 gün kalmıştı. Bayram oldu, bayramdan sonra  kasaplara dükkan başı 150 TL ceza çıktı. Diğer kasap arkadaşlarımız haklı olarak gidip itiraz edip cezaları kaldırdılar. Ben de inadına gidip bu cezayı yatırdım. Buraya o zamanlar sağlık, belediye görevlisi denetime geldiğinde herkes kendisine çeki düzen verirdi. Gerçek denetim ve disiplin vardı. Bugün o dönemden eser yok.  O günler aranır oldu şimdi. Eskiden insanlarda hassastı. Mesela evlerine aldıkları malzemeyi görünmesin diye büyük mendil içinde götürürlerdi. Bir zaman sonra file çıktı.   Alınan yiyecekler göründüğü için  file çok hoş karşılanmadı. Fileden bir zaman sonra poşet çıktı. Poşet hem insanın ömrünü kısaltıyor hem hastalık veriyor,  hem de çevreyi kirletiyor. O zaman 50  bin   nüfus vardı ama Van daha temiz, düzenli ve güzeldi " dedi.

 "Dükkanı kapatmak bana çok dokundu"

Faruk Kasapoğlu'nun yanında 30 yıl birlikte çalışan Cengiz Kuştutan kasap dükkanın kapanmasından  üzüntü duyduğunu söyledi. Mesleğe Faruk Kasapoğlu'nun yanında başladığını vurgulayan Kuştutan,  " Ustamla birlikte bende mesleği bırakıyorum. Tabi bu dükkanı kapatmak bana çok dokundu. Bir baba ile avlat arasındaki münasebet nasılsa benimle Faruk ağabey ile aramızdaki münasebet de o şekildeydi. Bu yüzden çok üzülüyorum. Dükkanı kapatmamızdan dolayı müşterilerimizde üzüldü.. Müşterilerimizle aile gibiydik.  Dedesi babası buradan üç kuşak et alan müşterilerimiz vardı. Müşterilerimiz bize artık nereden et alacağız diye soruyorlar. Bende  onlar gibi bulduğunuz beğendiğiniz yerden alın diyorum.Bizde  satıcıyken şimdi müşteri olduk. Faruk Kasapoğlu'un, sertliği ve asabiyeti dürüstlüğündedir. Çok dürüst ve babacan bin insandır. Yardımsever bir insandır. Ben babamdan görmediğimi ondan gördüm. Unutamadığım bir anımda burada yaşadım. Bir gün bir yaşlı bir bayan müşteri geldi dükkana, bende daha küçüktüm. O zamanlar  et, ciğer ve sakatat satıyorduk. Et beğenmeyen bayan müşteriyle tartıştım. O sırada Faruk ağabey geldi ve bana ne olduğunu sordu. Bende bayana ne et versem beğenmiyor dedim. Faruk ağabey bana bir tokat vurdu.  Bayanın istediği eti hazırlayıp özür dileyerek  onu yolcu ettikten sonra bana " Aklında olsun bayan müşteriyle tartışılmaz, bayan müşteri bekletilmez. O bayan  senin annen, bacın, eşin de olabilirdi" diyerek beni uyardı. O tokat bana bir meslek yolunda ders oldu. Sonrasında dükkana bayan müşteri geldiği zaman  işim ne olursa olsun  bırakıp önce  bayanla ilgilendim. Güzel günlerim geçti burada. Bende bütün müşterilerimizden haklarını helal etmelerini istiyorum" dedi.

"Et ihtiyacımızı buradan karşıladık"

Faruk Kasapoğlu'nun  müşterilerinden  Erol Güngören " Yıllarca et ihtiyacımızı buradan karşıladık. Ben daha sonra il dışına gittim. Fırsat buldukça Van'dan Antalya ya gelen yakınlarım tarafından et getirtmeye çalıştım. Değerli hemşehrimiz Faruk Kasapoğlu'nun iş yerini kapatmasından üzüntü duydum." dedi.

"Aile  kasabımızdı"

 Haluk Gökgürler isimli müşterisi de " Aile  kasabımızdı. Aynı zamanda dostluk ilişkilerimiz vardı. Esnaflığa, müşterisine değer veren Faruk Kasapoğlu'nun mesleği bırakması bizi de hüzünlendirdi. Allah sağlık ve uzun ömür versin" diye konuştu.

"Van tavasını, kıymalı harcını burada hazırladık"

Faruk Kasapoğlu'nun  dostu, arkadaşı  olduğunu belirten Enver Kaya , "Faruk Kasapoğlu'nun babası Baboş Kasapoğlu'ndan babam et alırdı. Onlar rahmete gidince  Faruk Kasapoğlu'ndan biz  et almaya başladık. Çocuklarımız torunlarımız neticede ailemizin  et ihtiyacını yıllarca buradan karşıladık. Burası bizim için kasaptan öteye aile dükkanı gibiydi. Van tavasını, kıymalı harcını burada hazırladık. Çiğ köftelik kıymayı buradan aldık. Burası  yemeğimize lezzet katan yerdi. Dostum, arkadaşım değerli hemşehrim  Faruk Kasapoğlu'nun mesleği bırakması bütün müşterilerini ve dostlarını  üzmüştür. Ancak mesleği bırakma kararına  saygı duymak gerekiyor. Bundan sonraki hayatında  sağlık ve huzur diliyorum" dedi.