512 milyar lira faize akacak

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın her fırsatta eleştirdiği yüksek faizin devlete maliyeti Yeni Ekonomi Programı (YEP) döneminde adeta uçuşa geçiyor. Devletin hazinesi, bu yıl dahil önümüzdeki 4 yılda faize 512 milyar liradan fazla para ödemek zorunda kalacak. Bu devasa ödeme, geçmiş 4 yıla göre yüzde 114 gibi olağanüstü bir artışı ifade ediyor. Bu büyük artış, dört bir koldan tasarruf yapılsa dahi, kaynakların çoğunu faizin yutacağını gösteriyor.

MİLLİ GELİRİN YÜZDE 3'Ü

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın ‘Yeni Ekonomi Programı' ismiyle açıkladığı Türkiye'nin önümüzdeki 3 yıllık ekonomi programı, kur ve faizlerdeki aşırı yükselişin kamu mali dengelerine ağır fatura bırakacağını ortaya koydu. Kriz olarak dillendirilmese de alt üst olan ekonominin en ağır yüklerinden biri devletin ödeyeceği faizlerde görülecek. Devlet hem içeriden hem de dışarıdan borçlandığı kişi ve kuruluşlara geçen yıl milli gelirinin yüzde 1.8'ini öderken, bozulma yüzünden bu oran 2021 yılına kadar sürekli yükselerek yüzde 3'e kadar çıkacak.

YEP'te yer alan hedef ve tahminlere göre, 2017 yılında 56.7 milyar lira olan devletin bütçeden faize ödediği toplam para, bu yılın sonunda bütçede öngörülen 71.7 milyar lirayı da aşarak 76.4 milyar liraya çıkacak. Bu sapma, yılın ikinci yarısında başlayan faiz ve kur artışının bu yıla yansıyan ilave faiz yükünün 4.7 milyar lira olacağını gösteriyor.

FÜZE GİBİ YÜKSELECEK

Ancak kur ve faizlerdeki aşırı yükselişin devletin faiz giderlerinde yapacağı tahribat YEP dönemini kapsayan 2019-2021 arasında daha da ağırlaşacak. Devletin faiz gideri önümüzdeki yıl füze gibi tırmanarak 117.3 milyar liraya, 2020'da 147.7 milyar liraya, 2021 yılında ise 171.4 milyar liraya kadar çıkacak. Dolayısıyla bu yıl dahil 2021'e kadarki önümüzdeki 4 yıllık dönemde devlete borç para veren kişi ve bankalara tam 512 milyar 800 milyon lira faiz ödemesi yapılacak.

Oysa 2014-2017 yılları arasında, yani geride kalan son 4 yıllık dönemde devletin bu kişi ve kuruluşlara ödediği faiz 209 milyar 900 milyon lira düzeyinde gerçekleşmişti. Rakamlardaki bu olağanüstü bozulma devletin, önümüzdeki 4 yıllık dönemde, geçmiş 4 yıllık döneme göre 2.4 kat, diğer bir ifadeyle yüzde 144 oranında daha fazla faize para ödeyeceği anlamına geliyor.

GARANTİLİ MEGA PROJELER BÜYÜK YÜK

Devletin faiz giderlerinde yaşanacak bu olağanüstü artış, YEP döneminde kamunun hem daha çok borçlanma yapacağını, hem daha yüksek faizlerle borçlanmak zorunda kalacağını, hem de mega projelerin dövize dayalı garanti ödemelerinin yükünün bütçeye daha fazla yansıyacağını işaret ediyor. Özellikle şehir hastaneleri, havaalanları, tünel ve köprü geçişleri başta olmak üzere hasta, araç ve yolcu garantisi verilen mega projelere ödemelerin hızlanmasıyla devletin borç ve faiz ödemeleri de artacak. Faiz yükündeki tırmanış, ekonomideki bozulmayı düzeltip dengeleyeceği iddiasıyla açıklanan YEP döneminde kamu kaynaklarından faize akacak payın azalmayacağı gibi iki katı aşan düzeyde artacağını da gösteriyor.

Kaynak: Sözcü