Başkan Berge'den 'kayıt dışı' uyarısı

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Van İl Müdürü Abidin Göksoy, Van Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (VANESOB) Başkanı İsa Berge'yi makamında ziyaret etti.

Sosyal güvenlik sisteminde sigortalı çalışan kişinin ve ailesinin en başta sağlık hizmetlerinden yararlanabildiğini söyleyen SGK Van İl Müdürü Göksoy; iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hali nedenleriyle çalışılmadığı sürelerde maaşının işveren tarafından ödenmeyen kısmını karşılamak üzere geçici iş göremezlik ödeneğinin verildiğini açıkladı. İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle kısmen veya tamamen çalışamaz duruma gelinmesi halinde sürekli iş göremezlik geliri bağlandığını vurgulayan Göksoy, “Sigortalının aile bireylerine, sigortalı iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmesi halinde ölüm geliri bağlanır. Sigortalı herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma geldiğinde malullük aylığı bağlanır. Sigortalı belli bir yaşa geldiğinde yine prim şartlarını da sağlıyorsa kendisine yaşlılık aylığı bağlanır. Sigortalı öldüğünde eş ve çocukları ile anne ve babasına ölüm aylığı bağlanır. Cenaze yardımı ve emzirme ödeneği ödenir” dedi.

Kayıt dışı esnafın ve kayıt dışı istihdamın esnafa ve çalışana ağır sonuçlar getirdiğini hatırlatan VANESOB Başkanı İsa Berge; ESOB'a, vergi dairesine ve SGK'ya bildirilmeden verilen emeklerin tamamının boşa gittiğini söyledi. Kayıt dışı esnafın yapılan denetimlerde tespit edilmesi durumunda yüksek tutarlarda idari para cezası uygulandığını vurgulayan Berge, “İş yerinin kapanma riski de var. Bir ay sigortasız çalıştırdığı tespit edilen işverene toplam 10 bin 233 TL idari para cezası uygulanmaktadır. Yapılan tespitte işçinin sigortasız çalıştırıldığı süre 6 ay ise 35 bin 818 TL, 1 yıl ise 66 bin 518 TL idari para cezası uygulanmaktadır (2019 yılı için geçerli). Ayrıca bu çalışmalara ait primler gecikme cezası ve faiziyle birlikte tahsil edilir. Bu iş yerlerinin yararlanmakta olduğu sigorta prim teşvikleri durdurulur. Yaşanacak iş kazası ve meslek hastalıkları karşısında devlete ve işçilere karşı ağır idari ve adli yükümlülükler doğar. Haksız rekabete neden olur ve piyasa dengesinin bozulmasına zemin hazırlar. Devlet ve özel sektör tarafından sağlanan teşviklerle hibe ve kredi avantajlarından faydalanılamaz. Vergi avantajı sağlayan indirim ve gider yazma gibi avantajlardan yararlanma hakkı yoktur. İş yerinde çalışanların verimliliği ve motivasyonu azalır. Ölçek ekonomilerden yararlanılamadığından büyüyemezler, marka oluşturma ve pazarda yer edinme şansları azalır” dedi.

“Kayıt dışı çalışanların emeklilik hakkı yoktur”

Kayıt dışı çalışan işçinin emeklilik hakkının olmadığının altını çizen Berge, “Çalışamaz yaşa geldiğinde başkalarının yardımına muhtaç olur. Herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma gelindiğinde malullük aylığından yararlanılamaz. Hayatlarını kaybetmeleri durumunda geride kalan eş ve çocuklar ölüm aylığı hakkından yararlanamazlar. İşsiz kalması durumunda işsizlik sigortasından faydalanamazlar. Genel sağlık sigortası primlerini kendileri ödemek zorunda kalabilirler. Hastalık veya analık durumunda kendisi ve ailesi için istenmeyen durumlarla karşılaşma riski yüksektir. İş kazası ve meslek hastalığına karşı alınması gereken önlemlerden yoksun olarak çalışmak zorunda kalırlar. İş kazası ve meslek hastalığı halinde ise sağlanan haklardan yararlanamama riskleri çok yüksektir. Ücret ve diğer sosyal haklar konusunda kanunların sağladığı korumadan yoksun olarak daha kötü şartlarda çalışırlar. İhbar ve kıdem tazminatından yoksun kalırlar. Yıllık, haftalık ve doğum izni gibi haklardan faydalanamazlar” şeklinde konuştu.
Oda başkanlarının da hazır bulunduğu ziyarette, VANESOB Başkanı Berge, esnaf ve sanatkara göstermiş olduğu ilgi ve yaptığı hizmetler nedeniyle SGK Müdürü Göksoy'a plaket takdim etti.