BDDK'dan bankalara yanıt
Bankalar, sektöre yönelik düzenlemelerin etkisiyle kredilerin yavaşladığını, özkaynak kârlılığının gerilediğini ve takipteki alacakların arttığını belirterek BDDK'nın bu konularda harekete geçmesini istese de bankaların rasyolarının iyi, özkaynaklarının güçlü, aktif kalitesinin de sağlam olduğunun altını çizen BDDK'dan ise olumlu bir sinyal gelmedi.
Türkiye Bankalar Birliği'nin (TBB) 59. Genel Kurulu'nda konuşan TBB Başkanı Hüseyin Aydın, sektörün bilanço büyümesinin yavaşladığını ve bilançonun büyütülmesi gerektiğine dikkat çekerek, özkaynakların büyümesini yavaşlatan başlıca nedenleri, büyümeyi sınırlandıran önlemler, düzenlemelere uyumdan kaynaklanan maliyet artışı ve net karın özkaynak büyümesine olan katkısının azalması olarak sıraladı.
Sektörde sürdürülebilir kârlılığı sınırlandıran yükler olduğuna dikkat çeken Aydın, 'Bir defalık getirilen ve kalıcı hale gelen yükler var, geliri azaltan düzenlemeler var, cezalandırıcı yaklaşımlar var. Bu konularda BDDK'nın devreye girmesini arzu ediyoruz' dedi.
Bankacılık sektöründe yıllık ortalama özkaynak getirisinin Mart 2016 itibariyle yüzde 10.8 düzeyinde olduğunu ifade eden Aydın, 'Ortalama özkaynak getirisi ile riski sıfır olan devlet iç borçlanma senetlerinin getirisi arasındaki fark bir puanın altına inmiştir' dedi.
Ortalama özkaynak kârlılığı getirisinin sermaye maliyetinin oldukça altında olduğunu belirten Aydın, böyle olunca büyük oyuncuların gelme hususundaki iştahının da azaldığını kaydetti. Aydın, 'Özkaynak olmazsa kredi veremeyiz, özkaynaklar önemli' dedi.
Aydın ayrıca, sektörde tahsili gecikmiş alacaklardaki artışın da bankaların özkaynaklarını yavaşlatan unsurlardan olduğunu kaydetti.
Geçen yılın ikinci yarısından itibaren tahsili gecikmiş alacaklarda artış olduğuna dikkat çeken Aydın, tahsili gecikmiş alacak oranının sektörde Mart sonu itibarıyla yüzde 3.3 olduğunu; ancak aktiften silinen krediler ile yapılandırılan krediler de dahil edildiğinde kredi riskinin yüzde 6 olduğunun altını çizdi.
'Kredilerde yüzde 15 sınırının devam edip etmediğini bilmiyoruz'
Aydın sektörün kredi büyüme hızının Merkez Bankası tarafından üst sınır olarak işaret edilen yüzde 15 oranının altına indiğine de dikkat çekerek şöyle konuştu:
'Bu yılın ilk çeyreği itibariyle, sabit kurlarla yıllık kredi büyüme hızı yüzde 12'ye yavaşlamıştır. Sabit kurlarla, kurumsal krediler yüzde 14 büyüdü, taksit sınırlandırması ve kredi kartlarında gelir limiti nedeniyle bireysel kredilerin büyüme hızı yüzde 7'ye yavaşladı. TCMB'nin yüzde 15'lik kredi büyümesi standardının devam edip etmediğini bilmiyoruz, bunu öğrenmek istiyoruz.'
Kredilerin bilançodaki payının yüzde 63'e geldiğini belirten Aydın, yeni kredi verebilmek için aktiflerin büyümesinin şart olduğunu ifade etti.
Kredi mevduat oranının yüzde 120 düzeyinde olduğunu söyleyen Aydın 'Mevduatın bir kısmının da mevduat dışı diğer finansal araçlara yöneldiğini gözlemliyoruz. Bu nedenle krediler ile mevduat yanında mevduat dışı kaynakları da dikkate alan bir karşılaştırma yapılmasının daha doğru olduğunu düşünüyoruz... Mevduat dışı kaynağın kalitesinin tartışılması lazım...' diye konuştu.
Aydın, bankacılık sektörünün sermaye yeterliliğinin ise yüzde 15.5 düzeyinde olduğunu belirterek, bu oranın uluslararası karşılaştırmalara göre makul ve yüksek düzeyde olsa da son dönemde düşüş eğiliminde olduğunu belirtti.
BDDK: 'Sektörün özkaynak yapısı güçlü'
Toplantıda konuşan BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben de Türk bankacılık sektörünün düzenlemeler bakımından uluslararası standartlara uyum içinde olduğunu belirterek, 'Hatta sektörün likidite hedef sermaye yeterliliği rasyosu, kredi kartları, banka kartları düzenlemeleriyle uluslararası platformda ön planda yer aldığını biliyoruz' dedi ve ekledi:
'Bankacılık sektöründe Mart 2016 itibarıyla 2.4 trilyon lira aktif büyüklüğüne ulaşılmıştır. Küresel belirsizliklere rağmen son bir yıllık dönemde yüzde 13.1 büyüme kaydeden sektör görece düşük olan büyüme potansiyelini sunmaya devam etmektedir. Sektörün finansal sağlamlık göstergeleri de güçlü bir görünüm arz ediyor. Kredilerin takibe dönüşüm oranı, likidite göstergeleri, yabancı para pozisyonundaki kaldıraç oranı makul düzeylerde seyretmekte, SYR uluslararası standartların öngördüğü asgari düzeyin üzerinde bulunmaktadır.'
Akben, sektörünün öne çıkan özelliklerinden birinin de güçlü özkaynak yapısı olduğunu belirterek, Mart 2016 itibarıyla 273 milyar liraya ulaşan, kaliteli unsurlardan oluşan özkaynakların kurum tarafından yapılan diğer düzenlemelerle de gücünü koruduğunu belirtti.
Akben ayrıca, sektörün yüksek aktif kalitesi ile güçlü özkaynak yapısının da olduğunu belirtti.