Bir Direniş Hikâyesi… Kırık Tebessüm

Van ile ilgili romanların, hikâyelerin, filmlerin, belgesellerin benim hayatımda her zaman ayrı yeri olmuştur. Zira geçmişi farklı yönleriyle ele alan bu eserlerde kendimizden, kentimizden izler bularak hafızlarımızı tazeliyor özlem gideriyoruz.

Tıpkı Birinci Dünya Savaşı sırasında kahramanlık gösteren Vanlı çocukları anlatan 120 ve Van'da geçen bir aşk hikâyesinin anlatıldığı Hollywood yapımı "The Ottoman Lieutenant" (Osmanlı Subayı) filmleri, Şark Yıldızı, Van Üçlemesi- Gülü Astım Duvara, Kızıl Topraklar kitapları gibi.

Değerli yazar-şair Nuran Benli hemşehrimizin kaleme aldığı "Kırık Tebessüm" adlı kitap da bunlardan biridir. Benli babasına kararına saygıyla boyun eğen genç bir kadın olan annesi Fehmiye hanımının yaşamından bir dönemi kitabında anlatıyor. Kitapta güçlü kişiliğe sahip bir kadının sabrını, zorluklara dayanma gücünü, özverisini, hüzünlerini, küçük mutluluklarını buluyorsunuz.

Ablası Nuran Benli gibi yazar- şair olan Ümran Öztürk Kırık Tebessüm kitabında kendisine ayrılan önsözde annesinin direnişinin anlatıldığını belirtiyor. Kitabı okurken o yılları yeniden yaşadığını söyleyen Öztürk kitabın ailesinden aldığı değerleri kendisinden sonraki kuşaklara geleneksel bir yaklaşımla aktarma çabası içinde olan, zaman zaman da eşiyle kültür çatışması yaşayan bir kadının bir direniş hikayesi olduğunu ifade ediyor.

Kitabın bir kadının gerçek yaşamından yola çıkılarak kaleme alınan bir hayat hikayesi olmakla birlikte 1950-1970 Türkiye'sini de anlattığına dikkat çeken Öztürk, eserde ülkemizdeki sosyal yapı, toplumsal tabakalaşma, sınıfsal farklılıklar, cinsiyet farklılıkları, bürokrasi, adetler, kültür çeşitliliği ve zenginliğiyle çok güzel kurgulanarak yalın bir dille anlatıldığını söylüyor.

Başkomiser Maruf Bey'in İstanbul'da, Yalova'da, Kız Olgunlaşma Enstitüsü'nde eğitim görmüş genç kızı Fehmiye hanımın ailesinin tamamı devlet hizmetinde bulunmuş kişilerden oluşuyor.

Her genç kız gibi babasına aşık olan, evleneceği erkeğin babası gibi bir kişiliğe sahip olmasını hayal eden Fehmiye hanımın hayalleri, yaşam heyecanı babası tarafından arkadaşının oğluyla evlendirilmesiyle birlikte değişiyor.

Kitap bu anlatımla başlıyor.

Kitabın Van evleri, bahçeler, odun sobası, soba yandıktan sonra alınan koz kömürün kömürlü ütüde kullanılması, toprak evlerin duvarlardaki nişlerin dolap, raf ve yüklük olarak kullanılması, komşuluk ilişkileri, payton, iğde ağacı, gül şurubu, elle çalıştırılan dikiş makinesi, pikap, elbise dikişi, küllü su, uğurlamalar, hediyeleşmeler, kalabalık ev ortamı, eksik olmayan misafirler, Bahçıvan Mahallesi Meçhul Asker sokağı, atlı süvariler, fener alayı, askeri bando ve kara çarşambaları (Hıdırnebi) anlatan satırlarında ailemi,kendimi bulunca yüzüme kırık bir tebessüm çöktü.

YAZININ DEVAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ