CHP Van raporu Kılıçdaroğlu'na sunuldu

Vansesi Haber Merkezi

Konuyla ilgili CHP Van İl Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, Cumhuriyet Halk Partisinin ülke genelinde ‘Ekonomik ve Siyasal Krizden Çıkışın Çözüm Yolları' konulu araştırmaları kapsamında Van'a görevlendirilen Edirne milletvekili ve Genel Başkan başdanışmanı Okan Gaytancıoğlu, CHP Van İl Başkanı Mehmet Kurukcu, il ve ilçe yöneticileri VESOB, Van TSO, Van OSB, Van TB, Tes İş Van Şubesi, Van Ziraat esnaf odaları ve bazı ilçe başkanlıklarının ziyaret ederek rapor hazırladıkları kaydedildi.

Raporun CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'na sunulduğu belirtildi.

Raporda şu ifadelere yer verildi;

Ekonomik ve Siyasal Krizden Çıkışın Çözüm Yolları” konulu ziyaretler kapsamında Van İl Başkanı Mehmet Kurukcu ile beraber 13-14 Eylül 2018 tarihleri arasında, Van İl merkezinde Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Ziraat Odası, Ticaret Borsası, Ticaret ve Sanayi Odası, Van Organize Sanayi Bölgesi, Türk-İş'e bağlı Türkiye Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikası (TES-İŞ) ziyaretleri yapılmıştır. Ziyaretler sonrası arta kalan zamanlarda esnaf ziyaretleri gerçekleştirilmiştir.

CHP heyeti olarak gittiğimiz yerlerde iyi bir şekilde karşılandık. Bölge zaten sürekli bir ekonomik kriz ve yoksulluk içerisinde olduğu için son krizin etkilerinin henüz ciddi olarak hissedilmediğini gördük. Ancak reel sektör temsilcileri, durumun tam olarak farkında olduğu için, bu ekonomik krizin tamamen savurganlık ve betona yatırımdan kaynaklandığını açık olarak ifade ettiler. Görüşmelerimiz STK'larla samimi ortamlarda geçti. Bu samimiyette Van İl Başkanımız Sayın Mehmet Kurukcu'nun STK'larla iyi bir diyalog içerisinde olmasının bir sonucu olarak gözlemledik. Hatta birçok yönetici, önceden CHP'nin il ve ilçe yöneticilerini tanımadıklarını ve yöneticilerin parti binasından çıkmadıklarını açıkça ifade etti.
Her gittiğimiz kuruluşta, CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak tarafından hazırlanan sunumu özetleyerek konuya başladıktan sonra, yetkililerinin görüşlerini de alarak, görüşmelerin karşılıklı sohbet havasında geçmesine özen gösterildi. STK yetkilileri Türkiye ekonomisinden daha fazla Van ekonomisi hakkında görüşlerini açıklamakta yarar gördü. Buna göre, Van ekonomisinin durumu ve sorunları ile partimizin bölgeye yönelik gerçekleştirmesi gereken politika önerilerini başlıklar halinde sıralayabiliriz.

1. Huzur ve Güven Ortamı Sorunu: Van, AKP'li yıllardan önce Doğunun hayvancılık merkezi olarak biliniyordu. Meraya dayalı büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık sayesinde bölge üreticisi düzenli bir gelire sahip olarak yaşamını sürdürmekteydi. Hatta bölgeden Ortadoğu ülkelerinde canlı hayvan ihracatı dahi yapılmaktaydı. Çünkü meraya dayalı hayvancılık neredeyse bedavaya yapılan hayvancılık olduğu için, bölge insanını bölgeye bağlayan en önemli unsur olarak nitelendirilebilirdi. Ancak bölgedeki terörün etkisiyle hayvanları meraya çıkarma yasağının uygulanmasıyla karma yem ve samana dayalı besleme ekonomik hayvancılığın yapılmasının önünde bir engel oldu. Bu nedenle birçok aile hayvanlarını satarak, bölgeyi terk etme yoluna gitti. Bu da Van kırsalının boşalması anlamına geldi. Van kırsalının boşalması bir yana, il ve ilçe merkezlerinde hayvancılığa dayalı ticaretle geçinen birçok kişi ve firmada bundan ekonomik olarak olumsuz yönde etkilendi. Görüşülen kurum ve kuruluşların tamamı “mera yasağının” kaldırılmasının bölgedeki ekonomiye ciddi bir katkı sağlayacağını ifade etmektedir. En önemli konu, güven ve huzur ortamının Devletçe sağlanabilmesi, bölgeye devletin güvence vererek, yasak bölgelerin kaldırılarak insanların üretici hale gelebilmesini sağlayabilmektir.

2. Siyasi Ortamın Bulanıklığı: Van ilinde HDP ve AKP'nin ciddi bir üstünlüğü bulunmaktadır. Başta Büyükşehir belediyesi olmak üzere HDP'li belediyelerin tamamına kayyum atandığı için derinlemesine sohbet ettiğinizde halkta siyasi iradenin yönetime yansımadığı ifadesi yaygındır. Yapılacak yerel seçimlerde de bu iradeye ipotek konulacağı tahmin edildiğinden ciddi bir arayış söz konusudur. Hatta açıkça bu durumu CHP'den başka çözebilecek bir iradenin olmadığı da ifade edilmektedir. Kanaatimizce, bölgede terörle bağlantısı olmayan kanaat önderleriyle yapılacak görüşmelerle HDP seçmeninin CHP'ye oy vermesi sağlanabilir. Tabii ki bu durum çok hassas bir konudur. Herhangi bir ittifakın yapıldığı anlaşılırsa, Batı illeri başta olmak üzere partimiz oy kaybına uğrayabilir. Ayrıca AKP bu durumu kullanarak kara propaganda yapabilir. Ancak şu da bir gerçektir. Bölgedeki insanlar AKP'den bıkmışlardır, HDP'yi de bir çözüm olarak görmemektedirler. Bölgedeki insanlar CHP ve HDP'nin yakınlaşmasını istemektedir. Kanaatimizce bunun olabilmesi için partimizin Doğu ve Güneydoğu'ya daha fazla zaman ayırması gerekmekte, Ege ve Marmara bölgesindeki yurttaşlara da bunun önemli bir sorun olduğu ve herkesin terör örgütü sempatizanı olmadığı uygun bir dille anlatılabilmelidir.

3. Bölgenin Ulaşım Sorunu: Van, bulunduğu coğrafi konumdan ötürü, Türkiye'nin birçok bölgesine uzak bir yerdedir. Bu nedenle, taşımacılık yönünden ciddi anlamda dezavantajlı bir konumdadır. Bölgede yapılacak yatırımlara girdi ve hammadde temini diğer bölgelere nazaran pahalıdır. Bunda ulaşım girdilerinin taşınma maliyetleri dikkate alındığında sorunun çözümü kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Bölge aslında hayvancılıkta ön plana çıkmıştır. Meraya dayalı hayvancılık yerine yem hammaddeleri olan arpa, saman, buğday lojistik maliyetlerinden ötürü, Gaziantep ve Şanlıurfa gibi üretim bölgelerinden Van'a oldukça pahalıya gelmektedir. Ulaşım sorununu çözmek elbette ki mümkün değildir, ancak Van'ın coğrafi koşullarından yararlanılarak üretim yapmak, buna göre sanayiler kurmak mümkün olabilir. Örneğin en önemli yatırımlardan biri Entegre et tesisleri, süt fabrikaları olması gerekirken yanlış özelleştirmeler sonucu daha önceki yıllarda Devlete ait bu tip yatırımlar yanlış özelleştirmelerin kurbanı olmuştur. Bundan sonra, planlama yaparak bu tip yatırımların bir Devlet politikası haline getirilmesi bölgenin geleceği açısından son derece önem arz etmektedir. Örneğin Türkiye'de en fazla koyun ve keçi varlığı Van'dadır. 3 milyonu aşan küçükbaş hayvan varlığı çok iyi bir destekleme mekanizması ile rahatlıkla 3-4 katına çıkarılarak, Van'ın bir üretim üssü olması sağlanabilir. Doğu illerine bulundukları coğrafi ve iklim koşullarından ötürü özel destek şarttır.

4. Ekonomik Sorunlar, İşsizlik, Yoksulluk: Ekonomik sorunların temelinde de plansızlık yatmaktadır. Bölge hayvancılığını harekete geçirebilecek, karkas eti satabilecek ciddi pazar yoktur. Et ve Süt Kurumu herhangi bir varlık gösterememektedir. Örneğin büyük çabalar sonucu kurulmuş olan Van Et kombinası 15 kapasite ile çalışıyor. Bölgede arpa ve buğday yem üretimi için son derece önemli iken Toprak Mahsulleri Ofisinin, düşen buğday ve arpa fiyatları karşısında piyasalara müdahale etmemesi, tahıl fiyatlarının sürekli yerinde sayması bölgedeki ekonomik sorunları ağırlaştırmaktadır. Bölgede uzun yıllardır kamu yatırımlarının askıya alınması, özel sektörün yatırım ortamını güvenli bulmadığı için büyük yatırımlardan kaçınması bölgedeki işsizliğin artmasına neden olmuştur. Van, Türkiye'de işsizlik oranı en yüksek olan illerden biridir. Yoğun işsizlik yoksulluğu da beraberinde getirmiştir. Yoksulluğun çoğalması insanları terör örgütünün kucağına itmektedir. Ya da bu yoksulluk devlete olan bazı yükümlülüklerin yerine getirilmemesini beraberinde getirmiştir. Ayrıca Van'da elektriğin 53'ü kaçak kullanılmaktadır.

5. İran İle Sınır Ticareti Geliştirilmeli: Van, İran'a sınır kapısı olan bir ilimizdir. Nedense İran ile olan sınır ticaretinden ciddi bir ekonomik katkı sağlayamamaktadır. Bunda AKP hükümetinin uyguladığı niteliksiz dış politikanın da önemli etkileri vardır. ABD, dolaylı olarak İran ile ticaretin yapılmasını engellemektedir. ABD, Türkiye'nin İran'a ambargo uygulamasını bazen direkt olarak bazen de dolaylı olarak istemektedir. Bundan en çok etkilenen Van ekonomisi olmaktadır. Örneğin “S-PVC-Polymer” bir plastik hammaddesi olup İsveç'ten getirilmektedir. Ancak bu hammadde İran'da var ve çok daha ucuzdur. Bürokratik nedenlerle sınır ticareti kapsamında getirilememektedir. Bu tip ürünlerin Türkiye'nin çıkarları doğrultusunda ticaretinin önündeki engeller kaldırılmalıdır.

SONUÇ

Van incelemeleri CHP açısından oldukça başarılı geçmiştir. Van'da çalışkan bir il başkan bulunmaktadır. İl Başkanı Mehmet Kurukçu, Van'da sevilen sayılan bir insandır. Ayrıca yaptığımız araştırmalara göre, bölgenin hassasiyeti de dikkate alındığında İl başkanımız parti politikalarımızı iyi uygulamaktadır. Partimizin Van başta olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu merkezli çalışmalara ağırlık vermesi, bölge insanının beklediği bir davranıştır. Terörden ve işsizlikten yıllardır etkilenen Doğu insanı ilgi ve şefkate muhtaçtır. Doğu ve Güneydoğunun iyi işlenmesi, Kürt sorununu doğru tespit edilmelidir. Bunu bölge halkına yeterince htirmeyen partimiz, daha sık bölgeye heyet göndermelidir. Bu bölgenin sorunu ağırlıklı olarak ekonomiktir. Ekonomisini planlayan bir doğu, Türkiye'ye ciddi bir katkı sağlayabilir. Bu da ancak kamu yatırımları, düşük enerji destekleme politikaları, sosyal destekleme politikaları ile olur. Bu politikaları da CHP'den başka kimse hayata geçiremez. Dolayısıyla partimizce geliştirilen bu politikaların bölge insanına daha sık anlatılması gerekir”

Raporda çevre yolu, şehir stadyumu, sahil yolu, doktor ve öğretmen açığı, Van Gölü Koruma Kanunu gibi sorunlara yer verilmemesi dikkat çekti.