Ermeni Komitelerinin A'mal ve Harekât-I İhtilaliyyesi

Değerli okurlar; coğrafyamızda sosyal ve siyasal çalkantılar 1800'lü yılların başından itibaren yaşanmaya başlamış. Başlıkta ismini verdiğim kitap bu kargaşaları ayrıntıları ile izah etmektedir. Kitabın ilk baskısı 1916 yılında İstanbul'da Matbaa-ı Orhaniyye'de yapılmıştır.

Van'ımız sınır kenti olması sebebiyle bu sosyal ve siyasi çalkantıların en önce hissedildiği ve yaşandığı yerlerin başındadır. Bu sebeple Ermeni meselesi ve Ermeni komitacılarının faaliyetlerinin en şeffaf tahlil edileceği yer ilimizdir. Çünkü ilimiz Rusya ve İran üzerinden gelen komitacılar için kolay ulaşılır bir merkezdir. İlimizin kolay ulaşılır olmasından yararlanan komitacılar Van'da diğer Anadolu illerine oranla daha rahat hareket etmiş ve örgütlenebilmişler. Hatta Mıgırdıç Hrimyan isimli Vanlı bir Ermeni Varak Manastırı (Yedi Kilise) dâhilinde 1857 tarihinde bir matbaa tesis etmiş. Ermeni istiklali maksadını yaymak üzere "Arziv Vaspuragan"(Van Kartalı) ismindeki gazeteyi neşre başlamıştır.

Ermeni meselesini anlamak için sadece Van ile ilgili olayları okumak ve değerlendirmekte yeterli olmaz. Ermeni terör örgütlerinin Anadolu'nun diğer illerindeki faaliyetlerini, Rusya, Avrupa ve Amerika'daki örgütlenmeleri ve çalışma yöntemlerini de okumak gerekir. Bu kitap Ermeni terör örgütlerinin Anadolu ve Balkanlardaki, Van'daki ve yurt dışındaki faaliyetleri hakkında bilgiler vermektedir.

Kitap Ermeni komitacılarının Ermenileri, Rus, Fransız, İngiliz, İtalyan vs. üniformaları giydirerek çeşitli cephelerde savaştırdıklarını yazıyor. Emperyalistlerin Osmanlıları cephelerde güçsüz kılmak için, Anadolu 'da isyan çıkarmada Ermenileri nasıl kullandıklarını belgeliyor. Emperyalist güçlerin komitacılar aracılığı ile Ermenileri kışkırtıp silahlandırdıklarını ve onlara dost göründüklerini, ancak silahlanan Ermenileri Anadolu'da isyana teşvik ederek Osmanlı ordusunun gücünü bölmeye çalıştıklarını arşiv belgeleri ile izah ediyor.

YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ...