GAZ ÇIKARMA HAKKINDA 7 İLGİNÇ GERÇEK !
Tıbbi terminolojide flatulans adı verilen yellenme veya bağırsak gazı neden olur, neden ses çıkarır, neden kokar ve tutulursa ne olur merak ettiniz mi? İşte flatulans (yellenme) hakkında 7 ilginç gerçek
Bağırsak gazının (flatulans) bileşimi nedir?
Flatulans (yellenme), bağırsaklarımızda biriken her türlü gazın buldukları her türlü delikten dışarı kaçma çabalarının bir ürünü. Ağzımızdan başlayan sindirim kanalımızın her basamağında gazlar birikir. Hatta yutkunurken yuttuğumuz hava bile sonunda bir çıkış noktası bulacaktır.
Ancak çıkardığımız gazın önemli bir kısmı bağırsaklarımızdaki bakterilerin gerçekleştirdikleri kimyasal faaliyetlerin bir yan ürünü olarak üretiliyor.
Tipik bir yellenme sırasında insanlar %59 azot, %21 hidrojen, %9 karbondioksit, %7 metan ve %4 oksijen dışarı çıkarırlar. Kimi zaman çıkarılan gazın %1 kadar kısmı hidrojen sülfat ve merkaptanlardan oluşuyor. Bunlar içerisinde sülfür de bulunur.
Bağırsak gazı (flatulans) neden kokar?
Kokunun sorumlusu sülfür gazı. Diyetinizde ne kadar fazla sülfür varsa, gazınız da o kadar sert kokacaktır.
Bu nedenle fasulyeler, lahana, peynir, yumurta ve gazlı içecekler kokuyu sertleştirir. Özellikle fasulyeler, lahana, mantarlar ve soğan içerisinde sindiremediğimiz karmaşık şekerlerden çok fazla vardır. Bu da kokunun etkisini arttırır.
Amonyak ve hidrojen sülfit çok az miktarda bile olsa koklanabilir. 100 milyon hava parçacığından 1 tanesi bunlar olsa bile, burnumuz bunu fark edecektir.
Bağırsak gazı neden ses çıkarır?
Bağırsaklarımızda sıkışan ve dışarı itilen gaz, boğucu kaslarımızın (bağırsakların kasılmasını sağlayan kaslar) kasılma miktarına ve sıkışmış gazın basıncına bağlı olarak çıkış sırasında bağırsak duvarlarını titretebilirler. Bu titreşimler, gaz çıkartma sırasında çıkan sesin nedenidir. Yoksa gazın kendisi sese sahip değildir. Organlarımızla etkileşimi sese neden olur.
Gazın sesini arttıran unsurlar gaz miktarı, gazın çıkışını sağlayan kuvvet/basınç ve anüsünüzü saran kasların sıkılık miktarı ile ilgilidir. Otçul hayvanlar (ve insanlar arasında vejetaryen olanlar) diyetleri nedeniyle daha çok gaz çıkarırlar. Ancak bunu daha sessiz yapabilirler. Anüsü saran kaslar daha gevşektir. Etçiller (ve insanlar arasında et ağırlıklı diyete sahip olanlar) daha az gaz çıkarırlar. Ancak gazlarının sesi çok daha şiddetlidir. Çünkü anüslerinin etrafındaki kaslar daha sıkıdır.
Ne sıklıkla bağırsak gazı (flatulans) oluşur?
Her gün ortalama 14 defa gaz çıkarırsınız. Sağlıklı bir insanın günde 500-600 mililitre gaz çıkarması gerekir. Yapılan araştırmalarda, erkeklerle dişiler arasında yellenme sıklığı arasında bir fark bulamamıştır. Hatta yapılan bir araştırma, birebir aynı diyeti takip eden insanlardan dişilerde daha fazla gaz birikimi (ve dolayısıyla çıkışı) tespit edilmiştir. Bazılarımız diğerlerine göre daha fazla gaz çıkarır. Aslında ortalama bir insan 80 yıllık ömrünün yaklaşık 113 saatini yellenerek geçiriyor.
Eğer gaz miktarınızı düşürmek istiyorsanız, her seferinde yediğiniz yemek miktarını azaltabilir, daha yavaş yiyerek daha az hava yutabilir, daha sakin bir yaşantı sürebilir ve egzersiz yaparak vücudunuzu çalıştırabilirsiniz.
Bağırsak gazının (flatulans) hızı nedir?
Her insanda hızı farklılaşabiliyor. Çünkü anüs açıklığı, sıkışan gaz miktarı ve gazın çıkışı sırasındaki kasılmalar hızı değiştirebiliyor. Ancak ortalama olarak her insanın bağırsak gazı saniyede 3.04 metre hızla çıkıyor. Bu, saatte 10.8 kilometre hıza denk geliyor.
Ancak tabii ki gaz anüsümüzü terk ettikten sonra hemen yavaşlıyor ve difüzyonla etraftaki gaza karışıyor. Ortalama uzunluktaki bir insanın anüsünden çıkan gazın burnuna ulaşması 5-15 saniye civarında alıyor.
Bağırsak gazı tutulursa ne olur?
Sosyal yaşam içinde insanlar çoğu kez bunu tutmak ister, Kimileri başarır, kimileri de başaramaz. Bağırsak gazını uzun süre tutarsanız o gazlar biriktikçe başka çıkış yolları arayacaktır. Çoğu zaman sindirim kanalınızda pek fazla geriye gidemezler. Ancak gazlar birikmeyi sürdürdükçe, karında şişlik ve rahatsızlık, hatta kramplar meydana gelebilir.
Bağırsak gazı alev alır mı?
Alev alabilir. Gazın bileşiminde bulunan özellikle metan ve hidrojen gazı yanabilir. Sakın denemeye kalkmayın! Eğer gazınız yeterince hızlı çıkamazsa, kolayca alev alır ve vücudunuzu yakabilir. Eğer bu alev içeride biriken/bekleyen gaza ulaşırsa (ki bu çok nadir gerçekleşir), ciddi yanıklara neden olabilir.