KAYBEDEN ZAFER BİZİM DEDİ
AKP, 2011de yapılan genel seçimlere göre 3 milyona yakın oy ve 70 milletvekili kaybetti. CHP oy ve vekil sayısını artırdı ama oy oranını düşürdü. MHP hem oy, hem milletvekili hem de oran olarak HDP ile birlikte seçimin kazananı oldu
Yüzde 20 oy kaybı ile tepe taklak oldu
Her 5 oydan 1'ini yitirip, yüzde 20 oy kaybına uğrayan AKP, Doğu ve Güneydoğu'da olduğu gibi İstanbul, Ankara ve İzmir'de de hüsran yaşadı. 2011'de 5 vekil çıkardığı Diyarbakır'da ise 11 vekilden sadece 1'ini alabildi.
10 ilde birinci, 37 ilde vekil çıkmadı
CHP, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da adeta “sıfır” çekti. Sadece 10 ilde birinci oldu, 37 ilde ise vekil çıkaramadı. Aldığı oy önceki seçimlere oranla yüzde 0.6 gerileyen CHP'nin adaylarını önseçimle belirlemesi oy artışını engelledi.
MHP'deki oy artışı AKP'ye kaybettirdi
MHP sadece Osmaniye'de birinci olsa da seçimin HDP'den sonra oyunu en fazla artıran partisi oldu. 2011'e göre oyunu yüzde 3.4 artıran MHP'nin bu yükselişi en çok AKP'ye zarar verdi ve iktidarı kaybetmesinde etkili oldu.
Meclis'e giren HDP anahtar parti oldu
Barajı aşıp Meclis'e giren HDP, koalisyon senaryolarında anahtar parti durumuna geldi. Doğu ve Güneydoğu'da ezici bir üstünlük kuran HDP, Ankara, İstanbul, Bursa, Antalya ve İzmir gibi büyük şehirlerde de oy patlaması yaptı.
Kaybeden parti bile “Zafer bizim” dedi
İktidardan düşen AKP birinci parti olduğunu, MHP oy ve vekil sayısını artırdığını, CHP Erdoğan'a “dur” denildiğini açıkladı. Ancak en kârlısı, barajı geçip sandıktan çıkmayı başaran HDP oldu.
TÜRK halkının koalisyona yeşil ışık yakıp Tayyip Erdoğan'ın 400 vekil isteğini reddettiği seçimin kazananı HDP ve MHP oldu. Yüzde 85 gibi yüksek bir katılımın olduğu seçimde AKP, 2011 genel seçimlerine göre 3 milyona yakın oy ve 70 milletvekili kaybetti. CHP oy ve vekil sayısını artırdı ama oy oranı düştü. MHP hem oy, hem vekil hem de oran olarak HDP ile birlikte seçimin kazananı oldu. Kocaeli'nde resmi olmayan kesin sonuçlara göre 11 milletvekilinden 6'sı AKP, 3'ü CHP, 2'si MHP kazanmış görünmesine rağmen yurt dışı oyların ilave edilmesiyle MHP'nin bir milletvekilliği HDP'ye geçti.
7 bin kişi saydı
2 milyon 866 bin 979 seçmenin kayıtlı olduğu yurt dışında 54 ülke ve 112 temsilcilikte kullanılan 1 milyon 31 bin 917 oyu, ATO'da konulan 1222 sandıkta yaklaşık 7 bin kişi saydı. Bu dönemde TBMM'de temsil edilen 4 partinin 3'ünde Ermeni adaylar yer aldı. HDP'denGaro Paylan, CHP'den Seline Özuzun Doğan ve AKP'den MarkarEsayan Meclis'e giren isimler oldu. Meclis'te 4 de sporcu vekil yer alacak. Bunlar eski milli futbolcu Saffet Sancaklı Kocaeli'den ( MHP ), Gaziantepspor Kulübü'nün eski başkanı Celal Doğan Gaziantep'ten (HDP), Güreş Federasyonu eski Başkanı Osman Aşkın Bak (AKP) ve eski Gençlik ve Spor İstanbul İl Müdürü Vedat Bayram Niğde'den (MHP) milletvekili seçildi.
Ortak aranıyor
Anayasa gereği Hükümet kurma yetkisi ilk önce AKP'ye verilecek. AKP ya bir ortakla koalisyonu deneyecek ya da dışarıda kalarak, erken seçim olasılığını arayacak. Bunlar gerçekleşmezse erken seçim de bir alternatif haline gelecek. Seçimden umduğunu bulamayan Vatan Partisi, Komünist Parti, Halkların Kurtuluş Partisi ve DSP partilerinin aldığı toplam oy sayısı 316 bin 657 oldu. Seçimde küçük partiler de büyük hüsrana uğradı. Barajı geçmeyi amaçlayan ve 7 Haziran seçimlerine çok iddialı ve flaş isimlerle giren Vatan Partisi'nin oy oranı, 156 bin 538 kişinin oyuyla yüzde 0.34 oldu. Bu arada CHP, Antalya'da sonuçlara itiraz etmeye hazırlanıyor. CHP İl Başkanı Semih Esen, ellerindeki verilerle açıklanan verilerin birbirini tutmadığını öne sürdü. Esen, Antalya'daki 4 bin 684 sandığın tamamında CHP'nin görevlileri ve müşahitlerinin olduğunu söyledi. Esen, “Merkezimizden aldığımız sonuçlara göre biz Antalya'da yüzde 38.5 gibi bir rakamdayız. AKP yüzde 31.5, MHP ise yüzde 20'lerde görünüyor. HDP ise yüzde 7.2'lerde seyrediyor. Fakat Seçim Kurulu sonuçları açıklamaya başladığı anda Antalya ile ilgili maalesef basın organlarında bizim sonucumuzla hiç örtüşmeyen, tamamen farklı sonuçlarla karşılaştık. Duruma göre sonuca itiraz edeceğiz” diye konuştu.
AKP: Yüzde 20 kan kaybı yaşadı
BÜTÜN devlet imkanlarını, yandaş medyayı, özellikle TRT'yi, Tayyip Erdoğan'ın “Milletle buluşma” adıyla yaptığı mitinglerindeki desteğini arkasına almasına rağmen AKP, büyük hüsran yaşadı. Muhalefet partilerinin özellikle rüşvet, yolsuzluk üzerinden yüklendiği AKP'nin, İktidardan düşmesinin özellikle başta 3. döneme takılan eski siyasetçilerin başını çekeceği yeni oluşumlara neden olması tedirginliği var. 2011 genel seçiminde yüzde 49.83, 2014 yerel seçiminde yüzde 43.13 oy alan AKP, 2015 genel seçiminde yüzde 40.70'e düştü. AKP, 2011 seçimlerine göre her 5 oydan 1'ini yitirdi ve yaklaşık yüzde 20 oy kaybetti. AKP, Doğu ve Güneydoğu'da olduğu gibi İstanbul, Ankara ve İzmir'de de hüsran yaşadı. Ankara'da yaklaşık yüzde 8, İzmir'de 12.4 oranında kayıp yaşadı. AKP, en büyük şoklardan birini 2011'de 5 vekil çıkardığı Diyarbakır'da yaşadı. 11 vekilden sadece 1'i AKP'ye gitti, o isim de bakan Mehdi Eker oldu. Ağrı, Hakkari, Iğdır, Şırnak ve Tunceli'de vekil çıkaramadı. AKP, Türkiye genelinde hiçbir ilde oy oranını artıramadı. En yüksek oranı yakaladığı il yüzde 66.8'le Tayyip Erdoğan 'ın memleketi Rize oldu. Ancak burada bile AKP 2011 seçimlerine göre yüzde 2.1 oranında oy kaybetti. AKP, Çankırı, Düzce, Karaman ve Rize'de “tulum çıkararak” adaylarının tamamını Meclise taşıdı. Geçen dönem 79 kadın vekilin olduğu Meclis'e bu seçimde sayı 95'e çıktı. Kadınların Meclis'teki temsil oranı 14.3 iken yüzde 17.3 oldu. AKP'nin son derece sert geçen, çok önemli suçlamaların yapıldığı dönem nedeniyle koalisyona temkinli yaklaşacağı sanılıyor. Ancak diğer yandan sonuçlar nedeniyle Erdoğan'a yönelen eleştiriler için yeni arayışlar da yapacağı düşünülüyor.
CHP: G.Doğu'da sıfır vekilde kaldı
Bu seçim sonuçları nedeniyle başı en çok ağrayacak olan lider Kemal Kılıçdaroğlu. Geçen kurultayda Muharrem İnce karşısında fark yapamayan Kılıçdaroğlu'nu sıkıntılı günler bekliyor. Siyasi çevreler, Kılıçdaroğlu'nun bir çözüm olarak AKP ile bir koalisyonu bile düşünebileceğini belirtiyor. CHP, birinci parti olduğu ve 2 vekil çıkardığı CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun memleketi Tunceli'yi ve tek vekilinin olduğu Ardahan'ı da HDP'ye kaptırınca, bölgede Gaziantep dışında milletvekili çıkaramadı. Oyları da Şanlıurfa dışındaki tüm illerde düştü. CHP, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da “sıfır” çekti. Sadece 10 ilde birinci oldu, 37 ilde vekil çıkaramadı. CHP'nin özellikle büyük kentlerdeki sol - sosyal demokrat oylarının bir bölümü HDP'ye kaydı. 2011'de 25.9 oyla 135 vekil çıkaran CHP, 25.3 ile 132 vekilde kaldı. CHP'nin milletvekili adaylarını önseçim ile belirlemesi, ekonomi odaklı projeleri partide beklenen oy artışını sağlamadı. CHP, Karadeniz'de kısmen kıpırdama yaşadı. Samsun, Trabzon, Giresun, Artvin, Bartın illerde vekil sayısını korumayı başardı. Sadece Ordu'da vekil sayısını 2'ye çıkarırken, Zonguldak'ta birinci parti oldu. İzmir'de AKP'de ortaya çıkan bu düşüşün aksine CHP'nin oylarını yüzde 2 artırdı. İstanbul'da 2011'e göre oy oranı düştü ve kentin milletvekili sayısı artmasına rağmen bir milletvekilini kaybetti. Bursa ve Edirne'de oy oranı yükseldi ama vekil sayısı aynı kaldı. Çanakkale'de birinci parti oldu. Belediye başkanlığı seçimini kazandığı Yalova'da 2 oldu ve sadece Muharrem İnce seçilebildi.
MHP: İktidara en büyük darbe
MHP sadece Osmaniye'de birinci olsa da bu seçimin HDP'den sonra oyunu en fazla arttıran partisi oldu. 2011'e göre oyunu yüzde 3.4 arttıran MHP özellikle Karadeniz ve Orta Anadolu'daki yükselişi ile AKP'ye ağır darbe vurdu. AKP'nin en çok altını oyan parti de MHP oldu. Oyların yüzde 16.4'ünü kazanan MHP 80 sandalye kazandı. 2011'deki son genel seçimde oyları yüzde 13 civarında olan ve sadece 53 koltuk kazanabilen MHP, oylarını yüzde 3 civarında artırmasına rağmen sandalye sayısını yüzde 50'nin üzerinde artırdı. Bu durum parti içinde Genel Başkan Devlet Bahçeli'nin durumunu tartışılmaz yaptı. İktidarı amaçlayarak seçim propagandası yapan MHP kendi oylarını artırmasının yanında AKP'nin gerilemesinde de büyük bir pay sahibi oldu. MHP'nin yükselişi, gerek bölgelerdeki oy oranı gerekse parlamentodaki sandalyeler açısından en çok AKP'ye zarar verdi. Bahçeli'nin rüşvet ve yolsuzluk, sözde çözüm süreci ve çalışanlara yönelik sözleri seçmende karşılığını buldu. Bahçeli'nin AKP ile koalisyona mesafeli hatta katı durması da bu durumdan kaynaklanıyor. MHP'nin tüm Türkiye'de en fazla oyunu arttırdığı il yüzde 14.8 ile Kilis. MHP Lideri Devlet Bahçeli 'nin memleketi olan ve MHP'nin tek birinci çıktığı il Osmaniye'de yüzde 0.4'lük bir düşüşün olması ise sürpriz oldu. MHP'nin asıl oy kaybettiği iller ise Kars, Iğdır ve Ardahan. Buralarda HDP adayları daha baskın görüldü.
HDP: Seçimde en çok onlar kazandı
2011 seçimine bağımsız adaylarla katılarak 35 milletvekilliği kazanan HDP, Doğu ve Güneydoğu kentlerinde ezici bir üstünlük kurdu. Batı'daki büyük kentlerde de büyük başarı kazanan HDP, Bursa, Antalya, Ankara gibi kentlerde bile sandalyeye sahip oldu. HDP'nin, önümüzdeki dönem hem Kürt sorunun çözümü yönündeki arayışlarda hem de olası koalisyon senaryolarında önemli bir anahtar durumuna gelmesi Türkiye siyaseti açısından yepyeni bir durum yarattı. HDP, Silivri Cezaevi'ndeki oyların yüzde 62'sini aldı. Cezaevi'nden AKP'ye yüzde 14, CHP'ye ise yüzde 10 oy çıktı. 2011'deki seçime İstanbul'da bağımsız adaylar ile girerek yüzde 5.34 oy oranını yakalayan dönemin BDP adaylarının partisi HDP, 2015 seçimlerinde yüzde 12.6 oranını yakaladı. Yine bu seçimde Ankara'da BDP ile yüzde 1'in altında oy alan HDP, oy oranını yüzde 5.5'e taşıdı. İzmir'de de 2011'deki seçimdeki oy oranını da yüzde 6 artırdı. HDP, barajı geçerek dikkate alınacak hale geldi.