KIRAATHANELER VE İNTERNET KAFELER EKONOMİK KRİZ YAŞIYOR

Burhan Ergin - Vansesi Özel

Türkiye'nin 11 Mart 2020 tarihinden bu yana adeta savaş açtığı KOVID-19 mücadelesinde yeni normalleşmeyle birlikte yeni dönem başladı. Sağlık Bakanlığının talimatları doğrultusunda İçişleri Bakanlığınca kapatılan ve 1 Haziranda başlatılan yeni normalleşme programları çerçevesinde yeniden açılan kıraathaneler açıklanan kurallar nedeniyle umutsuzlukla karşı karşıya kaldılar.

“Vatandaşlar oyun olmadığı için kahvehanelere gelmez oldu”

Hükümetin mağduriyeti gidermesi gerektiğini söyleyen Niyazi Budak, “75 gün kapalı kaldık. Bazı ödemelerimiz ötelense de sonuçta bu ödemeleri yapacak olan yine kahveci esnaflarıdır. Ama normalleşmeyi beklerken uymak zorunda olduğumuz açıklanan kurallar ve genelge hükümleri bizlerin meslek hayatını büsbütün olumsuzlaştırdı. Kahvehanelerde okey taşı, iskambil oyunu ve tavla sosyal mesafe kuralı nedeniyle yasak olduğu için kahvehaneler boş kaldı. Vatandaşlar oyun olmadığı için kahvehanelere gelmez oldu. Her masada 3 kişinin oturmasını sağlamak istesek, maske ve hijyen kurallarını uygulasak da vatandaş; ‘Bu ne biçim yasak. Biz kumar oynamıyoruz ki. Zaten ekonomik sıkıntı ve işsizliğin pençesinde olmamız nedeniyle sadece stres atıyoruz. 75 günlük özlemimiz fiyasko ile sona erdi. Bir çay içmek için kahvehaneye kim gider?' diyorlar. Biz küçük esnafız ekonomik krize dayanacak gücümüz yoktur. Hükümetin bir an evvel bu mağduriyeti gidermesi gerekir. Van Kahveciler Kıraathaneciler ve İnternetçiler Odası ve TESK ile birlikte Van Valiliği ve Büyükşehir Belediyesi sorunlarımızı anlatan gerekli yazıları yazdık. Bu konuda Sayın Valimiz, milletvekillerimiz, kamu kurumları ve meslek odalarının üzerine düşeni yapması gerekir. Ortada bir mağduriyet var. Bu mağduriyetin giderilmesini istiyoruz. Esnaflarımızın çoğu bu konuda tedirgindir ve çözüm bulunmasını istiyor. Kıraathanelerde uygulanan yasağın kalkması gerekir. Halk Bankası'nın esnaflara verdiği kredinin kredi kartları gelmedi. Birçok esnafımızda sicilleri bozuk diye krediden yararlanamadı. Bir kereye mahsus sicil affı istedik fakat isteğimiz kabul edilmedi. Umarım sorunlarımız çözülür” diye konuştu.

“16 Mart öncesine dönelim”

Kıraathane ya da kahvehanelerin Türk kültürünün vazgeçilmez bir parçası olduğunu belirten Budak, “Van'da kahvehanelerin çoğu kiracı olan esnaflardır. Esnafımızın biriken kira borcu var. Uygulanan kurallar nedeniyle esnaflarımız kiralarını ödeyemediği gibi çalıştırdığı işçinin maaşını da veremiyor. Kahveciler Odası Başkanı olarak meslektaşlarımın yaşadığı sıkıntılar için gerçekten üzülüyorum. 75 gün önce bir emirle kapatıldığımızdan bugüne kadar biriken kiralarımız, ödemediğimiz tüpgaz, çay, şeker, kahve, meşrubat, vergi, Bağ-Kur, SSK primleri gibi biriken borçlarımız şimdi belimizi büker oldu. Oyun yasağı olduğundan para kazanamadığımız için bırakın bu günlerin giderlerini karşılamayı, önceki borçlarımızı dahi kapatamıyoruz. Devletimiz milyonlarca insanın boş zamanlarında bir araya geldiği, buluştuğu, özlem giderdiği, sohbet ettiği kahvehaneleri bir de bu durumuyla göz önünde tutmalı ve gerçek normalleşmeyi uygulamalı. Bizler 16 Mart öncesine dönmek istiyoruz” dedi.

“Kahvehaneler futbol tutkunları için de önemli”

Van'da hizmet veren kahvehane ve lokallerin aynı zamanda futbol tutkunları için birer buluşma adresi olduğuna da dikkat çeken Budak, “Yıllık maç yayınlama hakkına 31 bin 500 TL ödeyerek sahip olan esnaflarımız var. Bunlar normalleşme sürecinde sosyal mesafe uygulaması nedeniyle daha az futbol tutkununa maç izlettirebilecek. Bu nedenle maç gelirlerimizde düşecek. Devlet bu konuda da bizlere destek vermeli” şeklinde konuştu.

“İnternet kafeler, playstation işyerleri açılsın”

Niyazi Budak, normalleşmeye rağmen henüz iş yerlerini açamayan esnaf ve sanatkarların da işyerlerinin açılmasını talep ederek, “Halı sahalar, internet kafeler, playstation vb. oyun salonları ve eğlence merkezlerinin bir bölümü halen kapalı durumda. Eğlence mekanlarının halen kapalı olması esnaf ve sanatkarlarımızın mağdur olmasına yol açıyor. İlimizde mücbir sebeplerle halen kapalı durumda olan eğlenceye yönelik faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlarımızın da iş yerlerini kontrollü bir şekilde açmalarını talep ediyoruz. Hijyen ve tedbir kurallarına tamamen uyarak faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlarımıza yönelik tüm kısıtlamaların kaldırılması ve esnafımızın tamamen normalleşmesi talebimizi bir kez daha tekrarlıyoruz. Pandemi sonrası normalleşme süreci boyunca maske, mesafe ve hijyen kurallarına özen gösterelim, tedbiri elden bırakmayalım. Ama küçük esnafında göz göre göre iflas etmesine, yok olmasına izin vermeyin. Küçük sermayeyle açılan bu işyerlerinin yaşaması gerekir” ifadelerini kullandı.