Normalleşme desteği nasıl verilecek?
Kovid-19 pandemisi dolayısıyla kısa çalışma uygulamasına giden ve işçilerini ücretsiz izne ayıran işverenlerden normal çalışmaya dönenlere prim desteği sağlanacak. Destek üç aya kadar sürecek. Mayıs haziran aylarında normal çalışmaya dönmüş olan işveren destekten daha az yararlanacak.
Habertürk'ün haberine göre Covid-19 pandemisinden etkilenen iş yerleri için şartları kolaylaştırılan kısa çalışma uygulaması 31 Ekim'e kadar uzatıldı. 17 Eylül'de sona erecek işten çıkarma yasağı ve buna paralel olarak getirilen ücretsiz izin uygulamasının da uzatılması bekleniyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK),genelge yayımlayarak, kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulamasından normal çalışmaya dönen işverenlere sağlanacak prim desteğinin nasıl uygulanacağına dair ayrıntıları belirledi.
Temmuz ayında TBMM'de kabul edilen kanun uyarınca, kısa çalışma veya ücretsiz izindeki işçilerini normal çalışmaya döndüren işverenlere, üç aya kadar prim desteği verilecek. İşçi başına aylık prim desteği, asgari ücretli işçiler için ödenen prim tutarında olacak. Asgari ücretliler için işsizlik sigortası dahil yüzde 37.5 oranında prim ödeniyor. Bunun 5 puanlık kısmı, normalde de hazine tarafından karşılanıyor. Bu tutar düşüldüğünde, normalleşen işverene 868 TL sosyal güvenlik primi, 88 TL de işsizlik sigortası primi olmak üzere, işçi başına aylık 956 TL'ye kadar destek sağlanacak.
Prim desteğinden 1 Temmuz 2020 tarihinden önce kısa çalışma ve nakdi ücret desteği başvurusunda bulunan özel sektör iş yerlerinden normal çalışmaya dönenler yararlanacak. Üç aylık destek süresi, kısa çalışmanın veya nakdi ücret desteğinin sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren başlayacak. Destek ödemeleri 31 Aralık 2020 tarihini geçemeyecek.
İŞÇİLERİN TAMAMININ NORMAL ÇALIŞMAYA DÖNMESİ GEREKMİYOR
Normalleşme desteği kapsamında primlerin işsizlik fonundan karşılanabilmesi için kısa çalışma ödeneği alan işçilerin aynı iş yerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmesi gerekiyor. Örneğin, 50 işçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlandığı bir şirkette 30 kişinin kısa çalışması sona erdirilip, diğer 20 işçi kısa çalışmaya devam etse bile normal çalışmaya dönen 30 işçi için destekten yararlanılabilecek.
Normalleşme desteği sadece özel sektör işverenlerine ait iş yerlerine verilecek. Kamuya ait kurumlar ile kamudan alınan ihaleye bağlı işçi çalıştırılan özel sektöre ait iş yerleri destekten yararlanamayacak.
EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLAR İÇİN NORMALLEŞME DESTEĞİ YOK
Ev hizmetlerinde çalışan kişiler de Kovid-19 pandemisi dolayısıyla verilen kısa çalışma ödeneğinden yararlandırıldı. Ancak, bu kişiler için normalleşme desteği verilmeyecek. Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıran işverenler, normalleşme desteğinden yararlanamayacaklar.
ERKEN NORMALLEŞENE DAHA AZ DESTEK
Normalleşme desteği, kısa çalışmanın/nakdi ücret desteğinin sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren üç ay süreyle uygulanacak. Her bir ay için, işçinin kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısı dikkate alınacak. Ayda 20 gün kısa çalışma ödeneği verildiyse, üç ay boyunca ayda 20 günlük asgari ücret için ödenmesi gereken prim tutarı kadar destek sağlanacak. Ayda 30 gün kısa çalışma ödeneği almış işçi için ise 30 günlük asgari ücret için ödenmesi gereken prim tutarı kadar destek verilecek.
Normalleşme desteği 1 Ağustos'ta yürürlüğe girdiği için, temmuz ve sonraki aylarda normalleşmeye dönen iş yerleri 3 aylık destekten tam yararlanacak. Ancak, normal çalışma saatlerine erken dönmüş olan işveren üç aydan daha az destek alabilecek. Örneğin, kısa çalışması 10 Haziran 2020 tarihinde sona eren işçi için işverene sadece ağustos ve eylül aylarında iki aylık normalleşme desteği verilecek. Kısa çalışması 10 Mayıs 2020 tarihinde sona erip normal çalışmaya geçirilen işçi için ise sadece ağustos ayında destek sağlanacak. Temmuz ayında normal çalışmaya geçirilen işçiler için ise ağustos, eylül, ekim aylarında normalleşme desteği verilecek.
Otomotiv sektöründeki firmaların bir kısmı nisan ayı bitmeden, bir kısmı da mayıs ayında normal çalışmaya döndü. Nisanda normal çalışmaya dönenler destekten hiç yararlanamayacak. Kısa çalışma uygulaması mayıs ayına bir gün dahi sarkmış olanlar ise bir aylık destek alabilecek.
KISA ÇALIŞMAYA YENİDEN DÖNENİN DESTEK HAKKI SÜRECEK
Destek kapsamındaki işçi, üç aylık süre dolmadan işten ayrılıp, yıl içinde tekrar aynı iş yerinde işe başlarsa 31 Aralık 2020 tarihini geçmemek üzere, kalan süre için destek verilecek. Örneğin ağustos ayında normal çalışmaya geçirilen işçi için işverene eylül ayında prim desteği sağlanmış ve işçi 1 Ekim'de işten kendi isteğiyle ayrıldı diyelim. Bu işçi 2 Kasım'da aynı iş yerinde tekrar işe başlarsa, işveren kalan iki aylık desteği kasım ve aralık aylarında alabilecek. Ancak, destek kapsamındaki işçi aynı işverenin farklı bir iş yerinde veya başka bir işverene ait iş yerinde işe başlarsa normalleşme desteği verilmeyecek.
Normalleşme desteği almakta olan işveren, isterse yeniden kısa çalışma veya ücretsiz izin uygulamasına dönebilecek. Örneğin temmuz ayında normal çalışmaya dönülen iş yerinde ağustos ve eylül aylarında normalleşme desteği verilmişken 1 Ekim'de kısa çalışmaya geçilebilecek. Bu iş yeri 30 Ekim'de yeniden normal çalışmaya dönerse, kalan bir aylık normalleşme desteği işverene kasım ayında verilecek.