Önceki başvuruda ismi yer alan işçiler ödenek alabilecek

Koronavirüs vakalarının artması üzerine yayımlanan yeni genelge uyarınca, restoran, lokanta, pastane, kafe, kafeteryalarda sadece paket servisi yapılacak. Sinema solanları yıl sonuna kadar, kahvehane, kıraathane, kır bahçesi, internet kafe ve salonları, elektronik oyun salonları, bilardo salonları, lokaller ve çay bahçeleri ile halı sahaları yeni bir karar alınıncaya kadar kapalı kalacak. Alışveriş merkezi, market, berber, kuaför ve güzellik merkezleri sadece sabah 10.00 ile akşam 20.00 saatlerinde açık olacak.

Söz konusu sektörlerden perakende ticaret ile yiyecek içecek sektörü istihdamın yoğun olduğu sektörler. Bu iki sektörde ağustos ayı itibarıyla sırasıyla 1 milyon 374 bin ve 667 bin sigortalı kişi çalışıyor. Diğerleriyle birlikte kısıtlama kararından etkilenen sektörlerde yaklaşık 2.2 milyon sigortalı işçi bulunuyor. Türkiye genelinde sigortalı işçi sayısının 14.7 milyon olduğunu dikkate alırsak, yüzde 15'inin kısıtlama kararından etkilenecek sektörlerde yer aldığını söylemek mümkün.

Pandemi sonrası işyerlerinde ilk kapatma kararının alındığı nisan mayıs aylarında 3.2 milyon kişi kısa çalışma ödeneğinden yararlandı. Ödenek alanların sayısı, sanayi sektörünün normalleşmeye başlamasıyla haziran ayında 2.5 milyona, sonraki aylarda da azalarak ekim ayında 927 bin kişiye kadar geriledi.

İşten çıkarma yasağına paralel olarak 17 Nisan'da başlayan ücretsiz izin uygulamasından ise bugüne kadar toplam 2 milyon 82 bin kişi yararlandı. Ekim ayında da 540 bin kişi ücretsiz izin desteği aldı.

KISA ÇALIŞMAYA GEÇİLİRSE KİMLER ÖDENEK ALABİLECEK?

Faaliyetleri kısıtlanan veya tümüyle durdurulan sektörlerde çalışanlar için yeniden kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulaması gündeme gelecek. Kısa çalışma ödeneğinden, haziran sonuna kadar kısa çalışma başvurusu yapmış olan işyerlerinde çalışıp da isimleri İŞKUR'a bildirilen işçiler yararlanabilecek. Bu işyerlerinde sonradan işe giren işçiler kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayacak.

Kısa çalışma ödeneği alabilmek için, ödenek başvurusu yapıldığı tarih itibarıyla son 3 yılda en az 450 prim günü bulunması ve 60 gün hizmet akdi ile çalışmak gerekiyor. Prim günü koşulunu sonradan yerine getirenler, haziran ayına kadar yapılan başvuru listesinde isimleri yoksa ödenek alamayacaklar.

Kısa çalışmadan yararlanamayan ve ücretsiz izne çıkartılanlar günlük 39.24 TL tutarında nakdi ücret desteği alabilecekler.

Türkiye'de çalışanların önemli bir kısmı sigortasız kişilerden oluşuyor. Faaliyetleri kısıtlanan veya durdurulan sektörlerde sigortasız çalışanlar hiçbir ödenekten yararlanamayacaklar.

Kısa çalışma ödeneğinin süresi 31 Aralık 2020 olarak belirlendi. Ancak, cumhurbaşkanı kararıyla uygulamanın 2021 haziran ayı sonuna kadar uzatılma imkanı bulunuyor. İşten çıkarma yasağı ve buna paralel ücretsiz izin uygulaması da şimdilik 17 Ocak 2021 tarihine kadar devam edecek. Ancak, bu da 2021 haziran ayı sonuna kadar uzatılabilecek.

ÖDENEKLER DEĞİŞECEK Mİ?

Kısa çalışma ödeneği, işçinin son 12 aylık prime esas kazanç ortalamasının yüzde 60'ı oranında bağlanıyor. Bir kişinin alabileceği en yüksek ödenek tutarı, asgari ücretin yüzde 150'sini aşamıyor. Bu yıl itibarıyla 1.752 TL ile 4.380 TL arasında kısa çalışma ödeneği veriliyor. Daha önce kısa çalışma ödeneği alırken normalleşmeye geçmiş işçiler, yeniden kısa çalışmaya döndüklerinde önceki tutar üzerinden ödenek alacaklar. Normalleşme döneminde ücretlerinde artış olmuş olsa bile ödenekleri değişmeyecek.

Ücretsiz izne çıkartılanlar ise aylık brüt 1177 TL, net olarak da 1168 TL ödenek alabilecekler.

NORMALLEŞME DESTEĞİ ALAN İŞYERLERİ NE YAPACAK?

Ağustos ayından itibaren kısa çalışma ve ücretsiz izinden normal çalışmaya geçen işyerleri için üç ay süreyle normalleşme desteği verildi. Normalleşme desteğinden yararlanmış işyerleri de yeniden kısa çalışmaya dönebilecekler.

YERSİZ ÖDEMEYE DİKKAT!

Pandemi yüzünden işyerlerinin kapatılması dolayısıyla işçilerin mağdur olmaması için bahar aylarındaki kısa çalışma uygulaması sırasında işverenin beyanı esas alındı. Sonradan bu işyerlerinde yapılan incelemelerde, ödenek alma hakkı olmayan işçilere de ödeme yapıldığı belirlendi. Fazla ve yersiz ödemeler işverenlerden tahsil edilmeye başlandı.

Bu hafta yürürlüğe giren torba kanuna geçici bir madde eklenerek, 2020 Ekim ayı ve öncesi döneme ait işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden tahsil edilmemiş olanlar silindi. Af niteliğindeki bu düzenleme 31 Ekim'den önceki hatalı işlemlere dayalı yapılan haksız ve yersiz ödemeleri kapsıyor.

İşverenler, 1 Kasım'dan sonra doğabilecek haksız ve yersiz ödemelerden sorumlu tutulacaklar.

Habertürk