Petroldeki tarihi düşüş Türkiye'ye yaradı

Dün ham petrolün varil fiyatı 29,6 dolara kadar gerileyerek son 12 yılın en düşük seviyesini gördü. Bahreyn, S. Arabistan ve Katar gibi ülkelerde, akaryakıta uzun yıllar sonra yüzde 60'ı bulan zamlar yapıldı. Gelirini petrole bağlayan ihracatçı ülkeler zarar etmeye başlarken, Türkiye gibi enerjide dışa bağımlılar bu durumdan fayda sağlıyor.

Sadece birkaç yıl önce, petrol üreten ülkelerin en ufak açıklamasıyla yükselişe geçen petrol fiyatları, şimdilerde bu ihracatçılara eski günlerini mumla aratıyor. Ham petrolün varil fiyatı, nereden nereye dedirterek, dün 29,6 dolara kadar geriledi. Son 12 yılın en düşük seviyesini gören petrolden, ithalatçı ülkeler kar elde ederken ihracatçılar, zararı telafi etmeye çalışıyor. Sadece Türkiye'de son 1,5 yıl içinde benzin ve motorinde yüzde 20 civarında bir düşüş meydana geldi.

BAHREYN 33 YIL SONRA İLK KEZ

Küresel ekonomi çevreleri, petrol fiyatlarındaki düşüşü merakla takip ederken, olmaz denen şey oldu ve Bahreyn gibi petrol zengini bir ülke, 33 yıl sonra ilk kez akaryakıt fiyatlarına zam yaptı. Benzer bir açıklama da Katar'dan geldi. Ülke benzine dün yüzde 35 zam kararı aldı.ıBrent varil fiyatı tarihi dip yapmışken, benzer bir açıklama da Katar'dan geldi. Ülke benzine dün yüzde 35 zam kararı aldı.

S. Arabistan yüzde 50 zam yaptı

Suudi Arabistan da akaryakıta yüzde 50 gibi ciddi bir zam yaparken, kararın ardından ülkedeki sürücüler benzin istasyonlarına akın etti.Başkent Riyad'daki akaryakıt istasyonlarının önünde uzun araç kuyrukları oluştu. Daha önce 0,45 suudi arabistan Riyali (35 kuruş) olan 91 oktan benzin fiyatı, 0,75 riyale (58 kuruş) yükseldi. Suudi Arabistan'ın bütçe açığı, geçen yıl 98 milyar dolara yükselerek bir önceki yıla oranla 5 kattan fazla arttı. Ülke yönetimi 224 milyar dolarlık 2016 bütçesinde ise 87 milyar dolarlık bir bütçe açığı öngörüyor.

Ülkenin en önemli gelir kaynağı petrol, ihracatın yüzde 90'ına, toplam milli gelirin yüzde 45'ine, bütçe gelirlerinin ise yaklaşık yüzde 80'ine denk düşüyor. Suudi'lerin bu kalemden sağladığı gelirde geçen yıl yüzde 23 azalma yaşandı.

380 milyar dolarlık DEV projeler ertelendi

Düşük petrol fiyatları nedeniyle geleceğe dair yatırımları olumsuz etkilenen uluslararası enerji şirketleri, bugüne kadar toplam 380 milyar dolar değerindeki projelerini erteleme kararı aldı. Enerji şirketi Wood Mackenzie'nin açıklamasına göre, 2015'te, 7 milyar varile eş değer 22 ham petrol projesi ertelendi. Toplam 20 milyar varile eş değer 46 ham petrol projesi de daha önce askıya alınmıştı. Böylece sayısı 68'e ulaşan ve 27 milyar varil ham petrole eş değer bu projelerin toplam yatırım tutarı 380 milyar doları buldu.

DÜŞÜŞ REEL SEKTÖRE YANSIMALI

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı İbrahim Çağlar, 2016'da dünya ekonomisini önemli gelişmelerin beklediğini söyledi. Çağlar, “Dünya ticaret hacmi büyüyemiyor ve azalan likidite rekabet ortamını kızıştırıyor. Petrol fiyatları 13 yılın en düşük seviyesine geriledi. 2016'da ABD ve Rusya'da gerçekleşecek seçimlerin yansımalarının olmasını bekliyoruz. Buna rağmen tüm jeopolitik ve ekonomik riskleri, fırsata çevirmeye kararlıyız” şeklinde konuştu. Çağlar düşen petrol fiyatlarına ilişkin, “Fiyatlar 30 doların altını gördü. Bu düşüş ticarethanesinden üreticisine kadar belirli oranlarda reel sektöre yansıtılmalı” dedi. Ülkemizde sıkça tartışma konusu olan akaryakıt fiyatları konusunda uzmanlar, düşüşün küresel piyasaların gerisinde kaldığına işaret ediyor. Nedeni olarak da yüzde 65'lik bir kısmının vergiden oluştuğuna işaret ediyor.

Sakin Norveç'te şiddetli kriz

Avrupa ve ABD, 2008 yılında ekonomik krizle boğuştuğu sırada bile ekonomik büyümesini sürdüren Norveç, yaşanan gelişmeler üzerine sanayisinde kriz durumu ilan etti. Norveç, Petrol İdaresi Genel Müdürü Bente Nyland, “Norveç petrol sanayisi krizde, bunu inkar edemeyiz” derken, fiyatların düşmesiyle birlikte petrol şirketlerinde 'uzun vadeli değer yaratma' kaygısından çok kısa vadeli karlara öncelik verme eğilimi olduğunu belirtti. Öte yandan, Norveç Devlet Petrol Kurumu (Statoil), geçtiğimiz aylarda binlerce kişinin işine son vereceğini açıklamıştı. Enerji uzmanları, petrol fiyatlarındaki düşüşün geçici olduğuna dikkat çekse de şu sıralar birçok ülke için ekonomik manzara pek iç açıcı görünmüyor.