RUS PAZARINDA KENTSEL DÖNÜŞÜM

Vansesi Özel

İller Bankası A.Ş. Van Bölge Müdürlüğü, Van’da çarpık bir görünüme sahip olan, ekonomik ve ticari anlamda hak sahiplerinin ihtiyaçlarına cevap veremeyen; Rus, Avrupa ve Halk pazarlarını kentsel dönüşüm çerçevesinde “İstanbul Mısır Çarşısı” benzeri tarihi bir mimariyle modern şekilde ihya etmek üzere işyeri sahipleri ve Van Belediyesi’ne teklif sundu. Esnaflar konuya çok sıcak bakarken belediyenin dönüşüm ile ilgili girişimleri devam ediyor.

1990’lı yıllardan itibaren hükümet konağı civarında; sağlıksız, plansız ve alt yapı donatıları olmadan sacdan yapılan; Rus, Avrupa ve Halk pazarlarının kentsel dönüşüm kapsamında dönüşümünün gerçekleşmesi durumunda pazarlar alt yapı ve mimarisiyle yeni bir görünüm ve değer kazanacak.

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağıldığı dönemde Doğu bloku ülkelerinden getirilen dürbün, çadır, kazma, kürek, asker kıyafetleri gibi eşyaların satışının yapılmasından dolayı adı “Rus Pazarı” olan, iş yerleri şimdi kentsel dönüşüm heyecanı yaşıyor. Van’ı ziyaret eden yerli ve yabancı konukların turistik alış-veriş merkezi haline gelen pazarlarda 5-15 metre kare büyüklüğünde iş yeri bulunan yüzlerce hak sahibi esnaf; ısınma, güvenlik gibi alt yapı sorunu bulunan, turistik ticarete uygun olmayan iş yerlerinin yaşadığı sorunların çözümünü istiyor, kentsel dönüşümü bekliyor. Pazarlar 80 dönüme yakın bir arsa üzerinde bulunduğu tahmin ediliyor.

Şehir merkezinde, sağlıksız, kötü bir görünüme sahip olan pazarların, kentsel dönüşüm çerçevesinde her yönüyle ihya edilerek ekonomik değer ve ticari önem kazanabileceğini söyleyen İller Bankası A.Ş. Van Bölge Müdürü Kemal Uyan, “ Van için ticaret, turizm ve istihdam değeri taşıyan ancak ilimize, turizme, esnaflara yakışmayan bir görünüm ve yapı içinde bulunan, Rus, Halk ve Avrupa pazarlarını kentsel dönüşüm kapsamında ihya etmeyi düşünüyoruz. Ancak biz kurum olarak belediyelere hizmet vermekteyiz. Bizim muhatabımız belediyelerdir. Bu konuda İller Bankası A.Ş Genel Müdürümüz Ahmet Candan’da Van’da pazarlara tüm kentsel ve sosyal hizmetler getirilerek olası tüm doğal afet riskleri de bertaraf edilecek şekilde yeniden fenni ve sıhhi standartlara uygun bir şekilde yapılandırılması yönünde esnaflar ve Başkan Bekir Kaya ile görüştü. Bizim projeyi hayata geçirilebilmemiz için öncelikle pazarda bulunan iş yeri sahipleri kendi aralarında anlaşarak bir araya gelmeleri gerekiyor. Bu birliktelik sağlanması ve Van belediyesinin talebi durumunda fizibilite çalışmalarına başlayabiliriz” dedi.

Pazar esnafı dönüşüme sıcak bakıyor

Büyük Halk Pazarı’nı da kapsayacak olan kentsel dönüşüme ilişkin görüşlerini ifade eden Pazar esnafı, kentsel dönüşümün kendileri açısından olumlu olacağını belirtiler. Kooperatif Başkan Yardımcısı Reşat Taşkıran, bu yönde taleplerini daha önce belediyeye ilettiklerini hatırlatarak, söz konusu dönüşümün kendileri açısından kaçınılmaz olduğunu söyledi. Rus, Halk Pazarı esnafı olarak, kışın aşırı soğuktan yazın da bunaltıcı sıcaktan dolayı iş yapamadıklarını belirten Taşkıran, belediyenin bu konuyu geciktirmeden gerçekleştirmesi gerektiğini ifade etti. İller Bankası teklifini ve dönüşüm kararını heyecanla karşıladıklarını kaydeden Taşkıran, “Burada 200 esnaf var. Pazar kısıtlı imknlarla aceleye getirilerek yapıldığı için özensiz ve rahatsız edici durumdadır. İnsanlar bizi esnaftan bile saymıyor. Biz de bunun değişmesini, daha modern ve alt yapısı tamamlanmış bir çarşı istiyoruz. Bu yöndeki taleplerimizi daha önce belediyeye sunmuştuk. Belediye de olumlu karşılamıştı. Beklentimiz fazla zamana yayılmadan bu projenin tamamlanmasıdır. Esnaf depremden önce de borç içindeydi ve borçlarını çeklerle ödüyordu. Araya deprem girince işler daha kötü oldu. Bu şekliyle durumumuzu toparlamamız çok zor.” dedi.

Esnaflar mağdur edilmemelidir

Dönüşüm aşamasında esnafın mağdur edilmemesi gerektiğine dikkat çeken Taşkıran, buradaki esnafların kıt imkanlarla hayatlarını sürdürdüklerini ve yetkilerin dönüşüm sırasında bunu göz önünde bulundurulması gerektiğini kaydetti. Küçük dükkanların bulunduğunu, yapılacak projede yeni yerin duvarlardan oluşması halinde esnafın işlerinin zorlaşacağını dile getiren Taşkıran, “Burası yapılacağı zaman kimsenin mağdur edilmemesi gerekir. Bir yıl içinde yapılmazsa biz kendi imkanımızla bir şeyler yapmak zorundayız. Pazarlar bu şekliyle yürümez” şeklinde konuştu.

Pazarlar kirlilik, karmaşa oluşturan görüntüsünden kurtarılması gerekir

Pazar esnafından Ayhan Kaya ise buraya bulunan esnafın çoğunun göç sonucu Van’a geldiğini ve pazarların plansız, alt yapısız, rastgele bir yapılaşma ile kurulduğunu kaydederek, pazarın artık insanların ihtiyaçlarını cevap veremediğini ve kentsel dönüşümün mutlaka yaşanması gerektiğini söyledi. Projenin gerçekleşme süresinin önemli olduğunu kaydeden Kaya, bu süreçte esnafın mağdur edilmemesi gerektiğini anlattı. Kendilerine en az bir yıllık bir zaman tanınması gerektiğini veya proje tamamlanıncaya kadar da alternatif bir yer hazırlanması önemli olduğunu belirten Kaya, pazarların kirlilik, karmaşa oluşturan görüntüsünden kurtarılması gerektiğini ifade etti. Proje hazırlanırken işyerlerinin mevcut bulundukları yer göz önüne alınarak esnafın mağdur edilmemesi gerektiğini kaydeden Kaya, yapım sürecinde esnafların fikirlerinin alınması gerektiğini, kapılara yakın olan esnaf ile arka taraflarda bulunan esnafın aynı muameleye tabii tutulmaması ve bu konuda özenli olunması gerektiğini söyledi. Yapılacak yeni modern çarşının en fazla iki katlı olması yönünde ki önerisini dile getiren Kaya, projede sosyal imkanlar, ısınma, güvenlik, yer altında veya yakın bir yerde otoparkın da düşünülmesi gerektiğini belirtti.

Pazarlarda yangın çıkarsa facia yaşanır

Bağ-Kur aidatlarını ödeyemediklerini ve kredi alamadıklarını ifade eden esnaflardan Selman Kaya ise, bu çatı altında artık çalışmak istemediklerini söyledi. Pazar da yangın çıkması durumunda facia yaşanacağını ve ne yapacaklarını bilmediklerini, saç tavandan dolayı kışın soğuk, yazın da bunaltıcı sıcaklardan dolayı işlerinin kötü olduğunu hatırlatarak, dönüşümü olumlu karşıladıklarını söyledi. Yapım süresince geçici bir çözümün bulunmasını ve pazarlarının bir şekilde başka yerde geçici olarak açık bulunması gerektiğini belirten Selman Kaya, Pazar esnafının başka bir geçim kaynağının olmadığını ve bu durumun dönüşüm sürecinde göz önünde bulundurulması gerektiğini söyledi.

Başkan Kaya: Esnafların şikayetlerinin farkındayız

Pazarların kentsel dönüşüm çerçevesinde yeniden yapımına ilişkin yürütülen çalışmaları ve dönüşüme ilişkin görüşlerini gazetemize açıklayan Van Belediye Başkanı Bekir Kaya, esnafların konuyla ilgili taleplerini bildiklerini belirterek, geçen yıl pazar esnafları ziyaretinde pazarların sağlıklı olmayan koşullar içinde bulunduklarını tespit ettiğini belirten Kaya, “Esnaflar özellikle kışın mevsiminde ve yaz sıcaklarında çok zor koşullarda olduklarını, pazara gelen müşterilerinin de mevcut ortamdan rahatsız olduklarını dile getirdiler. Kentsel dönüşüm kapsamında belediyemizden çözüm ve yardım istediler. “ diyen Kaya, pazarlarda mülkiyetin özel şahıslara ait olduğunu belirterek Pazar esnafının konuyla ilgili görüşlerinin önemli olduğunu söyledi. Böylesi bir proje için maddi güçlerinin olmadığını ifade eden Kaya, “Belediye olarak bizde esnafa yardımcı olmak istiyoruz Ancak esnaf, şehir ve vatandaş açısından da ortada duran bir sorunu var. Biz de sorunu çözmek üzere neler yaparız diye düşündük ve esnaflara kredi bulalım dedik. Bu düşünce üzerine İller Bankası A.Ş Genel Müdürü Ahmet Candan Bey ile görüşerek, kentsel dönüşüm kapsamında ticari kredi talebinde bulunduk. Candan bey, bir süre önce pazar esnafını bizzat ziyaret ederek dönüşüm ile ilgili esnaflarla yüz yüze görüştü. Esnaflar, kentsel dönüşüm kapsamında pazarlarının İstanbul Mısır Çarşısı benzeri tarihi ilgi çeken, değer katacak mimariyle yapılmasından yana olduklarını dile getirmişlerdi. Daha sonra konu üzerine Genel Müdürümüzle tekrar bir görüşme yaptım. Şimdi İller Bankası ile Belediyenin kurum olarak içinden çıkabileceği tarzda yatırılan kaynağın geri dönüşümünü de sağlayacak bir yöntem üzerinde çalışıyoruz.” Diye konuştu.

2013’te projeyi uygulamak istiyoruz

Dönüşüm ile ilgili esnaflar ve İller Bankasıyla diyaloglarının sürdürdüklerini hatırlatan Kaya, esnafların isteklerini anlamaya çalıştıklarını kaydetti. İller Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğünün konuya olumlu yönde baktığını belirten Kaya, “ Van belediyesi olarak biz İller Bankası ve esnaflar arasında kolaylaştırıcı köprü rol görevi üstleneceğiz. Bu projede amacımız esnafımıza, alış veriş yapan insanlarımıza her yönüyle yakışan, uzun yıllar onarım gerektirmeyen, kentin dokusuna uygun mimariyle turistik bir çarşı kazandırmak istiyoruz İller Bankası Kaynak Geliştirme Müdürlüğü belediyemize en makul gelen yönetimi tespit etmeye çalışıyor. Öngörümüz, her şey yolunda giderse projenin hukuki alt yapısını bu yıl hazırlayarak 2013’te projeyi uygulamak istiyoruz. ”dedi.

Tendürek dağı bazalt taşı yer ve duvar malzemesi

Kentsel dönüşüm çerçevesinde öngörülen dönüşüm projesinin İstanbul Mısır Çarşısı benzeri blok planla birbiriyle bağlantılı, çok girişli, kentsel ihtiyaçlar cevap verecek alt yapı ve tarihsel mimariye sahip şekilde; dayanıklılık ve mimari açıdan Tendürek dağı bazalt taşının özel olarak işlenerek duvar ve yer malzemesi olarak kullanılabileceği ifade ediliyor.

Kentsel Dönüşüm Nedir?

Kentsel gelişmenin toplumsal ekonomik ve mekansal olarak yeniden ele alındığı ve kentteki sorunlu alanların sağlıklı ve yaşanabilir hale getirilmesi için yıkıp yeniden yapma canlandırma sağlıklaştırma veya yeniden yapılandırma için proje üretilmesi ve uygulama yapılmasıdır. Özetle kentsel dönüşüm bir kentin dokusun bozan sorunların giderilmesi anlamına geliyor. Gecekondu dönüşüm/kentsel yenileme projelerinde “kent içinde kaçak yapılaşma alanları ile ekonomik ömrünü doldurmuş bulunan çöküntü alanlarının gerekli tüm kentsel ve sosyal donatı hizmetleri getirilerek olası tüm doğal afet riskleri de bertaraf edilecek şekilde yeniden fenni ve sıhhi standartlara haiz bir şekilde yapılandırılması” amaçlanmaktadır.

Kentlerdeki çarpık yapılaşma ve yarattığı sorunların çağdaş şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uygun olarak yeniden yapılandırılmasını sağlamak üzere kentsel dönüşüm projeleri gündeme gelmiştir. Bu hususta 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5436 sayılı Yıpranan Tarihi Ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması Ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun ve 5104 sayılı Kuzey Ankara Girişi Kentsel Dönüşüm Projesi Kanununda düzenlemeler yer almaktadır

vanhaber,haberlervan,rus,avrupa,rus pazarı,ankara