Şabu: Depremin acıları hala taze

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremde, 11 ilin etkilendiğini dile getiren Yeniden Refah Partisi Van İl Başkanı Nayif Şabu, Elbistan ve Pazarcık merkezli iki büyük depremde 50 binden fazla insanın can verdiğini söyledi.

Başkan Şabu açıklamasında, '6 Şubat'ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli 65 saniye süren 7,6 büyüklüğünde ve Elbistan merkezli 45 saniye süren 7,8 büyüklüğündeki iki ayrı deprem, Maraş, Malatya, Adıyaman, Hatay, Gaziantep, Osmaniye, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Kilis illerimizi yıktı. Sonradan Bakanlar Kurulu Kararı ile Elazığ, Bingöl, Kayseri, Mardin, Tunceli, Niğde, Batman, Sivas'ın Gürün ilçesi Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi olarak kabul edildi. Deprem, Türkiye'nin 11 şehrini vurarak Almanya'nın toplam yüz ölçümü kadar bir bölgede hasara yol açtı. Depremin yıktığı 11 ilimiz, 112 İlçe, 7 bin 200'den fazla köy toplam 100 bin 667 kilometrekare alan etkilendi. 103 Ülkeden büyük coğrafya. Deprem ülke nüfusunun yüzde 16'sına tekabül eden yaklaşık 15 milyon kişiyi etkiledi. Bölgede 122 ülkeden fazla nüfus yaşıyordu. Depremin Acı Bilançosu; 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti, 107 bin 213 kişi de yaralandı. Depremin ardından 36 bin 932 bina yıkıldı. 26 bin binada arama kurtarma çalışması gerçekleştirildi. Depremin 100 Milyar Dolar üzerinde bir maddi hasara sebep olduğu açıklandı' diye konuştu.

'TOPLAM KAÇ KONUT YAPILMASI PLANLANIYOR'

Afet bölgesinde yapılacağı söylenen ve yapılan konutlarla ilgili açıklamalarda bulunan Başkan Şabu, Cumhurbaşkanı Erdoğan, depremlerden sonra 31 Mart'ta yaptığı konuşmada, '319 bini 1 yıl içinde olmak üzere toplam 650 bin yeni konut yaparak depremzede vatandaşlarımıza teslim edeceğiz' demişti. Dönemin Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki ise 14 Eylül'de, TOKİ olarak, depremzedeler için inşa etmesini istedikleri konut sayısını 850 bin olarak açıklamıştı. 2 yıl sonra ise Cumhurbaşkanlığı raporuna göre 11 ilde toplam 518 bin 9 konut yıkıldı veya ağır hasar aldı. 131 bin 577 konutta ise orta derecede hasar tespit edildi. Devlet, bir yıl içinde konutları teslim etme sözü vermişti. Fakat mevcut durumda, deprem bölgesinde teslim edilen konut ve iş yeri sayısı 155 bin 124. Bölgede şu ana kadar 321 bin 293'ü konut, 19 bin 10'u ticari ünite olmak üzere toplam 340 bin 303 bağımsız bölümün ihalesi gerçekleştirildi. AFAD tarafından, depremden etkilenen 11 il ve ilçede 400 bin 904 konut ve 40 bin 486 iş yeri olmak üzere toplam 441 bin 390 hak sahibi belirlendi. Son açıkladıkları ve çok azaltılan verilere göre, ihtiyaç duyulan toplam konut sayısı 400 bin 904'tür. Şu ana kadar 155 bin 124 konut teslim edildiğine göre, bölgede hl yaklaşık 245 bin 780 konuta ihtiyaç vardır' şeklinde konuştu.

DEPREMİN VURDUĞU İLLERİN TARIMSAL ÜRETİM POTANSİYELİ

Depremin yıktığı illerin tarımsal üretim ile ilgili potansiyellerine değinen Yeniden Refah Partisi Van İl Başkanı Nayif Şabu, 'Depremin yıktığı 11 İl, ülkenin gıda ambarı, tarımda ihracat üssü. Tarımsal ürünlerin yetiştirildiği alanların dörtte biri bu on ilde yer alıyor. 11 İlin toplam ülke ihracatındaki payı yüzde 9 (20,1 Milyar USD) idi. Türkiye genelinde ki, 54,573 gıda işletmesi yüzde 12 bu on ilde bulunuyordu. Bölgede 36 OSB ülke genelinin yüzde 13,4'ü burada kurulu ve 340 Bin kişi istihdam ediyordu. Depremin bu kadar yıkıcı olmasının ihmalinde sebebi olan kim varsa mutlaka hesabının sorulması lazım. Sorulmadı. Bu deprem hiç değilse bir milat olmalı ki bir daha kimse insanlarımızın canı ve malı üzerinden rant devşirmesin. Bozuk zeminde ölüm katları yükselmesin. Yaptılar mı, hayır. Depremde bazı şehir merkezleri, ilçeler, köyler bir daha inşa edilemeyecek şekilde yıkıldı. Dozerler bir taraftan girip diğer taraftan çıkıyor. Artık şehirlerin kaderi hakkında kararlar almak için söz sahibi olmamız gerekiyor. Dinliyorlar mı? Hayır. Deprem alt yapısı, imar konusunu, kanun - yönetmelikler ile değil Anayasa ile çözmeliyiz ki kimse rant uğruna kanun değiştiremesin. Belediyelerde imar izni ve planlamalarına yetkin liyakatli kişi ve kurumlar karar vermeli. TÜİK 2021 yılında yaptığı Bina Nitelikleri göre, 6 Şubat 2023'te art arda gelen depremlerde en çok etkilen 11 şehirde 1981-2000 yılında inşa edilen binaların oranı yüzde 26,1. 2001 ve sonrası inşa edilen binaların oranı ise yüzde 51,8. Depremin en çok yıktığı Hatay'da 2001 öncesi yapılan binaların oranı yüzde 46,1. 2001 sonrası yapılan binaların oranı ise yüzde 50' ifadelerini kullandı.

Şabu, sözlerine devamla, 'Deprem yönetmeliği konusunda, gelişmiş ülkeler, AB, Japonya, ABD standartlarında düzenleme ve yapılanmayı Anayasal olarak derhal kurmalıyız. Çünkü ülkemiz fay hatları üzerinde ve devamlı sallanıyoruz. Bakınız Kandilli Rasathanesi tarafından yapılan açıklamaya göre 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından, 4 Şubat 2024 saat 03:00 itibarıyla 1 yılda meydana gelen artçı deprem sayısı bölgede toplam 45 bin 756 deprem meydana geldi. Bölgede meydana gelen deprem sayısı günlük 40-50 arasında değişti. Rabbimden bir kez daha depremlerde hayatını kaybedenlere rahmet, acılı milletimize sabırlar diliyorum' diyerek sözlerini tamamladı.