SÜRÜYE YÖNETİCİ BULUNAMIYOR

Rıdvan CAN

Sürü sahipleri havaların ısınmasıyla birlikte kış boyunca ahırlarda beslenen hayvanlarını yaylalara çıkarmaya hazırlanıyor. Hayvanlarını Van'ın yüksek yayla ve meralarına çıkarmaya hazırlanan sürü sahipleri aylıklarının yüksek olmasına rağmen sürü yöneticisi bulamadıklarını söylediler.

“Aldığımız ücret ise yetersizdir”

Bahçıvan Mahallesi Hacı Osman Camii önünde iş bekleyen sürü yöneticileri, sürü sahipleri ile pazarlık yaparak anlaşmaya çalışıyorlar. Sosyal güvencelerinin olmadığını, yaptıkları işin çok zor, yorucu, yıpratıcı ve sorumluluk gerektiren bir iş olduğunu belirten sürü yöneticileri “ Sürü sahibi binlerce koyununu bize emanet ediyor. Ailemizden uzakta 6 ay boyunca dağ başında hayvanlarla yatıp kalkıyor, sürüleri doğru otlatmaya çalışıyor ve sahip çıkıyoruz. Yaptığımız işin karşılığında aldığımız ücret ise yetersizdir. Ayrıca 6 ay süreyle çalışıyor, kışın işsiz kalıyoruz. Bu nedenlerden dolayı kimse çobanlık yapmak istemiyor. Devlet ve sürü sahiplerinin mesleğimize sahip çıkmaları gerekiyor. Günümüzde sürü yöneticisi denilen çobanlık artık sosyal güvenceye kavuşturulmalı hak ettiği karşılığı bulması gerekiyor” diye konuştu.

“Aylık 2 bin 500 lira istiyorlar”

Erciş'ten Van'a sürü yöneticisi bulmak üzere gelen Hasan Kaçan saman ve yem fiyatlarındaki artış nedeniyle özellikle bu yıl çobanları kıymetli hale getirdiğini söyledi. Kaçan, “ Ben buraya sürü yöneticisi bulmak için geldim. Erciş Gölcük köyünde ikamet etmekteyim. 20 haneli köyümüz için 2 tane yönetici tutmamız gerekiyor. Sürü yöneticileri ile pazarlık çekişmeli geçiyor. Biz aylık olarak 2 bin TL veriyoruz, onlar 2 bin 500 TL istiyorlar. Her sene bu mevsimde yönetici tutmamız gerekiyor. Çünkü hayvanlarımızı yaylalara çıkarmaya hazırlanıyoruz. Bir sürü yöneticisi ile 5 aylığına anlaşıyoruz. Anlaşırken hayvanlarımızın güvenliği, bakımı için mesleğini iyi bilen işini seven kalifiye sürü yöneticisi olmasına bakıyoruz. Bununda şartları şudur: Sürüyü iyi otlatması gerekir, sürüye sahip çıkabilecek, uyanık birinin olması gerekiyor ” şeklinde konuştu.

Sürü yöneticilerine aylıkları dışında yeme-içme, giyeceği, kuzu, süt ve yün verdiklerini belirten sürü sahipleri işi bilen sürü yöneticisi bulmakta zorlandıklarını söylediler.

“Herkes bu işi yapamaz”

Sürü yöneticisi mesleğinin kutsal bir iş olduğunu vurgulayan Deyali Gencer ise “ Yaklaşık bir aydır bu Çoban Pazarı'na gidip geliyorum. Sürü sahipleri ile anlaşamadığım için bekliyorum. 6 tane çocuğum var ve geçim sıkıntısı yaşıyoruz. Öyle gün oluyor evimize ekmek dahi götüremiyoruz. Sürü yöneticiliği kolay bir iş değil. Herkes bu işi yapamaz. Şuan sürü sahiplileriyle pazarlık yapıyoruz anlaşmaya varırsak işe başlayacağım“ dedi.

“Sürü yönetici kursu açılacak”

2 milyon 600 bin küçükbaş hayvan sayısı ile Türkiye'de küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde ilk sırada yer alan, Türkiye mera varlığının yüzde 10'nun bulunduğu Van'da Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Eğitim Yayım ve Yayınlar Dairesi ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve İŞKUR tarafından Sürü Yönetimi Elemanı kursu açılması bekleniyor. İş garantili kursa her ilçeden 20 kursiyer katılacak. Katılımcılara eğitim süresince meraların etkin ve verimli kullanılması, bilinçli otlatma, yayalaların kullanımı, doğru sürü yöneticiliği bilgileri verilecek. Kursa katılanlar eğitim sonrası sertifika alacak.

“Devletten sigorta desteği bekliyoruz”

Bazı sürü sahipleri sürü yöneticilerinin sosyal güvenceye kavuşturulması için devletin kendilerine destek olmasını isteyerek, “ Devletten sigorta desteği bekliyoruz. Sigorta priminin yarısını biz, yarısını devlet karşılasın. Bu durumda, sürü yöneticiliği sorunu kalmaz Ayrıca işsizlere yeni bir iş kapısı açılacağı gibi maliyetlerde düşer. Sürü yöneticiliği sorunu bir şekilde çözülmelidir. Van ilimiz küçükbaş hayvancılık merkezi olmasına rağmen sürü yöneticisi bulunmuyor. Bu iş ciddi bir meslektir. Çünkü sürü yöneticisi sürü sahibini zenginde eder fakirde. Sorun ekonomiye de zarar veriyor” diye konuştu.