Van Gölü İncileri

KİBİR

MUSTAFA AYYÜREK

Kibir gerçekte var olmayan bir büyüklüğün varmış gibi olmasıdır. Etrafında bulunanları küçültüp onlar üzerinde kendisini büyütmesidir. Dert ve tasadır, yok olmaya yüz tutmuş olanın var olabilme mücadelesinin yanlış yorumlanmasıdır.

William Shakespeare der ki; "Kibirli insanlar, başarıya sırtlarını dayadı mı öğle vakti üstüne bastığı gölgeyi bile küçük görür". Kendisini büyüttükçe, büyük gördükçe gayrısı küçülüyor, küçük kalıyor. Alçak gönüllülüğü kavrayamadığından tevazunun hakikatini bilmediğinden, çaydanlık gibi eğilmenin gerektiğini anlayamadığından kum tanesi olanın dağ gibi olma hevesidir. Küçük görme- nin üzerinde bina edilmiş bir büyüklüktür kibir. Kendisini o kadar büyütür ki ufak ve cılız beden ezilir, iki büklüm olur.

Anne karnında dış dünyaya kapalı, kendi âleminde bir ceviz içi gibi kilitli ve gizemli hakikatin ayak sesleri ile ruhuna üflenmiş o yavru doğduğu zaman bir gün ters hakikat etkisi yaratıp, kibirlenerek hakikate yüz çevirip kedisini alaşağı edecek kibirlenerek üstünlük çabası kuracaktır. Ve tıpkı ceviz kabuğu gibi işe yaramayan yükü kendisi ile beraber hep taşıyacaktır o.

Kur'an-ı Kerimde geçen bir ayette şöyle denir; "... Ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme! Çünkü sen ne yeri yarabilir, ne de boyca dağlara erişebilirsin" İsra Suresi 37. Ayet. Kendi küçüklüğünün farkında değil insan. Doğaya hükmünün geçeceğini, geçebileceğini sanır. Kişi kendinden aşkın değildir, kendisini kendisi altında kibirlenerek ezmemelidir. Özgür olmayı hiçbir şeyin önünde eğilmemeye bağlar. Hâlbuki kişi yaratıcının hükmüne boyun eğip eğildiği zaman özgür olur mütekebbir gibi büyüklük taslayarak değil.

Kişi ihtiyaç sahibidir, zayıftır bunaltıcı bir sıcak havada soğuk suyu bulamazsa hafakanlar geçirir ve hayattan soğur. Dağlar nispetince mal ve mülke sahip olsa da fakir ve zayıf olduğunun bilincinde olmalıdır. Hükmü ne rüzgâra geçer ne de bir ölçüye göre hareket eden hiçbir şeye. İhtiyaçları sürekli olduğundan bir kudrete sürekli muhtaç olduğunu farkında olmalıdır. Öyle bir kuvvet ki hükmü hem rüzgâra geçer hem de ölçüsünden şaşmadan hareket eden etmeyen her şeye.

Kendi kibrinin önünde eğilmemeli, kendisini bu dayanılmaz yükün altında ezmemeli. Şöyle bir söz vardır; köleler bile en güçlü olanın kölesi olmak ister. Kölesi olacağı Samed olmalı, hiçbir şeye ihtiyaç duymamalı her şey ona muhtaç olmalı. Allah tek büyüktür ondan başka büyük yok'turun farkında olmalı ve Samed olana yönelmeli. Bir futbol şampiyonasında büyükler olur biri bir diğerinin nispetine göre değerlendirilerek büyük olur. Ama eğileceği, büyüklüğünü kabul edeceği varlığın bundan olmayan bir varlık olması gerekir.

OKUMAK... HEP OKUMAK

SÜMEYYE DURU

Kitap, ağacın bize ulaşan hikayesidir, kulaktan kulağa anlatılagelen. Bilgi dostudur o. Bizi hiç görmediğimiz, hiç gitmediğimiz yerlere götüren gemilerdir onlar. Öyle anahtardır ki o, bize hayal bile edemediğimiz dünyaların kapılarını açar.

Kitap okuyan insan hangi yaşta olursa olsun her zaman kendini geliştirir ve her zaman aklını ve gönlünü yeniliklere açar. Her kitapta yeni bilgilerle donarak pırıl pırıl parlayan bir dünya görüşüne sahip olur okur. Gelişmişliğiyle toplumda değerini mevcut statüsünü arttırır ve saygın bir yere gelir.

Daha kültürlü, daha bilgili bir toplum oluşarak çağın gereklerine uyum sağlamaya sebep olan sırdır kitap. Toplum olarak çok fazla kitap okumayı sevmiyoruz belki de ama aramızda mutlaka iyi okuyan, her zaman okuyan, dolu dolu okuyan niceleri vardır. Bizi sonsuz milyon metrekarerdeki âlemde gezintiye çıkaran geminin yakıtıdır kitap. Bu güzelliğin alışkanlığı çocuklara küçük yaşlarda kazandırılmalı ve gençlik döneminde de bunu devam ettirmelidir evebeynler ve eğitimciler. Rol modellik önemlidir bu alanda. Kitap okuyan insanlar kendilerini geliştirirler, hayatta daha önemli yerlere gelerek rahat bir hayat şansını yakalar gerçeği her zaman için itibar edilen bir gerçekliktir.

Kitabın her türlüsü insanı işler, zihnimizi pek çok yönde geliştirerek bir cevher haline getirir. Romanlar insanın hayal dünyasını geliştirir, şiir ruhumuzu besler, tarih kitapları bize geçmişimizi öğreterek geleceğe daha sağlam adımlar atmamızı sağlar.

Okuyan insan ruhen incelir, yüreği huzur bulur, ifadeleri anlamlı olur. Kendisini doğru bir şekilde ifade eden insanlar toplumla olan ilişkilerinde de sorun yaşamazlar. Hangi açıdan bakılırsa bakılsın kitap okumak kişiye değer katar. İnsana zarar vermekten çok faydası vardır. Bu sebeple kitap okumak bir alışkanlıktan öteye yaşam tarzı olmalıdır. Bunun içindir ki şu gerçek unutulamaz; kitap okuma alışkanlığı küçük yaşlarda kazanılarak ömür boyu devam ettirilmelidir.

GERÇEĞİ KABULLENMEK

FATMANUR GÖKTEPE

Yaşama olan bağlılığımız, varlığımızın en temel noktasına yerleşirken bizleri yokuşa süren titizlikle gösterilen çabalar sonucu geleceğe umutsuzca asılmak sizce de kulağa gülünç gelmiyor mu? Bunun bir utanç kaynağı olduğunun farkına bile varılmıyor belki de. Gelecekle ilgili plan yaparken ne usul usul yaşamımıza sızan kötülükleri ne de belirsizliklerden oluşan sağanak yağmuru hesaba kattık. Ama bizi mahveden asıl şey siyasilerin, açıklıkla kavradığımız fikirlerin herkesi tatmin edici bir güce sahip olduğu yanılgısını hiç çekinmeden bize fısıldamasıdır.

Bedenimiz ile ruhumuz arasındaki bu sarsıcı kopukluk da neyin nesi? Keder ve üzüntülerimiz neredeyse elle tutulur hale geldi. Belki de eşi benzeri olmayan cinsten, derin bir sessizliğe bürünmemiz isteniyor. Kendimizi yasalara teslim edip arzularımız ve hedeflerimiz olmayan birer eşya parçasına dönüşemeyiz. Bizi iyice yıpratan belirsizlik duygusunu söküp atmalıyız zihnimizden. Fakat bunu bir daha asla hor görülmeyeceğimize karar vermenin rahatlığıyla yapmalıyız ve yola gözleri arayışta, yüreği açık olanlarla devam etmeliyiz.

Halk dilinde "Gerçeği Kabullenmek" denen o şeyi yapmamız diretiliyor bizlere. Biz gençleri gelecek hakkında kandırma isteklerine masum bir derinlik vermek için her şeyin eğitim adına uygulandığı yalanına bizleri körü körüne inandırıyorlar. Eğitim sistemi bizim için kaba oyalanmalardan başka bir şey değildir ve bu durum yaşanması gereken günler hakkındaki tuhaf sessizliği derinleştirir. Bu durum insana kısa sürede olgunlaşmayla beraber bir güven de vadediyor. Yaşamın gerçek anlamını çözmek isteyenler, ilerlemeyi göze alabilenler için korkuların yanı sıra esrarengiz umutlar ve ardı arkası kesilmeyen heyecanlarla dolu bir gezegende yaşıyoruz. Bilginin ve medeniyetin gücünü kaybettiği bu günlerde politikanın karanlık ve korkunç yüzüyle herkesin tanışması gerektiğine inanıyorum.

Ne yazık ki medya kuruluşlarının ülke çapında ilgi görmesi beklenen gereksiz durumları haber yapmaları gibi bir evrensel kanı da var. Bu durum kontrol altına alınamıyor olması biz gençlerin asıl küskünlüğünün önüne geçiyor ve medyanın gerçekleri sömürmesine izin veriliyor. Bu tür sömürüleri görmezden gelerek olumlu yönlerini görmeye çalıştıkça gerçekçi ve acımasız bir mantık yürütmeye başlıyoruz. Hedeflerimizin, nefsimize olan bağlılığı yüzünden irademizin dışında şekillenen kocamam bir vahşete dönüştüğüne inanmamız gerekir. İnanın bu durum çok daha şerefli ve gerçekleri görmemiz için bize fırsat verir. Hayatımızın her geçen gün bize daha dar ve karanlık gözükmesinin en büyük nedeni, ülkenin bitip tükenmez siyasi çekişmeleri, bir gün göçüp gideceğimiz bu âlem uğruna verilen müthiş çatışmalardır. Tüm siyasiler, vazgeçilmez ilkeleri ve idealleri uğruna tıpkı ruh emiciler gibi pozitif duygularımızla besleniyor ve bizim için büyük tehlike yaratıyorlar.

Bir diğer konu ise herkesin bu yoksul ülkede zengin bir aileye doğmak gibi bir talihinin olmamasıdır. Önde gelen şirketlerin her gün ne uğruna uyandıklarını kavrayamayan şuursuz veliahtlarından, beş ailenin gelirini karşılayacak miktarda yüklü maaş alan milletvekillerinden, Türkiye sınırları içinde sınava tabi tutulmadan tıp eğitimi alabilecek Katarlı gençlerden bahsederken, öte yandan hedefleri uğruna sınavlarda ter döken, dirsek çürüten milyonlarca gencimizden söz ediyoruz. "Çocuklarım aç!" diyerek kendini yakan bir babadan söz ediyoruz. Marketteki kasiyere, "Param çıkışmadı kızım." deyip aldığı iki ekmekten birini geri bırakan yaşlı bir amcamdan söz ediyoruz. Çocuklarının en temel ihtiyaçlarını bile karşılayamayan bir anneden söz ediyoruz. Bu söylemlerimin görevi vicdanları ölçmek değil, eşitsizliğin sürekliliğini hissettirmek. Nedenini yıllar sonra bile hatırlamak istemeyeceğimiz bu eşitsizlik, haykırışlarımızla iç içe geçse ne fayda? Ülkenin rezil ve sefil halini, uğradığımız siyasal şiddetleri, haksız yere kazanılan davaları, rüşvetle alınan ihaleleri, cinayet kuyruklarını, hepimizi mutsuz eden felaketleri neden kimse konuşmuyor? Neden kimse bilimin, sanatın ve özgür düşüncenin önüne konulan engelleri görmek istemiyor? Neden tüm yetkililer çare aramak yerine aksi yönde ilerliyor?

İşte, cevabı alınamayan bu sorular bizleri ihtiyatlı hayaller kurmaya itiyor. Düşünebiliyor musunuz hayallerimize bile sınırlama getirmek zorunda bırakılıyoruz. Yaşanan tüm bu rezilliklerin, kâbuslardan çıkma bir yanı var. Hayatımızın daha şimdiden -aman ne derdin var ki bu yaşta derler genelde- tepetaklak oluşuna bu kadar ilgisiz kalmalarına içerleniyoruz ama dile getiremiyoruz. Tüm sorularımızın cevaplarıyla dolu kapıları gıcırdatarak açtığımız sırada yanlış bir şey yapıyormuş hissine kapılıyoruz. Sonra ne mi oluyor? Hayal kurmamaya başlıyoruz. Önceden kurduğumuz hayaller de çöp yığınına dönüşüyor zihnimizin bir köşesinde. Her günümüzü dipsiz boşluklarda kıvranarak geçiriyoruz. Alın size vahşet harbi.

Nietzsche'nin bir sözünü hatırladım şimdi “Hangi cinayet kıyaslanabilir sizin bana yaptıklarınızla? Tüm cinayetlerden daha kötüsünü yaptınız bana! Gençliğimin hayallerini ve en sevgili harikalarını öldürdünüz!” diyordu.

ALLI TURNAM

BÜLENT BAYSAL

Allı turnam var şu dağı aş da gel

Ben yerine yâri gör de coş da gel

Yar oturmuş sırma saçı tararsa

Al selamı tek bir nefes koş da gel

Dut karası üzüm vermiş mi bağlar

Başı pare pare duman mı dağlar

Bendi Mahi coşmuş yine mi çağlar

Çağla sende bayır bucak aş da gel

Tutmuş mu aşısı, açmış mı yaprak

Bak bakalım kiraz vermiş mi toprak

Hasret yeli değmiş, gözler mi ıslak

Gözlerden tek damla yaşla taş da gel

Ay kıskanır mı gül cemali dön bak

Yakamoz topla yoluna iz bırak

Taç eyle çiçeği saçlarına tak

Yar kokusu tekmil nefes coş da gel

Hasret düğüm düğüm bağlı mı durur

Bunu çekmez yürek, bir garip vurur

Iraksa gönüller söz düşer kurur

Allı turnam tez zamanda uç da gel

Al selamı tek bir nefes koş da gel.

GÜZERTİ

SERVAN ERDİNÇ

Sadece güzelliğin değil

yüreğin de tozu dumana katardı

boynuma sarılan gözlerin değil

gökyüzüydü sanki

buluştuğumuz o sarih mekânlarda

yeşil paltolu çiçekler gibiydik

Öpülünce geçer diye

sevilmeye bıraktığımız yaralar

göç edip kabuk bağlamıyor

sırlar dudakları sevmiyor diye

kalbimden başka dünyaya

almadım seni

Özlemlerim ki saatlerle kavgalı

bu başka bir güzerti

başka güzerti

aynan mıyım ki

yüzün hep bende

aşk sesimde mor kül bir kuyu.

AH BENİM SEVMELERİM

AYŞEGÜL AYAZ

Ah Benim Sevmelerim

Güneş selamlarken

her sabah usulca yer yüzünü

Sensiz hayalinle uyanmak

ne acı görmeden yüzünü

Sende bitiyorum her seferinde

uçsuz bucaksız sevmelerimle

Seni mavi şehirlerde arıyorum

şehrin sessiz kaldırımlarında

Limana vuran bir garip yolcuyum ben

Ayrılık yazmayan mısralarda büyür

boynu bükük sevmelerim

Bir çocuk kadar saf ve temiz

hep yetim hep öksüz

Ne acı bülbülün güle aşkı gibi

dokunmadan sevmelerim

Bazen yangın yeri yüreğim

bazen mevsim gönlümde bahar

Yaklaşınca büyüsü bozulan

uzaktan aşk misali

ah benim sevmelerim!

KAYBOLURSUN BENDE

M. EBES BİÇER

Benliğim, delinmiş gemi

karadelik kadar aç

şeytan üçgeni tuzağı

piramitler gibi gizemli

ürkütücü bir karanlık

gelme sevgilim korkuyorum

kaybolursun

ben bile bulamam bende seni

Sen de yanıyorsun ayrılık ateşiyle

hasretiz birbirimize

sahra çölünün suya

spermin yumurtaya

gülün bülbüle

çektiği hasret ne ki

kavuşmamız hayal döküntüleri

gelme sevgilim korkuyorum

kaybolursun

ben bile bulamam seni bende

Sadakatim sonsuzluğa yükselen çınar

kökleri hayrete düşürür

sarsılmaz ve yanıltmaz

sadakatim kıskançlığa everildi mi

dumanları çürütür yüreğimizi

zehri akrep kadar etkili

gelme sevgilim korkuyorum kaybolursun

ben bile bulamam bende seni.

MUSTAFA KEMAL'İM GELİYOR!

İSMAHAN TONKUL

Kapkara bir talih sarmış puslu sabahı

Demirlemiş düşman, hain planıyla ufkumda

Karadan mı geliyor, denizden mi bilmem

Ruhumu tırmalayan bu garip sesler

Ellerinde süngüler, köşe başını döndüler

Koskoca tarihi yakıp içime gömdüler

Kutsal olan ne varsa çiğneyip geçtiler

Beni geçmişimden geleceğimden ettiler

Ertuğrul Gazi'mden, Osman Beyimden!

Fatih'imden, Kanuni'mden, yurdumdan

Milletimden, yârimden, evladımdan!

Anadan, babadan, gardaştan ettiler!

Gel artık Kumandanım! Tozu dumana kat

Umudun yelelerinden gayrı tut da gel!

Ardında onlar, yüzler, binlerle yüzbinler!

Doğrul mihrabından ey şahitler, şehitler!

Dörtnala atlılarla, yol verin dağlar!

Yol verin deryalar, denizler!

Mustafa Kemal'im geliyor!

Düşmana artık baş eğmek yeter!