Van'ın Kentsel Sorunu Çözüldü

Berk İlhan

Van'ın 78 yıllık ilk gazetesi, Vanlıların sesi Vansesi, toplumun genel çıkarlarını koruyan ve sorunlarını çözümü için mücadele eden sorumlu gazetecilik anlayışı ile bir başarıya daha imza attı. Van'da kentsel dönüşümde yaşanan çifte standart, sorun ve mağduriyet gazetemizin yoğun çabası sonucu yasayla çözüme kavuştu. TBMM'de kabul edilen önergeyle orta hasarlı ve ağır hasarlı (yıkılmış veya yıkılmamış) bütün bina sahipleri kentsel dönüşümden yararlanabilecek. Önerge öncesi yalnızca binalarını yıkmayan vatandaşlar kentsel dönüşümden yararlanabiliyordu. Böylece çifte standartta ortadan kalkmış oldu.

“KENTSEL DÖNÜŞÜMDE AYRIMCILIK?

3 Temmuz 2014 tarihli gazetemizde “Kentsel Dönüşümde Ayrımcılık Sürüyor” başlıklı manşet haberimizle sorunu gündeme taşıyarak şunları belirtmiştik: “ Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 2011 depremleri sonrası Van'da ağır hasarlı raporu verilerek yıkılan binalara yönelik kentsel dönüşüm ayrımcılığı sürüyor. AFAD'ın ağır hasar, riskli raporu sonrası binalarını yıkan depremzede vatandaşlar uygulanan çifte standarda tepki gösteriyor.”

Gazetemize konuşan vatandaşlar da, “ Deprem sonrası binamızı inceleyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı teknik görevlileridir. Rapor hazırlayarak Valilik ve AFAD kanalıyla binanız riskli diyerek yıkmamızı isteyen, hatta yıkmadığımız takdirde yasal yaptırım uygulanacak diyen de kendileridir. Şimdi kentsel dönüşümden yararlanmak isteyen biz arsa sahiplerine ağır hasarlı binanızı yıktığınız için siz kentsel dönüşümden yararlanamazsınız deniliyor? Yani riskli binanızı yıkmamışsanız kentsel dönüşümden yararlanabilirsin denilmekte. Bu nasıl anlayış? Van'da yaşanan bu çarpıklığı mağduriyeti giderecek, vatandaşa sahip çıkacak ve yardımcı olacak bir yetkili, ilgili, milletvekili, meslek odası, hukukçu yok mudur? Valilik ve belediyenin harekete geçmesini istiyoruz” ifadeleriyle sorunu dile getirmişlerdi.

“SORUN ÇÖZÜLMELİDİR”

Kentsel Dönüşüm Projesi'nin Afet riski altında riskli binaların dönüşümünü sağlayarak Türkiye genelinde sağlıklı, güvenli ve yaşanılabilirliği sağlamak adına çıkarılan bir kanun olduğunu, ancak Van'da 2011 de yaşanan depremlerden sonra binaları ağır hasar gören ve AFAD raporları ile yıkımına karar verilen arsa sahiplerinin yasadan yararlanmadığını anlatan İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Kamuran Turgut da haberimizde şunları söylemişti: “ Biz oda olarak gerekli yerler ile görüşmeler yaptık fakat bununla ilgili herhangi bir netice elde edemedik. Bu yasa esnekleştirilerek binasını yıkan arsa sahibi vatandaşlarda kentsel dönüşümden yararlandırılmalıdır. Bu olmayacak bir şey değildir. Valilik ve belediye biraz daha bu işin üzerine düşerek sorunu çözebilirler. Şuan yasadan binası ağır hasarlı ama yıkmamış olanlar faydalanabiliyor. Orta hasarlı olsa bile faydalanabiliyor. Risk teşkil eden bütün bina, ev, apartman, iş hanı ne olursa olsun risk taşıyor ise kentsel dönüşümden faydalanabilir. Binanın ruhsatı olup olmaması da önemli değil, sadece riskli bina olması yeterlidir. Kurumlara, ilgililere buradan seslenmek istiyoruz, depremzede insanlarımız mağdurdur sorun çözülmelidir.”

“TEKLİFİ AK PARTİ, CHP, MHP DESTEKLEDİ”

Hafta sonu TBMM'de 687' sıra sayılı Kanun Tasarısının geçici 1 inci maddesinin görüşmelerinde kanun tasarısına Van'ı kapsayan kentsel dönüşüm ile ilgili bir madde eklenmesi için Ak Parti Van Milletvekilleri Fatih Çiftçi, Mustafa Bilici, Burhan Kayatürk ve Gülşen Orhan'ın ortak önerge teklif hazırladı. Hazırlanan teklifi Van milletvekillerinin yanı sıra Ak Parti Grup Başkan Vekili Prof. Dr. Naci Bostancı, İstanbul Milletvekili Mehmet Doğan Kubat CHP Ankara Milletvekili Levent Gök ve Mersin Milletvekili Prof. Dr. Aytuğ Atıcı ve Gaziantep Milletvekili Ali Serindağ da imzaladı. Oylanan teklif Ak Parti, CHP, MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. Böylece 2011 Van depreminde orta hasarlı veya ağır hasarlı olarak tespit edilen yapılar riskli yapı olarak kabul edilerek 6306 sayılı Kanuna geçici bir madde eklenmesiyle kentsel dönüşümden yararlanmasının önü açıldı. Teklife HDP milletvekillerinin ret oyu verdiği belirtildi.

“İNŞAAT SEKTÖRÜ CANLANACAK “

Vansesi gazetesinin ilin ve toplumun ortak sorunlarının çözümü için başarılı ve sorumlu gazeteciliğinin teklifin yasallaşmasında önemli etkisi ve katkısının olduğunu kaydeden Ak Parti Van Milletvekili Fatih Çiftçi, “ Bundan dolayı Vansesi gazetesini kutluyorum. Kentsel dönüşümde yaşanan sorunu sayfalarına taşıyarak kamuoyu oluşturdu. Her fırsatta sorunun çözümünü dile getirdi. Bizlerde Ak Parti Van Milletvekilleri olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nezdinde girişimlerimiz oldu. İlk aşamada beklediğimiz olmadı. Neticede 4 milletvekili ortak önerge teklifi hazırladık. Teklifimiz Ak Parti, CHP, MHP milletvekillerinin destekleriyle kabul edilerek yasallaştı. Teklifimize HDP milletvekillerinin ret oyu vermesi bizleri şaşırttı. Sonuçta deprem sonrası orta hasarlı, ağır hasarlı ve yıkılan bütün yapılar artık kentsel dönüşümden yararlanabilecek. Yasal düzenleme ile Van'da inşaat sektörüne canlılık kazandıracak. Herkes ihtiyacı oranında kredi kullanarak kendi arsasında kendi konutlarını yeniden yapma imkânı bulacak. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Yasa ilimize hayırlı olsun” dedi.

“YOĞUN ÇABA GÖSTERDİK”

Teklifin yasallaşmasını için yoğun bir çaba gösterdiklerini kaydeden Ak Parti Van Milletvekili Mustafa Bilci de şunları söyledi:” Vansesi gazetesinin gündeme getirdiği, ısrarla takip ettiği kentsel dönüşümde yaşanan çelişki ve sorun bizlere de iletildi. Depremde binası ağır hasar görmüş ama binasını yıkmamış olan hemşerilerimiz kentsel dönüşümden yararlanabiliyor, binasını yıkanlar ise yararlanamıyordu. Bu çelişkili durum mağduriyet yaratmaktaydı. Çifte standardın ortadan kaldırılması için Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce'i ziyaret ettik. Torba Yasa Meclise indiğinde önerge verilerek yasaya geçici ek madde eklenmesiyle sorunu çözülebileceğini söyledi. Ancak bu bir şekilde gerçekleşmedi. Bunun üzerine Ak Parti Van Milletvekilleri olarak yasa teklifi hazırladık. Ak Parti, CHP, MHP, HDP Grup Başkanları ile görüşerek Van'ı ilgilendiren kentsel dönüşüm ile ilgili vereceğimiz teklife destek istedik. Bütün partilerden destek sözü aldık. Daha sonra HDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan Van Büyükşehir Belediyesi ile görüştüklerini ve önergemize destek vermeyeceklerini söyledi. Biz de diğer partilerden bazı milletvekillerinin imzalarını alarak teklifimiz TBMM Başkanlığına sunduk. Oylamada HDP milletvekilleri önergeye ret oyu verdi. Ak Parti, CHP, MHP milletvekillerinin oylarıyla teklifimiz yasallaşarak kentsel dönüşümde yaşanan sorun çözülmüş oldu. Van'a ve Vanlılara hayırlı olsun.”

KABUL EDİLEN ÖNERGE VE GEREKÇESİ

Van'da 2011 yılında meydana gelen depremden dolayı orta ve ağır hasarlı olarak tespit edilen yapıları kapsayan ve TBMM'de kabul edilen önerge ve gerekçesi şöyle:

“Görüşülmekte olan 687' sıra sayılı Kanun Tasarısının geçici 1 inci maddesinde aşağıdaki fıkranın eklenmesini arz ve teklif ederiz: Van ilinde 2011 yılında meydana gelen depremden dolayı hasar gören ve 7269 sayılı Kanuna göre orta hasarlı veya ağır hasarlı olarak tespit edilen yapılar 16.02.2012 tarih ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında riskli yapı olarak kabul edilir ve bu yapılar hakkında bu kanun uyarınca işlem yapılır. Van ilinde 2011 yılında meydana gelen depremden dolayı orta ve ağır hasarlı olarak tespit edilen yapılar 6306 sayının Kanun yürürlüğe girmesinden sonraki tarihlerde bu kanun uyarınca riskli yapı tespiti yaptırılmadan yıktırıldığı için bu yapılar hakkında 6306 sayılı kanun uyarınca işlem yapılması mümkün olmamakta ve bu durum sözkonusu yapıların maliklerinin mağduriyetlerine sebep olmaktadır. Yapılan düzenleme ile hasarlı olarak tespit edildiği için yani can güvenliği bakımından risk teşkil ettiği için yıkılmış olan sözkonusu yapıların 6306 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesi amacıyla 6306 sayılı Kanuna geçici bir madde eklenmesi öngörülmektedir.”

Kentsel dönüşümde yaşanan sorunun yasal düzenleme ile çözülmesiyle birlikte Van'da inşaat sektöründe canlanma yaşanması bekleniyor.

11 ADIMDA KENTSEL DÖNÜŞÜM

1. Kentsel Dönüşüm Türkiye' deki eski, depreme dayanıksız, ekonomik ömrünü tamamlamış tüm binaları kapsamaktadır.
2. Kentsel Dönüşümden İskanlı, Kat irtifaklı Binalar ile Arsa Tapulu Kaçak Binalar, Gecekondular da yararlanabilir.
3. Kentsel Dönüşüm için Binadan 1 kişinin yetikli kuruma başvuruda bulunması yeterlidir.


4. Binanın yeniden inşaatı ve tüm kararlar için binada 2/3 çoğunluk yeterlidir.


5. Mülk sahipleri 100.000 TL, aylık mortgage'nin %50 faiz oranları ile Devlet Teşvikli Kentsel Dönüşüm Kredisini kullanabilir.
Alınan kredi faizinin yüzde 33'nü devlet karşılamaktadır. 

6. Mülk Sahipleri ile kiracılar 18 Ay boyunca aylık 300TL - 650 TL (Geri Ödemesiz) Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı alabilirler.


7. Yeni Binanızı İstediğiniz Müteahhide yaptırabilirsiniz.


8. Eski, depreme dayanıksız Binanız Kentsel Dönüşüm ile Depreme Dayanıklı hale gelecek ve Çocuklarınıza Güvenli Bir Mülk Bırakacaksınız.
9. Eski Dairenizin DEĞERİ; kentsel dönüşüm ile en az 1,5 KAT ARTACAK
10. Kentsel Dönüşüm kapsamına giren binanızın yeniden inşaası sırasında TÜM BELEDİYE HARÇLARI, NOTER HARÇLARI, VERGİ MUAFİYETLERİNDEN yararlanabilirsiniz.
11. Yapımı tamamlanan binanız için bağlı olduğunuz belediyeden (Depreme dayanıklı, projesine uygun yapılmış, eksiksiz bina anlamına gelen) İSKÂNLI TAPULARINIZ alınır.