BAŞKALE PATATES ÜSSÜ OLACAK

Van Valiliği’nin öncülüğünde Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı’nın (DAKA) organizasyonuyla ‘2023 Vizyonu Van İli Sektörel Rekabetçilik Analizi’ arama konferansına Başkale ilçesinde devam edildi. Başkale Anadolu İmam-Hatip Lisesi konferans salonunda yapılan toplantıya Valiİ Aydın Nezih Doğan, Başkale Kaymakamı Murat Büyükköse, İl Emniyet Müdürü Ümit Yurdakul, Jandarma Komutanı Kurmay Albay İrfan Kızılaslan, Van Ticaret Borsası Başkanı (VATBO) Salman Toprak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Fevzi Altuner, Konya Torku Şeker Fabrikası Sanayi Ticaret Genel Müdürü Yavuz Erence, DAKA Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi Başkanı Mehmet Emin Çakay, DAKA uzmanları Harun Örnek, Ali Kılıçer, ilçe tarım müdürleri, sivil toplum kuruluş temsilcileri, çiftçiler ve davetliler katıldı. Arama konferansına katılan Van Valisi Aydın Nezih Doğan, 2023 vizyonu ile ilgili bir değerlendirme yaptı. 2023 vizyonu hedefine ulaşmak için vatandaşlarla omuz omuza vermenin önemine değinen Vali Doğan, “Aslında birçok şeyi bir arada başarmamız lazım. Bu yıl 10 yıl içerisinde yaşadığımız bu alanın gerçek anlamda bir ekonomik performansa sahip geldiğini düşünüyoruz. Eğer biz gerçek bir ekonomik gelecekten söz edeceksek, bazı konularda doğruları konuşmamız lazım. Hani sürekli parmağınıza bal çalmakla doğru ekonomik konuları konuşmuş olmayız. Bilmemiz gerekiyor ki; şu anda Başkale üretim yapmıyor. Van üretim yapmıyor. Üretim kültürünü terk etmişiz. Yaptığımız şey aslında sürdürülebilir olan işler değil. Hayvancılık yapıyoruz. Birtakım tarımsal kazanımlarımız var. Ama bunlara yıllar itibariyle bakıldığında pozitif bir ivme göstermiyor. Bir grafik çizdiğimizde Van’da ve özellikle Başkale’de tarımsal üretim artmıyor. Van ilinde devlet destekleri sürekli artmış. Bazı destek alanlarında devlet 15 kat destek vermiş. Ama aynı destek alanlarında üretim kapasitemiz 10 kat aşağıya inmiş. Yani devletin verdiği destekle üretim arasındaki ilişki birebir ilişki değilse verilen desteğe de yazıktır, orada yapılan görüşmeler ve konuşmalara da yazıktır. Eğer destek orada üretimi artırabiliyorsa anlamlıdır. Demek ki şöyle olmuş. Devlet destek vermiş verilen destekler tarımın lansmanına değil, daha çok cari giderlere insanların günlük hayatlarındaki ihtiyaçlarına harcanmış. Dolayısıyla o devletin beklediği dönüşüm sağlanamamış. Öncelikle insan kaynağı ile ilgili bir tespit yapmamız lazım. İnsan kaynağımız kendisine tevdi edilen herhangi bir sorumluluğu o sorumluluğu istenilen ölçüde başarıya uzun vadede verimli olarak düşünmüyor, kısa vadede bundan ne netice elde ederim diye bakıyor. Hemen kazancı öngörüyor. Şu anda hayatımızda bizim ekonominin bir önceliği yok. Kabul etmemiz gereken şey o. Bizim hayatımızda ideolojiler var. Ne işe yarayacağı şüpheli olan ideolojiler var. Kavga var, gürültü var, çekememezlik var. Olumlu olumsuz birçok şey var ama ekonomimiz birinci sırada değil. Ben Van’a geldikten sonra iki konunun üzerinde çok duracağımı ifade ettim. Birincisi kardeşlik hukukunu geliştirmek için mücadele edeceğim. İkincisi de ekonomiyi geliştirmek için mücadele edeceğim. Eğer biz kardeşlik hukukunu geliştiremezsek, eğer biz ekonomimizi geliştiremezsek, eğer biz şimdiki durumumuza göre rahmetli Turgut Özal’ın bir sözünü hatırlatmakta fayda var. ‘Transformasyonumuzu gerçekleştiremezsek’ endişe ederim ki; bugünkü yaşadığımız sıkıntılardan daha ileri sıkıntılar bizi bekleyebilir. Dolayısıyla ülke olarak bir çizgi yakaladık. Bir çözüm süreci yaşıyoruz. Bu süreçte durumu kendi lehimize geliştirmek için tedbirler almamız gerekir. Artık ekonomiyi daha çok konuşmamız lazım. Hem de gerçekçi bir zeminde konuşmamız lazım. Şimdi hayal ütopik şeyler değil de gerçek hemen ulaşılabilir yarından itibaren bize ne gibi farklılıklar yaşatabilir konular üzerinde durmamız lazım. Yaptığımız şu andaki stratejik çalışma orta vadeli bir stratejik çalışmadır” diye konuştu.
Başkale ilçesindeki çiftçilere patates üretimini teşvik etmek ve bölgedeki arazilerde inceleme yapmak üzere toplantıya katılan Konya Torku Şeker Fabrikası Sanayi Ticaret Genel Müdürü Yavuz Erence de, Vali Aydın Nezih Doğan’la Konya’daki işbirliğinden bahsederek, Konya Torku Şeker’in 12 yıl önce başlayan ve sürekli yükselen başarı hikayesini anlattı. Torku Şeker Fabrikası’nın 12 yıl önce Van-Erciş Şeker Fabrikası gibi Türkiye’deki 32 fabrikadan biri olduğunu kaydeden Erence, o tarihlerde Türkiye’nin yaklaşık olarak yüzde 8’lik şeker ihtiyacını karşıladığını söyledi. Konya Torku Şeker’de yönetim değişikliğiyle beraber gelişmenin başladığını kaydeden Erence, şu anda Türkiye’nin şeker ihtiyacının yüzde 25’ini karşıladıklarını bildirdi. Sadece şeker üretimi yapmadıklarını anlatan Erence, “Bununla kalmayıp çiftçinin ürettiğini garanti pazar olması adına yurtdışından ithalat yaptığımız ürünlerin tamamının hangisini Türkiye’de üretebiliriz ve bunun hammaddesini çiftçiye temin edip fabrikasını nasıl kurabiliriz diye Yönetim Kurulu Başkanı Recep Konuk ve ekibiyle birlikte istişare ettik. Mc Donalds ve Burger King’in parmak patatesin tümünü biz veriyoruz. Şu anda Türkiye’de parmak patatesin yaklaşık olarak yüzde 43’ünü biz üretiyoruz. Çiftçimize patates ektiriyoruz. Fabrikada parmak patates haline getirerek, söktürün ihtiyacını karşılıyoruz. Ülkemizde kendimize ait patates çeşidi olmadığı için tohumu yurtdışından geliyor. Bize de maliyeti 1.200-1.300 Euro’ya mal oluyor. Burada anaç tohum sertifikaya çevrilir. Daha sonra çiftçiye verilir” dedi.

BAŞKALE’DE PATATES ÜRETİMİ TEŞVİK EDİLECEK
Van Valisi Aydın Nezih Doğan’ın daveti üzerine tecrübelerini paylaşmak üzere Başkale geldiklerini belirten Erence, daha önce Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nce gönderilen toprak numunelerinde bölgenin patates üretimi için çok uygun bir bölge olduğunu söyledi. Patatesin Türkiye’nin her bölgesinde yetiştirilen, büyük bir kısmı iç pazarda tüketilen, sanayi için önemli bir hammadde ve besin değeri yüksek endüstri bitkisi olduğunu bildiren Erence, “Patates yetiştiriciliği, yaygın bir tarım olduğundan hastalık ve zararlı problemi de fazladır. Patates tarımının doğru yapılması ve sorunların çözümü noktasında bilgilendirme eğitimleri planlanmıştır. Van ilimize bağlı Başkale ilçesinde 42.108,7 ha tarım arazisi ekilmekte olup,20.332,9 ha arazi sulanabilmektedir. Van ilimizde tarımdan sağlanan Gayri Safi Hasıla 1.9 milyar TL’dir. Bu hasılanın 221milyon TL’si Başkale ilçesinden sağlanmaktadır. 2013 yılında Van ilimizde 3.9 da alanda 8.1 ton patates üretimi yapılmıştır. Başkale’de patates üretimi yapılmamaktadır. Konya Torku Şeker olarak Valimiz Aydın Nezih Doğan ve ilçe kaymakamımız Sayın Murat Büyükköse’nin desteğiyle patates yetiştiriciliği geliştirmek istiyoruz” diye konuştu.
Daha sonra Konya Torku Şeker Patates İşletmeleri Üretim Müdürü Yüksek Ziraat Mühendisi Turan Soylu tarafından patates tarımı ve tohum üretimi ile ilgili bir sunum gerçekleştirdi.

BAŞKALELİLER MYO VE SINIR TİCARET KAPISININ AÇILMASINI BEKLİYOR
Patates üretim sunumunun ardından ‘2023 Vizyonu Van İli Sektörel Rekabetçilik Analizi’ arama konferansına geçildi. Başkale Kaymakamı Murat Büyükköse, Başkale’nin 62 bin nüfuslu bir ilçe olduğunu kaydederek, ancak her yıl nüfusun azaldığını bildirdi. Şubat ayında açıklanan TÜİK verilerine göre yüzde 5’lik bir nüfus azalmasıyla 59 binlere düştüğünü bildiren Büyükköse, “Yüzde 5 büyük bir oran. Bunu hep beraber sorgulamamız lazım. İlçemiz adına ne yapabiliriz? Onun için ben bu toplantıyı önemsiyorum. Tarım ve hayvancılık, bizim de ciddi anlamda çalışma yapmamız gereken bir alandı. Başkale sınır ilçesi olduğundan dolayı ilçemizin bu talepleri var. Bunlardan en önemlileri Meslek Yüksekokulu ve Sınır Ticaret Kapısı. Bu konuyu hem Sayın Valimiz hem de bizler yakından takip ediyoruz. İnşallah en kısa sürede sonuç alırız. Bizim bugünkü toplantıda en önemli gündem maddemiz Başkale’de tarım ve hayvancılığı yeniden nasıl ayağa kaldırırız. Bu toplantıda bir beyin toplantısı yapacağız” diye konuştu.
Yapılan konuşmaların ardından proje koordinatörü Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Hakkı Eraslan, bir sunum gerçekleştirdi.