Biyokütlenin Enerji Yolculuğu Van'da konuşulacak

Tarım ve Orman Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) işbirliğiyle düzenlenecek eğitime Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Mustafa Çalışkan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında görevli Emel Erginöz Biyobozunur, Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) yetkilisi Erşan Olcay Işın, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü Dr. Metin Türker, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdür Yardımcısı Dr. Şerafettin Çakal, Tarla Bitkileri Araştırmaları Daire Başkanı Suat Yılmaz, Ege Üniversitesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Jale Yanık, Prof. Dr. Nuri Azbar, Dr. Esin Deri, doktora öğrencisi Gizem Balmuk, Van Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Erdal Orman, kurum amirleri ve çok sayıda davetlinin katılması bekleniyor.

Van Tarımsal Araştırma Enstitüsü ev sahipliğinde iki gün sürecek olan Biyokütlenin Enerji Yolculuğu Teknik Eğitimi 6. Teknik Eğitimi 12-13 Temmuz tarihlerinde gerçekleştirilecek. Çarşamba günü saat 10:00’da başlayacak olan eğitimin açılış konuşmalarını Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü Dr. Metin Türker, Van Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Erdal Orman yapacak.

Saat 10:30’da Türkiye Ekonomisinin Yeşil Büyüme Yolunda Kalkınmasını Desteklemek Amacıyla Sürdürülebilir Biyokütle Kullanımı Projesinin asistanı Muhammed Gökalp çalışmaları anlatırken, Zafer Çelik, saat 11:00’da Biyotrend Enerji’de yapılan çalışmalara değinecek.

Saat 11:30’da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Mustafa Çalışkan, Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Görünümü ve Biyokütle Enerjisiyle ilgili açıklamalarda bulunacakken, saat 12:00’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında görevli Emel Erginöz Biyobozunur Atıkların Yönetimi ve Mezuat ile ilgili bilgi verecek.

 Saat 14:00’da Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Jale Yanık Biyoaçar ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleriyle ilgili konuşma yapacak.

Saat 16:15’te Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuri Azbar Tarımsal Atıklardan Biyogaz Üretimi ve Sürdürülebilir Tarımla ilgili sunum yapacakken, saat 17:00’da değerlendirme yapılacak.

Biyokütlenin Enerji Yolculuğu Teknik Eğitimi 6. Teknik Eğitiminin ikinci günü 13 Temmuz Perşembe günü ise saat10:00’da Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) yetkilisi Erşan Olcay Işın Sürdürülebilir Biyokütle Projesinin İklim Değişikliği-Yenilenebilir Enerji Eksininde Hedefleri ve Sektörel Gelişim Yolunda Cinsiyet Eşitliğini anlatacak.

Saat 10:30’da Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Deri Süt Sığırcılığında Gübre Kaynaklı Sera Gazı Emisyonlarını Ölçme Yöntemlerinin Karşılaştırmalı Analizine değinecek.

Saat 11:00’da Ege Üniversitesi Doktora öğrencisi Gizem Balmuk Yakıt olarak biyoçarla ilgili konuşma gerçekleştirecek.

Saat 11:15’te Zafer Çelik, Biyotrend Enerji’de yapılan çalışmalara değinecek. Değerlendirme, soru ve cevaplardan sonra heyet saha ziyaretleri gerçekleştirecek.

Türkiye’deki tarımsal biyokütle potansiyelini değerlendirmek adına Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ve Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO), Küresel Çevre Fonu (GEF) finansörlüğünde yürütülen “Türkiye Ekonomisinin Yeşil Büyüme Yolunda Kalkınmasını Desteklemek Amacıyla Sürdürülebilir Biyokütle Kullanımı Projesi yurt içi ve yurt dışında gerçekleştiriliyor.

TÜRKİYE EKONOMİSİNİN YEŞİL BÜYÜME YOLUNDA KALKINMASINI DESTEKLEMEK AMACIYLA SÜRDÜRÜLEBİLİR BİYOKÜTLE KULLANIMI PROJESİ

Türkiye’deki tarımsal biyokütle potansiyelini değerlendirmek adına T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ve Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO), Küresel Çevre Fonu (GEF) finansörlüğünde 2018 yılından bu yana “Türkiye Ekonomisinin Yeşil Büyüme Yolunda Kalkınmasını Desteklemek Amacıyla Sürdürülebilir Biyokütle Kullanımı Projesi”ni yürütmektedir.

Projenin amacı tarım endüstrisinde modern biyoenerji teknolojileri uygulamaları ile sektörel dönüşümü tetikleyerek enerji performansını ve rekabet gücünü arttırırken sera gazı emisyonunu azaltmaktır.

İklim değişikliğiyle mücadele çerçevesinde şekillenen proje, tarımsal artıkların oluşturduğu biyokütle potansiyelinin sürdürülebilir ve tekrarlanabilir stratejilerle; üst düzey verimlilik seviyesinde, yerli ve temiz enerjiye dönüşümüne “tedarik zincirleri ve enerji tesislerine verilen destekler”, “mevzuat düzenlemeleri” “kapasite geliştirme ve farkındalığı arttırma” ve “takip ve değerlendirme” olmak üzere dört ana proje bileşeni üzerinden hizmet eder.

Projede cinsiyet eşitliğini ön planda tutan ek istihdam fırsatlarının sağlanması, tarımsal artıkların tedarik zinciri oluşturularak ekonomik değer kazanması, elektrik enerjisi sırasında ortaya çıkan atık ısının (doğrudan ısı, kojenerasyon ve trijenerasyondan elde edilecek ısı- soğutma) kullanımı ile gıda sektörü ve bölgesel ısıtmayla üretim maliyetlerini azaltarak kar marjlarının verimlilik ve çevreye duyarlılık ön koşul olmak kaydıyla arttırılması gibi yeşil ekonomiyi güçlendiren ve sektörel entegrasyonu sağlayan sistemlerin oluşturulması hedeflenir.

Proje ile çevresel açıdan 440 bin tona eşdeğer net ve 3.840.000- 10.000.000 ton dolaylı olmak üzere karbondioksit tasarrufu sağlanması öngörülmüştür.   

Sürdürülebilirlik kapsamında proje, biyokütle hammaddesi olarak hasat sonrası tarlada kalan ve toprağa geri kazandırılacak bitki kalıntıları ve hayvancılıkta kullanılabilen bitki artıkları haricinde ortaya çıkan bitki artıklarının kullanımına destek vermekte ve anız yakımını engellerken özellikle kömüre alternatif oluşturacak çevreci katı yakıt üretimini teşvik etmektedir.

BİYOKÜTLE NEDİR?

Biyokütle, bitkisel ve hayvansal atıkları ve artıkları kapsayacak şekilde, enerji üretimi için kullanılabilecek karbon bazlı enerji potansiyelini ifade eder.

5346 sayılı “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun” ile ithal edilmemek kaydıyla; kentsel atıkların yanı sıra bitkisel yağ atıkları, tarımsal hasat atıkları dâhil olmak üzere tarım ve orman ürünlerinden ve bu ürünler ile atık lastiklerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan yan ürünlerden elde edilen kaynakları ve sanayi atık çamurları ile arıtma çamurları biyokütle adı altında enerjiye dönüştürülebilmektedir.

Enerji üretiminde kullanılan biyokütle çeşitliliği, ülkelerin öz kaynaklarına ve önceliklerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Biyokütlenin jet veya  otomobil yakıtı gibi ulaştırma yakıtları için kullanılan petrol türevlerine  dönüşümü mümkündür.

KARBON NÖTR ENERJİ NASIL ÜRETİLİR?

Bitkiler, kendi enerjilerini sağlamanın yanı sıra, depoladıkları enerji ile de çevre dostu alternatif enerji kaynağıdır.

Bitkisel biyokütle fotosentez sürecinde ortamdan aldığı karbondioksiti (CO2) güneş ışığı ve klorofille sentezleyerek yaşam enerjisine yani hidrokarbonlara dönüştürmektedir.

Biyokütle farklı teknolojilerle enerji formuna dönüştürüldüğünde ortaya çıkan karbondioksit biyokütle oluşumu sırasında emilen karbondioksite eşit olduğu için biyokütle enerjisi karbon nötrdür. Bu sebeple, iklim değişikliğinin en önemli nedeni olan karbondioksit salımlarının kontrol altında tutulması adına önemli bir enerji kaynağıdır.

BİYOKÜTLENİN ÇEVRESEL FAYDALARI NELERDİR?

Yenilenebilir enerji kaynağıdır.

Fosil yakıtlara alternatif oluşturur.

Karbon nötrdür. Sera gazı salınımını azaltır.

Atık ve artıklara ekonomik değer kazandırarak çevre kirliliğini azaltır.

Anız yakımını engeller.

Organik hammaddedir, enerji dönüşümü sonrası elde edilen yan ürün/atık/ artık yine organiktir ve genellikle toprak düzenleyici ve gübre olarak kullanılır.

Anız Yakımını Durdurmak Neden Önemli?

Anızın yakılması sonucunda tarımsal ekosistem ve doğal ekosistem tahrip edilmektedir.

Özellikle topraktaki Karbon (C) ve Azot ( N) dengesi yok olmakta ve tarlalar verimsizleşmektedir.

Organik madde miktarı azalmaktadır.

Mikrobiyolojik aktivite gerilemektedir.

Omurgasızlar yok olmaktadır.

Toprağın su tutma kapasitesi azalmaktadır.

Toprak verimliliği düşmektedir.

BİYOKÜTLEDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK NEDEN ÖNEMLİ?

Biyokütlenin sürdürülebilirliği, ancak bitki artıkları doğru ve verimli kullanıldığında mümkündür. Farklı ülkelerde biyokütle uygulamalarındaki hatalar, çevresel açıdan olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Bu sebeple Türkiye'de biyokütle, bitkisel artıkların gıda ve yem önceliği dikkate alınarak sürdürülebilir temellere dayandırılmalıdır.

BİYOKÜTLEDE TEKRARLANABİLİRLİK NEDEN ÖNEMLİ?

Biyokütle, Türkiye için görece yeni bir alternatif enerji kaynağıdır. Bu sebeple pilot proje ve çalışmaların tecrübesinin yeni yatırımcılara aktarılması, sistemin devamlılığını sağlayacaktır.

Yurtdışında denenmiş ve başarısı kanıtlanmış uygulamalarla Türkiye özelinde sağlanan yatırım teşvikleri,  risk yönetim araçları gibi yol gösterici ve destekleyici uygulamalar ile sektörel büyümenin ve gelişmenin sürdürülmesi amaçlanır.

BİYOKÜTLENİN TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ NEDİR?

Çiftçilere üretim sonrası ek gelir sağlanır.

Tarımsal alanda daha sürdürülebilir tarımsal artık yönetimi için yasa ve düzenlemelerin yapılması;  artıkların tarlada yakılmasını azaltarak hava kirliliğinde, hava kirliliğine bağlı hastalıklarda ve sera gazlarında  azalmaya katkı sağlar.

Daha sürdürülebilir tarımsal artık yönetimi konusundaki toprakta bırakılacak biyokütle miktarının belirlenmesine yönelik düzenlemeler, suni gübreye olan talebi  azaltacağından toprak kalitesinin artması sağlanacaktır.

Tarımsal artıkların gelişmiş yönetimi,  açık alanlardaki çürüyen biyokütlenin kokusunun ortadan kalkmasına ve artık yönetiminin daha bilinçli yapılmasına katkı sağlayacaktır.

Tarımsal artıkların sanayide ve diğer sektörlerde ısıtma ve soğutma amaçlı kullanımı fosil kaynaklı enerji talebinde azalmaya ve dolayısıyla yerli ve temiz enerji sektöründe rekabet gücünün artmasına ve istihdam sağlanmasına katkı sağlayacaktır.

Yeni tekniklerin geliştirilmesi ve teknik ekipman tedarikçilerinin gelişimi, enerji verimliliği çözümlerini ve endüstriyel üretim proseslerindeki gelişmeleri hızlandıracaktır. BURHAN ERGİN