BOTAŞ'tan dev sermaye artışı
BOTAŞ, 1 Ocak'tan geçerli olmak üzere doğal gaza yüzde 1 zam yaptı. BOTAŞ, zam kararından önce sermayesiyle ilgili önemli bir adım attı. Şirket, 5 milyar 625 milyon lira olan sermayesini, 14 milyar 357 milyon liraya çıkardı. Sektör kaynakları, bu adımı şöyle yorumladı: 'BOTAŞ'ın bu adımı zarara dayalı sermaye kaybı nedeniyle attığı söylenebilir. Özeller dahil benzer durumdaki diğer şirketlerin de bu yönde girişimleri olacaktır.'
Türkiye’de, yılda 45-50 milyar metreküp dolayında doğal gaz tüketiliyor. Türkiye, doğal gaz gereksiniminin tamamına yakın bölümünü ithalat yoluyla karşılıyor. Rusya, İran ve Azerbaycan’dan boru hatları üzerinden uzun dönemli sözleşmelerle doğal gaz satın alıyor. ABD, Katar, Cezayir ve Nijerya’dan da sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithal ediyor.
Doğal gaz alım satım sözleşmelerine göre gaz fiyatı, petrol ve türevlerinde yaşanan harekete göre üçer aylık dönemler halinde yeniden hesaplanıyor. Brent petrolde ve türevlerinde yaşanan fiyat hareketleri, gaz ithalat sözleşmesine 6-9 aylık gecikme ile etkide bulunuyor. Fiyat düşüyor ya da artıyor.
ZARAR YAZDI
BOTAŞ, yıllardır izlediği tarife politikası gereğince özellikle konutlara doğal gazı, satın aldığı ya da ithal ettiği fiyatın altında sattı. Konutların yanı sıra sanayi ve ticarethaneyi de belli dönemlerde sübvanse etti. Bu durum BOTAŞ’ın, finansman ihtiyacını ve yükünü artırdı. Buna ek olarak 2018 yılının Ağustos ayında yaşanan kur şoku, BOTAŞ’ın mali tablolarına olumsuz olarak yansıdı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, 2019 yılı kamu işletmeleri raporuna göre BOTAŞ, 2019'da 5 milyar 613 milyon TL zarar etti. Raporda, BOTAŞ’ın 2019 yılını yüksek finansman giderleri sonucunda 5.6 milyar TL dönem zararı ile kapattığı belirtildi.
2017'de 3.3 milyar TL net kâr açıklayan BOTAŞ, 2018'de de 2.5 milyar TL zarar etmişti.
Peki, BOTAŞ için 2020 yılı nasıl geçti? BOTAŞ’ı ve doğal gaz sektörünü yakından takip eden kaynaklar, 2020 yılında koronavirüs salgınıyla birlikte petrol fiyatlarının ve buna bağlı olarak doğal gaz ithalat maliyetlerinin gerilediğine işaret etti. Kaynaklar, bunun BOTAŞ’a finansman yönünden kısmi de olsa nefes aldırdığını kaydetti. Kaynaklar, buna karşın BOTAŞ’ın 2020 yılında da bir miktar zararının söz konusu olabileceği görüşünü öne sürdü.
SERMAYE ARTIŞI
BOTAŞ, 2021 yılını yüzde 1’lik sürpriz zamla açtı. Şirket’in, 1 Ocak’tan geçerli olmak üzere gaz satış fiyatı yüzde 1 arttı. BOTAŞ, zam kararından önce de sermayesiyle ilgili kritik bir adım attı.
Şirket, 5 milyar 625 milyon lira olan sermayesini, 14 milyar 357 milyon liraya yükseltti. Bu adım, 29 Aralık tarihli Ticaret Sicil Gazetesi’nde yer aldı.
Sektör kaynakları, bu adımı şöyle yorumladı: “BOTAŞ’ın bu adımı zarara dayalı sermaye kaybı nedeniyle attığı söylenebilir. Özeller dahil benzer durumdaki diğer şirketlerin de bu yönde girişimleri olacaktır.”
