‘Bu kararın ardında derin travmanız var’

Dışişleri Bakanlığı, Alman Federal Meclisi’nin Ermenilerin 1915 olaylarıyla ilgili iddialarını “soykırım” olarak tanımlayan karar tasarısını kabul etmesine yazılı açıklama yaparak çok sert tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı, karardan sonra hızlı bir biçimde Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi Karslıoğlu’nu istişareler için Türkiye’ye çağırdı. Karslıoğlu, akşam saatlerinde uçakla Türkiye’ye geldi.

Almanya’nın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı da dün 17.00’de Dışişleri Bakanlığı’na davet edildi. Almanya’nın Ankara Büyükelçisi ülkesinde olduğu için yerine Maslahatgüzarı’nın gittiği belirtildi. Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Levent Murat Burhan, Türkiye’nin karardan duyduğu rahatsızlığı açık bir dille ifade etti. Bu diplomatik tutum ile Almanya’ya Türkiye’nin tepkisinin düzeyi yansıtılmış oldu.

İlişkileri ciddi etkileyecek

Almanya’da Federal Meclis’in, 1915 olaylarını, “soykırım” olarak niteleyen tasarıyı onaylamasının ardından devletin zirvesinden çok sert açıklamalar geldi. Cumhurbaşkanı RecepTayyip Erdoğan, Almanya parlamentosunun 1915 olaylarına ilişkin tasarıyı onaylamasınaAfrika’dan sert tepki gösterdi. Erdoğan, dün Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta ile düzenlediği ortak basın toplantısında gazetecilerin Almanya’nın 1915 olaylarına ilişkin tasarıyı onaylamasıyla ilgili soruları üzerine şunları kaydetti:   

Büyükelçiyi çağırdık
“Az önce Sayın Başbakan ile de bir telefon görüşmem oldu. Ortak kanaatimiz ilk adımımız büyükelçiyi istişarelerde bulunmak üzere Türkiye çağırmak. Alman parlamentosunun almış olduğu bu karar, aslında Almanya Türkiye ilişkilerini ciddi manada etkileyecek olan bir karadır. Döndükte sonra oturacağız, bunların değerlendirmesini yapacağız ve nasıl bir adım atarız bunları konuşacağız. Ondan sonra da bizim asıl atmamız gereke adımları atacağız. Büyükelçinin gelişi ve Alman parlamentosundaki bu metinlerin değerlendirilmesi gidene kadar Dışişleri’ndeki arkadaşlarımız onlar da bunları yapacaklar. Sonra nihai kararımızı vereceğiz.” (ABDULLAH KARAKUŞ Nairobi)

Hiç tereddüt  etmeyiz
Başbakan Binali Yıldırım tasarının onaylanmasından sonra yaptığı açıklamada Almanya’nın Türkiye’nin önemli bir müttefiki olduğunu hatırlatarak, “Almanya’da da ırkçı Ermeni lobisinin bir kararını Alman Parlamentosu kabul ediyor” dedi. Kararın, “hatalı” olduğunu savunan Yıldırım, şunları kaydetti:

“Tarihçilerin bile aralarında anlaşamadığı, uluslararası İnsan Hakları Mahkemesi’nin aksi kararlarının olduğu bir yerde Alman Parlamentosu’nun sözde Ermeni Soykırımı’nı kabul etmesi asla ve asla Türkiye’nin kabul edeceği bir şey değildir. Bu gelişmeler üzerine, Türkiye’nin Almanya Büyükelçisini istişareler için Türkiye’ye geri çağırdık. Karar metnini kapsamıyla gördükten sonra atılacak adımları atmakta bir saniye bile tereddüt etmeyiz.” Yıldırım, il başkanları toplantısında şöyle dedi: 
“Merkel’e dedim ki, ‘Almanya Türkiye’nin sağlam bir müttefiki. Almanya’yı AB’nin lokomotifi olarak görüyoruz. Almanya’nın böyle akıl dışı bir işe vesile olmamasını temenni ediyoruz’. Bana dediği şudur: ‘Elimden geleni yapacağım. Ama burası demokrasi, parlamento’. Bu klasik laf. Hep böyle söylenir. Ben de dedim ki ‘Size rağmen böyle bir iş olmaz’, göreceğiz. Gerçek bir dostluk testinden geçiyor Almanya. Eski defterleri karıştırırsak en son bize sıra gelir.” (ANKARA Milliyet)

‘Utanç verici’

Dışişleri Bakanlığı’ndan yazılı açıklamada da şunlar kaydedildi:

“Meşru bir tartışma konusu olduğu Avrupa hukuku içtihadına girmiş 1915 olayları hakkında Alman Federal Parlamentosu’nun aldığı karar anılan kurumun itibarı bakımından utanç vericidir.

1915 olaylarına ilişkin anlaşmazlıktan uzlaşıya varılabilmesi, diyalog, duygudaşlık ve adil bir bakış açısıyla mümkündür. Bu anlayışla, Osmanlı Ermenilerinin acılarını paylaşarak hatıralarını yaşatmaya çalışan; Ermeni kültürel varlıklarına sahip çıkan ve iki komşu halk arasında uzlaşı yollarını açmak için önemli adımlar atan Türkiye’nin Alman Federal Parlamentosu’ndan öğreneceği hiçbir şey yoktur. Alman Federal Parlamentosu, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılış sürecinde yaşananları öğrenmek istiyorsa, 2005’ten bu yana ısrarla önerdiğimiz özgür, herkese açık ve bilimsel temelde çalışacak Ortak Tarih Komisyonu’nun kurulmasına katkıda bulunabilir. Özgürlüklerin pek çok alanda rahatlıkla kullanılabildiği Almanya’da, 1915 olayları konusunda ise tek sesli ve baskıcı bir ortam vardır..

Bu politikanın arkasında yatan sebepler arasında, ırkçılığa varan Türk ve İslam karşıtlığı, güncel iç ve dış politik gelişmeler, kibirli ve fırsatçı bazı siyasetçiler ile Almanya’nın Namibya’dan Holokost’a uzanan insanlığa karşı suçlar ve soykırım sicilinin yarattığı derin travma sayılabilir. Daha da vahimi Almanya’nın bu girişimi, siyasi, ekonomik ve sosyo-kültürel hayatına önemli katkılar veren Türk ve Türk asıllı Alman vatandaşlarını tarihlerine ve öz kimliklerine yabancılaştırmak ve asimile etmek gayretidir.

‘Karara direnilecek’

Ermeni anlatısını eğitim yoluyla genç nesillere dikte etmeye yönelik girişimler bu yüzden endişe vericidir.

Almanya’daki Türk çocuklarının tarih derslerinde başarılı olabilmeleri için, inanmadıkları ve doğru olmadığını bildikleri bir anlatıyı savunmalarını beklemek, böyle bir eğitim anlayışı, demokratik bir ülkeyle bağdaşmadığı gibi, uyum çalışmalarına da yardımcı olmayacaktır. Bu dayatmaya karşı hukuki yollar da dahil, her türlü imkan kullanılarak direnileceği şüphesizdir..”

Ortak metne HDP destek vermedi

TBMM Genel Kurulu, dün Başkanvekili Akif Hamzaçebi başkanlığında toplandı. MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, ortak deklarasyon hazırlanmasını önerdi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ve Ak Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı da bu yönde görüş bildirdi. Hamzaçebi, “Birinci Dünya Savaşı’nın özel koşulları içerisinde Türkler ve Ermenilerin yaşadıkları karşılıklı acıların, diğer ülkeler parlamentolarında siyaset konusu olmasını, herhangi bir uluslararası mahkeme kararı olmadan bunların, ‘soykırım’ olarak nitelendirilmesini doğru bulmuyorum” dedi.
 
Aranın ardından söz alan Vural, “Tarihleri soykırımla dolu olanlar bizim milletimizin tarihini karalayamaz” diyerek Almanya’nın aynaya bakması gerektiğini ifade etti. Özel de kararı şiddetle kınadıklarını söyledi. HDP’li İdris Baluken ise, “tarihle doğru temelde yüzleşmeyi” sürekli söylediklerini belirterek deklarasyon metnine katılmadıklarını ifade etti. Bunun üzerine AK Parti, CHP ve MHP gruplarının ortak açıklamasında, “Almanya Meclisinin, 1915 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşanan tehcirle ilgili asılsız Ermeni iddialarını esas alan haksız kararını, yüce Türk milletinin temsilcisi olan bizler kabul etmiyor ve şiddetle kınıyoruz” denildi. 

‘AİHM kararını hatırlatırız’

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Ermeni anlatısının mutlak gerçek olmadığına yönelik hukuken bağlayıcı tespitlerinin anımsatıldığı açıklamada “Alman Federal Parlamentosu’nun, tarihi kendi bildiği gibi yorumlaması; öte yandan, hukuku hiç dikkate almaması kaygı vericidir. Bu önyargılı ve mantık dışı siyasetin ciddi bir öz eleştiriye ihtiyacı olduğu ortadadır. Alman kamuoyunun, Türklerin görüşlerine, hafıza kayıtlarına ve uzlaşı yolundaki samimi çabalarına saygılı olması demokrasinin ve insan haklarının gereğidir. Müttefiklik ilişkisi içinde olduğumuz, Avrupa’nın geleceği için yakın işbirliği yürüttüğümüz Almanya’nın, gerek ikili ilişkilerimizin gerek Türkiye-Avrupa ilişkilerinin geleceği için hayati önemdeki görüş ve hassasiyetlerimizi dikkate almasını bekliyoruz Bu şartlar altında Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğluistişareler için Türkiye’ye çağrılmıştır” denildi.

‘Yok hükmünde’ 

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş da, Twitter’dan attığı mesajda tarihi bir hata ifadesini kullanarak “Almanya Parlamentosu’nun bu tasarıyı kabul etmesi, Türkiye ile Almanya arasındaki dostluk ilişkisine yakışan bir karar değildir. Türkiye için bu karar yok hükmündedir. Bu mesele, siyasetçilerin ya da parlamentoların değil, bilim adamlarının ve tarihçilerin neticeye kavuşturması gereken bir meseledir. Türkiye olarak bu karara her platformda gereken cevabı elbette vereceğiz” dedi.

‘Sorumsuz ve mesnetsiz’

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da twitter’dan “Kendi tarihindeki karanlık sayfaları kapatmanın yolu sorumsuz ve mesnetsiz meclis kararlarıyla başka ülkelerin tarihini karalamak değildir” mesajını paylaştı.

Bahçeli: Kendi geçmişine bak

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli yaptığı yazılı açıklamada kararı “skandal” olarak nitelendirerek “Bu karar sonucunda Türkiye-Almanya ilişkileri ağır bir yara almış, sonuç itibariyle karşılıklı güvensizlik derinleşmiştir” sözleriyle değerlendirdi. Tarihi çarpıtmaya Almanya’nın da katılmış olmasının gizlenemez ART niyet olduğunu dile getiren Bahçeli, “Almanya soykırım izi sürüyorsa, insanlığın ortak değer ve mirasına yönelik katliam örnekleri görmek istiyorsa ahlaken ve hukuken önce kendi geçmişine dikkatle bakmalıdır. Toplu cinayetler, toplama kampları, gaz odaları, vahşi kıyım ve infaz örnekleri; hepsinden mühimi Hitler caniliği kesinlikle Türk milletinin onurlu mazisinde görülmemiş, yaşanmamıştır” ifadelerini kullandı. 
Bahçeli, ayrıca Almanya’ya en etkili cevabın verilmesi gerektiğini savundu. 

CHP: Karanlık geçmişe yeni ortak arıyorlar 

CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz Almanya Federal Meclisi, bu kararıyla Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin daha da çetrefilli hale gelmesine ön ayak olmakla kalmayıp, aynı zamanda Türkiye-Almanya ilişkilerine de zarar vermiş ve özellikle bu ülkede yaşayan 3.5 milyon Türk’ü derinden yaralamıştır” dedi. Kararın kendileri açısından “hükümsüz” ve “geçersiz” olduğunu da belirten Yılmaz, “Kendi karanlık geçmişindeki suçluluğuna ortak arayan bu anlayışın, bu kararın sözüm ona Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin düzeltilmesine veya Almanya’daki Türk ve Ermeni vatandaşlarının uyumuna hizmet edeceğini söylemek gülünç bir savunmadır. CHP, Ermenistan gerekli adımları atarsa Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesini savunmaktadır. Ermenistan’ın bu konuyu üçüncü ülkeler nezdinde Türkiye’ye karşı bir silah olarak kullanma politikası, ilişkilerin normalleşmesini kolaylaştırmayacak, bilakis daha da zorlaştıracaktır” diye konuştu.

Mehterli protesto

İstanbul Gümüşsuyu’ndaki Almanya Başkonsolosluğu önünde toplanan İstanbul Ülkü Ocakları üyeleri, Almanya Federal Meclisi’nde 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarına ilişkin karar tasarısının onaylanmasını mehter takımı eşliğinde protesto etti. Ülkü Ocakları İstanbul İl Başkanı Ahmet Yiğit Yıldırım yaptığı basın açıklamasında “Ermeni Diasporasının yalan ve iftiralarına ortak olan Almanya’ya sert bir şekilde gereken yapılmalıdır. Türk milletini töhmet altında bırakmak Almanya’nın haddine değildir. Bu karar tamamen siyasi bir karardır” dedi. Açıklamanın ardından bir süre daha mehter marşları söylenmesinden sonra grup olaysız şekilde dağıldı. (İstanbul DHA)