Burun kanaması hakkında her şey
Burun kanaması herkesin aklına ilk olarak kötü hastalıkları getiren önemli bir sağlık sorunudur. Hele ki çocukların burnunda kan görmek birçok anne baba için tam bir kabustur. Oysa, gördüğümüzde panik yaptığımız birçok burun kanaması masum nedenlerden kaynaklanıyor.
Toplumun yüzde 7-8'inde görülebilen burun kanaması vakalarının yüzde 10'u sağlık kuruluşlarında tedavi görecek kadar ciddi iken yüzde 90'ı basit işlemlerle durdurabilir.
Burun kanaması durmuşsa kişiye istirahat etmesi, ağır egzersizden kaçınıp, hafif sulu gıdalar alması önerilir. Hastaya yapılan müdahaleler esnasında hastanın rahatlatılması önemli yer tutar. Özellikle yaşlı ve hipertansiyonlu hastalara sakinleştirici ilaçların verilmesi gerekebilir. Kanaması bu şekilde durmayan hastaların en yakın sağlık kuruluşunda kulak burun boğaz hekimine başvurması uygundur.
KBB uzmanı tarafından öncelikle kanama tampon ile kontrol altına alınmaya çalışılır. Kanamayı durdurmak için tampon, kanama noktasını bulup koterize etme yani halk arasındaki tabirle yakma gibi basit işlem olabileceği gibi, burun arkasına tampon koymak , kanamayı yapan damarın embolizasyonu yani tıkanması veya cerrahi yolla bağlanması gibi ileri müdahaleler gerekebilir.
İlk müdahaleler yapılırken bir taraftanda hasta kanama konusunda detaylı sorgulanarak muayene edilir ve bazı testler yapılarak kanama nedeni bulunmaya çalışılır.
- Tekrarlayan basit kanamalarda ne yapılabilir?
Burun içi kuruluğu ve kabuklanmaları sonucu kanamalar sık tekrarlıyor, günlük hayatı, iş yapılmasını, araba kullanılmasını engelliyorsa; burun içine özel yumuşatıcı merhemler ve damlalar kullanılabilir, damarlar gümüş nitrat sürerek tekrar koterize edilebilir yani yakılabilir, tamponlar yapılabilir.
- Kardioyojik hastalıklar ve damar hastalıkları, kanama-pıhtılaşma bozuklukları ve diğer kan hastalıkları ile ilgili test ve değerlendirmeler yapılabilir. Gerekli durumlarda diğer branşlardan konsültasyon istenebilir.
Ciddi Burun kanamaları:
Burun içerisinde, büyük damarlarda da çatlamalar olduğunda daha şiddetli kanamalar görülebilir. Özellikle yaşlı insanlarda tansiyon yükselmesi ile oluşan kanamalar, damar çeperlerinin kireçlenmiş olmasından dolayı kolay kolay durmazlar. Öncelikle tansiyonun düşürülmesi, kontrol altına alınması sonrasında kanamaya müdahale yapılmalıdır. Kanamaya eğilim yaratan bazı hastalıkları olan ve kan sulandırıcı ilaç kullanan kişilerde de şiddetli ve sürekli burun kanamaları görülebilir.
İlerlemiş burun iltihapları, sinüzitler, bazı burun tümörleri de ileri kanamaya yol açabilir.
Burun içine ve arkasına konan tamponlar, balonlu şişirilen tamponlar ,kan durdurucu ilaçlı tamponlar kullanılabilir. Bazı hastalarda damarın Radyo Frekans yada laser kullanılarak yakılması, burun damarlarının içine tıkayıcı maddeler verilmesi, boyundan girilerek buruna giden damarların bağlanması gerekebilir.
- Kanama için yapılan müdahale ve ameliyatlar
-Damarın Yakılması: Hafif derecedeki sık tekrarlayan kanamalar için kullanılır. Burun bölmesinin ön kısmındaki damar ağına gümüş nitrat içeren kimyasal maddeler uygulanıp doku yakılarak kanamanın önlenmesine çalışılır.
Bununla kontrol edilemezse elektrokoter, radyofrekans ya da laser ile yakılabilir. Her iki tarafa aynı anda uygulandığında burun bölmesinin delinmesi riski olduğu için mümkünse her iki burun aynı seansta yakılmamalıdır.
-Tampon konulması: Sık uygulanan bir tedavi yöntemidir. Burun ucunun elle sıkılması ya da soğuk uygulama ile durdurulamayan kanamalarda kullanılır. Burun boşluğuna konan tampon kanayan damar üzerine baskı yaparak kanamayı durdurur. Tampon olarak antibiyotikli kremler sürülmüş gazlı bez kullanılabileceği gibi, ortasında hastanın nefes almasını sağlayacak borunun bulunduğu daha konforlu tamponlar ya da balon şeklinde şişirilen tamponlarda kullanılabilir. Tamponlar genellikle 48-72 saat kalır sonra çıkarılır. Daha uzun süre kalması bazen iltihaplara yol açabilir. Tampon süresince gereken hastalara antibiyotik verilebilir.
Bazen burun kanamasının kaynağı burnun arka bölümleridir ve önden konan tamponlarla durdurulamaz. Bu durumda arka (posteriör) tampon denen ve ağız içinden sokularak burnun arka kısmına yerleştirilen tamponlar kullanılır.
- Damarların embolizasyonu (tıkanması) ya da bağlanması: Bunlar bir girişimsel işlem ve ameliyattır. Hastanın hayatını tehdit edecek şiddette olan ve tampon konmasıyla durmayan kanamalarda kullanılır. Kanamanın yerine göre belirlenen damar içine boyundaki ana damardan bir ince tüple girilerek ulaşılır ve damar içine tıkayıcı madde enjekte edilir. Daha ileri kanamalarda o bölgeye kan taşıyan ana damar boyunda Ya da yüz kemikleri içinde ameliyatla bağlanarak kanama durdurulur. Bazen sinüs içinden bazen de boyun açılarak bağlanır.
