Büyükşehir Belediyesi yanlışı giderebilir

Vanlılar 23 Ekim 9 Kasım 2011 Van depremlerinde bilindiği gibi can ve mal kayıplarına yol açan doğal felaket yaşadı. Depremde yaşanan yıkımları, hayatını kaybedenleri ölümsüzleştirmek Vanlıların yardımına koşanları ve Türkiye insanlarının kardeşliğini yardımlaşmasını anıtlaştırmak gerektiğini haber ve köşe yazılarımızda dile getirdik.

2012 yılının Ekim ayında Van Belediyesi (Van Büyükşehir olmadan)  Türkiye Mimar ve Mühendisler Odaları Birliği Van Şubesi işbirliği ile Van Deprem Parkı yapımına karar verildiğini açıkladı.  Dönemin Van Belediye Başkan Vekili Sabri Abi,  Akköprü dersinin yanında Van Deprem Parkı'nın yapılacağını söz konusu alanda depremi anımsatmak, bu gerçeği unutturmamak amacıyla Deprem Anıtı'nın yer alacağını ve 23 Ekim 2013 tarihinde depremin ikinci yıl dönümünde anıtın açılışının yapılacağını açıkladı.

Bizde  "Vanlılar kardeşlik, dostluk anıtı istiyor" başlıklı bir yazı yazdık. Yazımızda özetle "23 Ekim ve 09 Kasım 2011 tarihlerinde Van-Erciş depremlerinde büyük acılar,  yıkımlar yaşadık.644 insanımız hayatını kaybetti. 30 bine yakın bina ağır hasar gördü. Evlerimiz, iş yerlerimiz,  hayallerimiz yıkıldı. Çok zor günler geçirdik. Ağladık,  yorulduk, Yalnızlık, kimsesizlik,  çaresizlik hissettik.  An geldi bütün ümidimizi yitirdik.

Çadırlarda yaşadığımız o anlık duygusal zaman diliminde Cizre'den,  Çanakkale'ye,  Sinop'tan Anamur'a bu güzel ülkenin yiğit insanları Türk, Kürt, Laz, Çerkez,  Boşnak, Abaza, Tatar, Yörük,  Roman, Arnavut…75 milyon Türkiye; kardeşlik,  dostluk anlayışıyla koşarak  "Hepimiz yanınızdayız" dediler.

Kadınlar, çocuklar, sanatçılar, sporcular,  zenginler, yoksullar Van'ı unutmadı. Destek verdiler, yaramızı sardılar,  gözyaşımızı dindirdiler. İnsanlık sergilediler.  Güney Kore, Japonya, Almanya, İngiltere,  ABD, Filistin, Pakistan, İran, Yunanistan, Polonya, Irak, Kanda, Mısır, KKTC, Azerbaycan, İsrail… Müslüman, Hıristiyan, Musevi… Dünyanın dört bir tarafından ülkeler ve insanlar depremde ve sonrasında Van'a koşarak elimizden tuttular.  Can verdiler, kan verdiler. Din, dil, ırk, kültür ve inanç farkı gözetmeksizin gelen yardımlarla Van, "Dünya Kenti" oldu.  Medeniyetler kenti, asude Van'ın yakın akrabaları,  can dostları çoğaldı. Vanlılar olarak, yürekten teşekkür ediyoruz.  Hep birlikte başarılı bir sınav verdik. Unutmadık, Unutturmayacağız dedik.

 Yazımın devamında Van Belediyesi ve Türkiye Mimar ve Mühendisler Odaları Birliği Van Şubesi işbirliği yapılması öngörülen anıt ile ilgili uyarı ve önerilerde bulunarak "Deprem anıt kompozisyonunda özellik, öncelik depremde 75 milyon Türkiye'nin kardeşlik, birlik-beraberlik ve dünyanın dostluk, dayanışma ve yardımlaşmasına vurgu yapılmalıdır. Anıt yeri Akköprü gibi şehir merkezinden uzak bir bölge seçilmiştir.  Şehir merkezinde daha görünür bir alan seçilebilirdi.  ( Ahmed-i Hani parkı-Eski Buğday Pazarı'nın yeri ) Anıtın korunması, bakımı ilerde sorun haline gelebilir diye sıraladık. Örnekle uyarıda bulunarak, 2 Kasım 1999'daki depremde Bolu'da hayatını kaybeden 48 kişinin anısına Bolu belediyesi tarafından bir anıt yapılmıştı.  Yaptırılan anıt yanlış yere inşa edildiği için yağmurda, karda, su içinde kalması ve deprem yıldönümü haricinde ziyaretçisinin olmaması üzerine anıtın 2010 yılında başka bir alana taşındığını yazdık.

Van Belediyesi TMMOB kendi bildiklerini okudu. İkiye ayrılmış bir kaya parçası, kaya parçasının üzerinde ise ayrılan iki insan figürü olan sözde anıtı Akköprü Deresi kenarlarında bulunan alana acelece yerleştirdiler. 23 Ekim ve 9 Kasım 2011 depreminin 2. yıl dönümünde Van Belediyesi Başkanvekili, belediye başkan yardımcıları, TMMOB Genel Başkanı,  Diyarbakır Jeoloji Mühendisleri Odası Şubesi, İnşaat Mühendisleri Odası Genel Başkanı, İMO Diyarbakır ve Van Şubesi üyelerinin katılımıyla anıtın açılışı yapıldı.

Bilmeyenler için anlatayım. Sözde deprem anıtının olduğu Akköprü deresinin kenarındaki park insan kalabalıklarından uzak keşmekeşin, minibüslerin park alanı olan şehirden kopuk bir yerdir.  Deprem Anıtı nerede diye ararsanız ne siz bulabilirsiniz ne de çevredeki insanlar size tarif edebilir. Çünkü Cumhuriyet Caddesi'nden Akköprü deresine yokuştan inen yolun dere kenarındaki anıtın varlığından kimsenin haberi yoktur.

23 Ekim Cuma günü depremin 4. yıl dönümü nedeniyle Van'da çeşitli etkinlikler yapıldı. Akköprü de bulunan anıta uğrayan tek kişi olmadı, orda tek bir etkinlik yapılmadı! Bundan sonra da olmayacak.  Zira seçilen yer amacına uygun değildir.

Anıtı tasarlayan Türkiye Mimar ve Mühendisler Odaları Birliği Van Şubesi, İnşaat Mühendisleri Odası ve Jeoloji Mühendisleri odası tasarladıkları anıta gitmek yerine Van depreminin 4. yılında deprem duyarlılığı konulu resim sergisini sanat sokağında sergilediler. Şehir merkezinde insan yoğunluğunun olduğu yerler varken dere kenarına neden gitsinler ki!

Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanları, İpekyolu Belediyesi Eş Başkanı ve diğer katılımcılar da Akköprü deresi kenarında işlevsiz, gözden ırak sözde anıta gitmek yerine kentin kalbi sayılan Şehir Parkı (Fekiye Teyran) önünde basın açıklaması yapmayı tercih ettiler.

Anıtın sonunun böyle olacağını yapılmadan önce uyararak, yazarak söyleşmiştik. Keşke yanılsaydık. Belki 9 Kasım 2011 depreminin 4. yılı nedeniyle Akköprü deresi kenarında bulunan anıta gidilerek durum kurtarılabilir.

Ama yanlış düzeltilmelidir.

Katılımcı belediyecilik iddiasının hatırına gelin Akköpür yanlışından vazgeçin.

İki büyük Van depreminde en büyük hasar ve can kaybı yaşanan yer Erciş'ten sonra Van'ın merkez ilçelerinden İpekyolu'dur. İpekyolu'nda on binlerce ev ağır hasar görerek yıkıldı.  Kazım Karabekir (Maraş) Caddesi üzerinde bulunan, depremde ağır hasar görerek yıkılan Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi arsasının bir bölümü deprem sonrası Büyükşehir Belediyesi'ne park yapımı için tahsis edildi. Deprem parkı ve anıtı için insan yoğunluğu yanında şehir girişi ulaşım imkanı bakımından en uygun yer burasıdır.

Büyükşehir Belediyesi yapacağı parkı deprem parkı olarak projelendirebilir.

Deprem Parkı'nda depremde yıkılan binaların kırılan kolon parçaları, binaların eşyaları, kişisel ve kentsel malzemeler sergilenebilir. Parka dikilecek anıta depremde hayatını kaybeden 644 insanımızın,  Güney KoreliDr. Atsushi Miyazaki'nin isminin yanı sıra bütün ülkelerin şehirlerin, Beşiktaş  Çarşı Grubu, bisikletini satan Karadenizli çocuk ile yardım malzemeleri arasında bulduğu parayı sahibine iade eden Ercişli hemşehrimiz gibi dayanışmanın kardeşliğin Van hikayeleri çok özel tasarımlarla park ve anıtta sergilenebilir. Deprem parkında yer alacak ağaç, çiçek sayıları çeşitleri hatta oturma gruplarıda bu amaçla tasarlanabilir. Deprem parkı Van depremlerinin yaşayan hafızası, mekanı olabilir. İşinin ustası vizyon sahibi mimarlar grubu tarafından park ve anıt doğru tasarlanabilirse ortaya anma törenlerinin yapıldığı, çocukların, ailelerin ziyaret ettiği kentin yüzü olan Van'a değer katan kültürel bir gezi ve dinlenme alanı çıkabileceğini düşünüyorum. 

Biz eleştiri, önerimizi yaptık. Gerisi ilgilisine kalmış.