Çanakkale'de Vanlı kahramanlar
'Metre kareye düşen altı bin mermi Binlerce şehit, binlerce gazi Kimi nişanlı, kimi evli…' 80'li yıllarda ulusal basının yüz aklarından Demokrat Gazetesinde haberlerim ve öykülerim yayınlandığı sırada, Van Şehir Parkında gençlerle sıcak bir söyleşi yapmıştık.
"Metre kareye düşen altı bin mermi
Binlerce şehit, binlerce gazi
Kimi nişanlı, kimi evli…"
80'li yıllarda ulusal basının yüz aklarından Demokrat Gazetesinde haberlerim ve öykülerim yayınlandığı sırada, Van Şehir Parkında gençlerle sıcak bir söyleşi yapmıştık.
"Biz Doğuluların(Kürtleri kastederek) Çanakkale'de varlığından şüphe edenler var hocam. Bu konuda bilginiz var mı?"Diye sormuştu.
Delikanlının bu sorusu birçok kez karşıma çıkan sorulardandı.
Delikanlı ve arkadaşlarına Vanlı İsmail'in Çanakkale savaşında gıda ve benzeri ihtiyaç taşıyan eski ve köhne Nurül Bahir adlı gemide askerlik yaptığını anlattım. Can kulağıyla dinleyen gençlere o kahramanı yalın ve abartısız tanıtırken şovenizm ve ırkçılığın o pis bataklığına düşmemeye özen gösterdim.
Vanlı İsmail o kan ve ateş günlerinden birinde gece nöbeti görevi yaparken uyur kalır. Uyuduğu komutanlarınca anlaşıldığında iki günlük bir tecrit cezasına çarptırılır. Utanmış, arkadaşları karşısında küçük düşmüştür.
Cezası biter ve yeniden görev başına döner.
Sular kızışmıştır. Düşman gemileri koca gövdeleriyle boğaza yüklenmiştir. İşte o günlerin birinde yine nöbet tuttuğunda seyir alanında sular içinden gelen bir karartı fark eder. O karartı gemiyi hedef almış torpidodur. İsmail bir an karar verir bulunduğu yerden torpidonun üzerine atlar. O büyük patlamada gemi yara almaz ancak İsmail paramparça olup şehit düşer.
Gençlere İsmail'den başka Vanlı kahramanlardan söz ettim. Kurtuluş Savaşı sırasında Rus işgaline karşı direnenler arasında bulunan Süreyya Sülün Hanımı ve birlikte Rus işgalcilerine karşı savaşan üç kardeşinden. Tıpkı İsmail gibi Süreyya Sülün Hanım da ülkesinin ve milletinin varlığı için savaşan kahramanlardandı. Üç selvi boylu kardeşini şehit vermişti.
Tarihin içinden kahramanlarını arayan gençlere arşivleri araştırmalarını önerdim. İçi boş tartışmalara girmek istemiyorsanız önce araştıracak, kaynaklarınıza sahip olacak ve sizi töhmet altında bırakanlara belgeleriyle yanıt vereceksiniz dedim.
Elbette Çanakkale yalnızca Van değildi. 1915'e kadar gelinen süreçte Çanakkale'yi geçilmez kılan inanç ve yurtseverlik bilinciydi. Bir büyük askeri liderin ve silah arkadaşlarının başarılması bir hayal olan zaferi kazanmalarıydı. Anadolu'dan binlerce gencin cepheye koştuğu o yıllarda başta Trabzon olmak üzere birçok ilimizde liselerden mezun verilememişti. Çünkü gençler vatan savunması için olmaları gereken yerde Çanakkale sırtlarındaydılar. Saddül Bahir'de, Conk Bayırındaydılar.
