Çaybaşı Şehitliği Abidesi
Saygıdeğer okurlarım. Bildiğiniz gibi birkaç yıldan beri menfur emeller peşinde koşmaktan utanmayan ülkemiz dışındaki Ermeniler yaygaraları ile dünya kamuoyunu aldatarak güya Türklerin kendilerine yapmış olduğu zulmü dile getirmekte ve ulu orta şuraya bu raya taş parçaları dikerek ismine abide demektedirler.
Avuç dolusu para harcayarak vicdanları satın almaya çalışmaktadırlar. Biz, Türk vekarı, Türk mertliği ve hasletiyle sustukça şom ağızlarını biraz daha açmakta ve cesaret bulmaktadırlar,
Şimdi bir Türk ve bir Vanlı olarak sesleniyoruz:
-Biz. daha onların yaptıkları barbarlıkları unutmadık ve onların yaygarası devam ederse, unutmayacağız da... Hiçbir şey bilmiyorlarsa, bugün Türkiye'de bağrımıza basıp, kardeşlik hisleriyle eşit haklarla, beraber yaşadığımız Ermeni vatandaşlarımıza Türk'ün insani davranışını sorsunlar.
Şunu bilmelidirler ki hunharca katledilen binlerce şehidimizin ruhu hala aramızda dolaşmakta ve "-Biz şurada katledildik... burada gözümüz oyuldu... orada ben annemin karnından süngü ile çıkarılıp doğrandım, nah!... şuracıkta kafam göv-demden ayrıldı." demektedirler. Fakat bizler, bu hatayı yapanları affediyor, tarihin derinliklerine gömmek istiyoruz .Ancak hatıralarını anmak, ruhlarına her zaman bir fatiha okumak için de yattıkları yerlerin kaybolmasını istemiyoruz.
Bu anıtın elbette diğerlerinden farkı, lâyık oldukları Şehitlik mertebesine yaraşır biçimde olacaktır.
İşte bu ruhla, Zeve Şehitliğimizin yerini bir anıtla ebedileştirdik. Van'ımızda, ÇAYBAŞI ŞEHİTLİĞİ ABİDESİ'ninde pek yakında yapılmasını, bu aziz hemşehrileri-mize her geçişte bir fatiha okumanın mutluluğunu duymak istiyoruz.
ÇAYBAŞI ŞEHİTLİĞİ NEDİR?
Van'da Şamran Kanalının Akköprü çayına döküldüğü yerde 1. Cihan harbinde Ermenilerle yapılan muharebelerde son mermisine kadar mukavemet eden 350-400 hemşehrimiz, bu yerde şehit edilmiş ve insanlık dışı muamelelere tabi tutulmuşlardır. Ermeniler, semti tamamen yakıp, yıktıktan sonra şehitlerimizin gözlerini oymuş baldırlarında cep yaparak ellerini bu cebe sokmuşlar. Bu yetmiyormuş gibi şahadet parmaklarını kesmek suretiyle akla gelmedik işkenceleri reva görmüşler. Gövdeden ayrılan kafaları tekme ile çaya yuvarlamanın zevkini sürdürmüşler.
Van düşman istilasından kurtulduktan sonra semtin cami imamı Hâkkarili Abdurrahman efendi, baş, gövde ve kemiklerden bulabildiği kadarını, katledildikleri bu yere toplayarak gömmüş, ve bir kutsal yer hüviyetini almasını bize sağlamıştır. Bundan bir müddet evvel aramızdan ebediyete intikal eden Hoca Abdurrahman efendiyi bu hizmetinden dolayı rahmetle anıyoruz. Ayrıca bu hikayeyi yetkili kişilerden bize aktaran Mevlüt Okayer'e de teşekkür ediyoruz.
Sevgili okurlar,
Zeve Şehitliği Abidesinden sonra ÇAYBAŞI ŞEHİTLİĞİ ABİDESİ'nin dikilmesi ile, katledilen tüm şehitlerimizi sembolleştirmenin mutluluğunu burada da duyacağız. (Van Kültür ve Yardımlaşma Derneği Van Dergisi'nde yayınlanmıştır. 1976)
