Ekonomide yeni yol haritası

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ekonomisine ilişkin hedef ve politikaların yer aldığı Orta Vadeli Program'ı açıkladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti;

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ne milletin evine hoş geldiniz. Sözlerimin hemen başında dün Kırklareli ve İstanbul'da yaşanan sellerde hayatını kaybeden kardeşlerimize Allah'tan rahmet niyaz ediyorum. İçişleri Bakınlığımız, AFAD'ımız, valiliklerimiz ve diğer kurumlarımız su baskınlarından olumsuz etkilenen insanlarımızın sıkıntılarının giderilmesiiçin yoğun bir şekilde çalışıyor. Buradan her iki şehrimizde de özellikle ebediyete uğurladığımız vatandaşlarımıza rahmet dilerken ailelerine sabırlar milletimizin başısağolsun diyorum.

Biraz sonra genel hatlarıyla paylaşacağımız Orta Vadali Program'ın ülkemiz, milletimiz ve ekonomimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Programın hazırlanmasında emeği geçen herkesi Cumhurbaşkanı Yardımcımız ile birlikte tüm bakanlıklarımızı, kurumlarımızı, sivil toplum kurumlarımızı özellikle bu konuda teşekkür ediyor, kendilerini tebrik ediyorum. Değerli fikirleriyle tenkit ve tespitleriyle programın içeriğine katkı sunan iş dünyamızın temsilcilerine, odalarımıza, sendikalarımıza, meslek örgütlerine, sivil toplum kuruluşlarımıza ve diğer tüm paydaşlara teşekkür ediyorum.

"Sandıkların açılmasıyla birlikte tüm belirsizlikler ortadan kalktı"

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte Türkiye'nin başta yönetimde istikrar olmak üzere nasıl büyük kazanımlar elde ettiğini hergün çok daha iyi görüyor ve idrak ediyoruz. Katılım düzeyi ve rekabet seviyesi itibarıyla sadece Türk siyasi tarihine değel dünya siyaset litaratürüne de geçen 14 ve 28 Mayıs seçimlerinin hamdolsun tam bir demokratik olgunluk içinde tamamladık. Sandıkların açılmasıyla birlikte tüm belirsizlikler ortadan kalktı ve Türkiye'yi kimin yöneteceği belli oldu.

"Seçimlerin üzerinden henüz bir hafta bile geçmeden Kabinemizi açıkladık"

Halkımız bir kez daha güven ve istikrar dedi. Daha önce ülkemize vakit, nakit ve enerji kaybettiren krizlerin tartışma ve pazarlıkların hamdolsun hiç biri yaşanmadı. Seçimlerin üzerinden henüz bir hafta bile geçmeden Kabinemizi açıkladık. Ekonomideki kurmay kadromuzu kurduk, ülkemize ve milletimize hizmet yolculuğumuza kaldığımız yerden süratle yeniden başladık. Eski Türkiye'nin alışkanlıklarından kendilerini kurtaramayanların durumunu ise içimiz acıyarak izliyoruz.

28 Mayıs'ın üzerinden geçen 102 güne rağmen birileri hala kavga ve iç çekişmeden başlarını dahi kaldıramazken biz işimizi yapıyor, Türkiye'nin sorunlarına çözüm üretmeye odaklanıyoruz. Yakın coğrafyamızda savaşların ve çatışmaların devam ettiği, küresel ekonomideki olumsuzlukların çeşitlenerek sürdüğü, Afrika Kıtası'nın yeni siyasi krizlere sürüklendiği, dünyada hemen hiç bir ülkenin önünü net olarak göremediği hasılı mevcut belirsizliklere yenilerinin eklendiği zor bir denklemde riskleri başarıyla yöneterek, krizleri ülkemiz için fırsata çevirmeye çalışıyoruz. Muhalefetin de artık birbiriyle didişmeyi bırakarak yapıcı eleştirileriyle millet adına denetim görevini yerine getirmesini temenni ediyoruz.

Hep söylediğimiz gibi biz Türkiye için en doğrusunu, Türk milleti için en hayırlısını yapmanın peşindeyiz. Siyaseti de ikbal vasıtası olarak değil millete hizmet aracı olarak görüyoruz. Hiç kimseye ve hiç bir fikre önyargı ile yaklaşmıyoruz. Kimden geldiğine bakmadan ülkemizin faydasına olacak her türlü öneriyi hayırhahlıkla değerlendirmeye hazırız. Bugüne kadar ısrarla sürdürdüğümüz bu müsbet tavrımızı bundan sonra da koruyacağız. Muhalefetin de geçmiş hatalarından ders alarak Orta Vadeli Program gibi ülkemizin hayrına olan işlerde bize destek vermesini bekliyoruz.

"Türkiye OECD ülkeler içerisinde pozitif ayrışmıştır"

Ekonomi ile ilgili planlarımızda 6 Şubat'ta meydana gelen ve 11 ilimizde yaşayan 14 milyon insanımızı etkileyen depremi asla göz ardı etmiyoruz. Ülkemizin ekonomisine maliyeti 104 milyar doları bulan deprem felaketi yükümüzü ağırlaştırmakta, mücadelemizi daha da zorlaştırmaktadır. Türkiye dünyadaki diğer ülkelerden farklı olarak küresel sorunlara ilaveten asrın felaketinin yol açtığı sıkıntılarla da mücadele etmektedir. Ancak devlet-millet dayanışmasıyla nasıl bugüne kadar nice engelleri aştıysak aynı başarıyı depremin yaralarını sarmada da sergiliyoruz. Geride bıraktığımız 8 aya dair veriler bu gerçeği açıkça ortaya koyuyor. 2023 yılının ilk yarısında yüzde 3,9 oranında büyüme kaydederek büyüme performansımızı kesintisiz 12 çeyreğe çıkardık. Yıllık bazda ise 13 yıldır aralıksız büyüyoruz. Çeyreklik büyüme performansı ile Türkiye OECD ülkeler içerisinde pozitif ayrışmıştır. Yine bu dönemde ekonomimizi yıllıklandırılmış olarak ilk kez 1 trilyon doları aşan bir ekonomik büyüklüğe ulaştırmayı başardık.

"Depremin olumsuz etkilerine rağmen istihdam artışı sağladık"

Böylece depremin iktisadi faaliyetler üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlı kalmasını temin ettik. İhracatta da yılın ilk 8 ayında 165 milyar doları, yıllık bazda da 253,5 milyar doları yakaladık. Turizmde önceki seneye göre çok daha iyi bir sezon geçiriyoruz. İstihdamda da hamdolsun herhangi bir kaybımız söz konusu değil. Yılın ilk 6 ayında emekliliğe hak kazanma koşullarına yönelik düzenlemeler ve depremin olumsuz etkilerine rağmen net 220 bin istihdam artışı sağladık. Dünyada son 60-70 yılın zirvelerine çıkan enflasyon doğal olarak bizim de sorunumuzdur. Enflasyonla mücadelede başta doğal gaz olmak üzere enerji fiyatlarında hayata geçirdiğimiz sübvansiyonlar ve kira artışlarına tavan fiyatı uygulamamızın yanı sıra bir takım ilave tedbirleri aldık.

Fırsatçılara ve aç gözlülere yönelik denetimlerimiz artarak devam ediyor. Kimi sektörlerde oluşan fiyat köpüğünün indiğine ve piyasanın dengesini bulmaya başladığına şahit oluyoruz. Merkez Bankası rezervlerimiz aynı şekilde 117,3 milyar dolar seviyesindeki güçlü seyrini sürdürüyor. Sermaye piyasalarımızın hem arz hem de talep tarafında gelişimi devam ediyor. Hane halkı borçluluğunda ülkemiz gelişmekte olan ülke ortalamalarına göre oldukça düşük bir riskliliğe sahiptir. 2022 yılını milli gelire oranla yüzde 1'lik bir bütçe açığı ile kapattık.

"Hükümet olarak Orta Vadeli Program'a desteğimizin tamdır"

Bütçe disiplinimiz deprem felaketine daha etkin müdahale etmemizi sağladı. Karşı karşıya olduğumuz çeşitli zorluklara rağmen hedeflerimize ulaşma noktasında en küçük bir şüphemiz yoktur. Cumhurbaşkanı Yardımcımız, Strateji ve Bütçe Başkanlığımız ile Hazine ve Maliye Bakanlığımızın koordinasyonunda katılımcı bir anlayışla hazırlanan Orta Vadeli Program işte bu mücadelemizde bizlere destek verecektir. Program aynı zamanda 2024-2026 döneminde Türk ekonomisi için kapsamlı bir yol haritası teşkil edecektir. Orta Vadeli Program ile Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun ekonomik perspektifini de yerli ve yabancı yatırımcılarla paylaşmış oluyoruz. İş dünyamızın ve tüm kesimleriyle toplumumuzun destekleriyle Orta Vadeli Program'ın ülkemiz ekonomisine en üst düzeyde katkı sağlamasını diliyorum. Hükümet olarak Orta Vadeli Program'a desteğimizin tam olduğunu özellikle ifade etmek istiyorum.

"Sıkı para politikasının desteğiyle enflasyonu tek haneye düşüreceğiz"

Daha güçlü, güvenli ve müreffeh Türkiye hedefi doğrultusunda ekonomideki ilk yol haritamızı Orta Vadeli Program ile ortaya koyuyoruz. Programımızda temel ilkeler politikalar, hedef ve gösterge niteliğindeki ekonomik büyüklükleri paylaşırken hiç bir sorunu görmezden gelmedik. Önceki dönemden farklı olarak yeni programda yapısal dönüşümlere özel bir başlık açtık. Temel konuları bir takvim ile programın önemli bir parçasına dönüştürdük. Büyüme ve ticaretten fiyat istikrarı ve finansal istikrara, beşeri sermaye ve istihdamdan yeşil ve dijital dönüşüme, afet yönetiminden kamu maliyesi ile iş ve yatırım ortamına 7 temel alanda öncelikli reform adımlarını belirledik. Program döneminde ekonomik büyümeden kesinlikle taviz vermeyeceğiz. Yüksek katma değerli yatırımların önünü açarak ve finansmanını kolaylaştırarak sağlıklı ve kaliteli bir büyüme sağlayacağız. Bununla birlikte sıkı para politikasının da desteği ile enflasyonu yeniden tek haneye düşürecek, cari işlemler dengesini iyileştireceğiz.

"Deprem bölgesinin ihyası için OVP ile 3 trilyon lira kaynak kullanılacak"

6 Şubat depremlerinin yaralarının en kısa sürede sarılması gündemimizin ilk sırasında yer almaktadır. Depremzedelerimizi sırf oy tercihlerinden dolayı onları kapı dışarı eden, onlara hakaretler savuran zihniyetin insafına bırakmamakta kararlıyız. Programın ilk yılında tüm kaynaklarımızı deprem bölgesinin yeniden inşa ve ihyasına göre tahsis ettik. Ek bütçe ile bölgeye 762 milyar lirayı ayırmıştık. 2024 yılında deprem bölgesi için 1 trilyon liralık kaynak ayıracağız. Program döneminin tamamında yaklaşık 3 trilyon lira kaynak deprem bölgesi için kullanılmış olacaktır. Bu kaynakla afetzedelerimizin konut ihtiyacını hızla giderirken zarar gören tarım ve sanayi alanları ile tüm alt yapı ayağa kalkacaktır.

"Program sonunda yüksek gelirli ülkeler arasına girmeyi öngörüyoruz"

Depremin sebep olduğu tahribatı ortadan kaldırırken dengeli bir ekonomik büyüme ile istihdamı artırmak, enflasyonu tek haneye düşürerek gelir dağılımını iyileştirmek önceliğimizdir. Bu üç yıllık dönemde enflasyonla mücadele sürecini destekleyiği çerçevede ekonomik büyümede dengelenmeyi, yüksek katma değerli özel sektör yatırımlarının öncülüğünde ortalama yüzde 4,5 oranında büyümeyi hedefliyoruz. Yaşadığımız afete ve diğer olumsuz şartlara rağmen yüzde 3 civarında beklenen dünya ortalamasının üzerinde büyümeye devam edeceğiz. Dönem sonunda tarihimizde ilk kez 1,3 trilyon doları aşan bir ekonomik büyüklük ve 14 bin 855 dolara çıkan fert başına milli gelir ile yüksek gelir gurubu ülkelera arasına girmeyi öngörüyoruz.

"Orta vadede tek haneli enflasyon rakamına ulaşacağız"

Program döneminde para, maliye ve gelirler politikalarını tüm araçlarıyla uygulayarak enflasyonu artıran yapısal unsurları da ortadan kaldıracağız. İnşallah Hindistan'da yapılacak olan G-20 toplantısı işte bütün bu konuları ele aldığımız, bunları orada da işleyeceğimiz önemli başlıklar olacak. Böylece tıpkı daha önce olduğu gibi yine orta vadede tek haneli enflasyon rakamına ulaşacağız. Mali disiplin ile desteklenen dezenflasyon süreci güven ve istikrar ortamını pekiştirerek iş ve yatırım ortamımızı iyileştirecek, ihracat odaklı sürdürülebilir bir büyüme iklimi sağlayacaktır. 

"Vatandaşlarımızın alım gücünü yükselteceğiz"

Orta vadede bir taraftan tek haneli enflasyon hedefi ile uyumlu gelirler politikası izlerken diğer taraftan vatandaşlarımızın özellikle sabit ve dar gelirli kesimlerimizin alım gücünü yükselteceğiz. Program ile istihdamı artıracak sağlıklı bir yatırım ve iş yapma zemini oluşturmayı amaçlıyoruz. Program döneminde istihdamın yıllık ortalama 909 bin kişi toplamda da 2,7 milyon kişi artmasını, işsizlik oranının program dönemi sonunda tek haneli rakamlarda gerçekleşmesini hedefliyoruz. Yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceleyen politikalarımızın merkezine yeşil ve dijital dönüşümü içeren ikiz dönüşümü koyduk. Bu şekilde ürün ve hizmetlerimizin teknolojik kompozisyonunu iyileştirmeyi hedefliyoruz.

"İstanbul Finans Merkezi'ni 'Enerji Hub'ı haline getireceğiz"

İhracatımızı 300 milyar doların, turizm gelirlerimizi ise 70 milyar doların üzerine çıkartarak mal ve hizmet ihracatı gelirlerimizi tarihi seviyelere ulaştıracağız. Temel ithalat kalemimiz olan enerjide doğal gaz ve petrol arama ile üretimine yönelik attığımız hızlı adımların katkısını daha fazla göreceğiz. Tabi burada bir şeyin altını çizeyim, Ataşehir'de şu andaki İstanbul Finans Merkezi'ni aynı zamanda bizim enerji 'hub'ımız haline getireceğiz. Yani burada doğal gaz da, bütün madenler de bunlar burada değerlendirilmesi yapılacak, dünya buradan bunları temin edecek. Nasıl bir çok konuda Londra, Hamburg borsası varsa bizim finans merkezimizin içerisinde aynı zamanda enerji ama enerji derken aklımıza elektrik gelmesin burada doğal gaz da olacak, burada maden de olacak, aklımıza enerjinin bütün ürünleri nelerse bütün bunların pazarlamasının yapıldığı bir yer burası olacak.

Yani bu kulelerden bir tanesi bu işin pazarlamasının yapıldığı bir yer haline gelecek bu adımı da inşallah atmak için ilgili arkadaşlarımız başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız bunun çalışmalarını yaparak süratle bu adımı atacağız. Ve bütün bunlarla beraber son Soçi ziyaretimde de Sayın Putin ile yaptığımız görüşmede aynı şekilde Trakya Doğal Gaz Hub'ı olarak o da yine planlaması içerisinde ayrıca yürüyecek. 3 yıllık dönemin sonunda cari işlemler açığının yüzde 4'ten yüzde 2 civarına inmesini öngörüyoruz. Programdaki iyileşmenin devamı ile ve yapısal dönüşüm sürecinin meyvelerini vermesiyle ileride cari işlemler fazlasına da Allah'ın izniyle ulaşacağız.

Aziz milletim Orta Vadeli Programda uygulayacağımız politika sepetiyle, enflasyon sorununu ülkemizin gündeminden kaldıracağız. Para, maliye ve gelirler politikalarında eşgüdüm hareket edilecek enflasyon ataletini gidermeye yönelik adımlar atacağız. Makro ihtiyati politikalarda sadeleşmeye gidelerek ekonomik dengeleri bozucu ve enflasyonu besleyen tüketim artışlarını önleyeceğiz. Yatırım, istihdam, üretim ve ihracata dayalı büyüme politikaları ile fiyat istikrarı odaklı olarak reel sektörü destekleyen finansman imkanı sağlayacağız. 

"Sera Organize Tarım Bölgesi kurulmasına yönelik yatırımları hızlandırıyoruz"

Gıda fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini teminen stratejik tarım ürünlerinde yeterlilik oranlarını belirleyerek üretim planlaması yapacağız. Yaş sebze ürünlerinde mevsimselliği en aza indirmek amacıyla Sera Organize Tarım Bölgesi kurulmasına yönelik yatırımları hızlandırıyoruz. Yeni sera kurulumu ile sera yenileme yatırımlarını daha fazla destekliyoruz. İşte bu Soçi ziyaretimizde çok çok ilginç olan evet 500 bin ton domates biz sadece Rusya'ya göndermiş olduk. Aramızdaki bu dayanışmanın nereden nereye vardığını göstermesi bakımından bu çok çok önemli.

"Kur Korumalı Mevduat Sistemi görevini yerine getirdi"

Tüketici aleyhine uygulamalar ile rekabeti sınırlayıcı fiyatlama davranışlarını ve haksız kazancı önlemeye yönelik düzenleme ve denetimleri uygulamaya koyacağız. Konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni sosyal konut projeleri geliştirerek dar gelirli vatandaşların konuta erişim imkanını artıracağız. Yeni yenilenebilir ve yerli enerji kaynakları ile arz güvenliğini garanti altına alacak adımlar atmaya devam edeceğiz. Kur korumalı mevduat sistemimiz görevini yerine getirmiş, kur istikrarını sağlamada önemli katkı sağlamıştır. Kur korumalı mevduatlarımızın kur istikrarının pekiştiği bir zeminde Türk Lirası mevduatlara dönüşmesinin yolunu açacağız. Merkez Bankamız yeni şartlara göre güncelleyeceğimiz yatırım taahhütlü avans kredisi ile para politikasının gerektirdiği duruşundan taviz vermeden yatırımlarımızı destekleyecektir.

"Dijital Türk Liramız ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor"

Program döneminde uzun süredir üzerinde çalıştığımız İstanbul Finans Merkezi projemizde meyvelerini vermeye başlayacaktır. Finans ve finans ile ilgili danışmanlık hizmetlerimizde hizmet ihracatımızı artıracak ve ülkemize döviz girdisi sağlayacağız. Dijital Türk Liramız ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Bununla ilgili takvimi ayrıca paylaşacağız. Katılım finans sektörümüzün sigortacılık dahil tüm alanlarıyla gelişmesi ve İstanbul Finans Merkezi projemizde ana unsur olması için destek vereceğiz. Yenilikçi, kapsayıcı ve dinamik katılım finans sektörü için katılım esaslı faaliyet gösteren fintekleri destekleyeceğiz. Katılım finansta İstanbul'umuzu küresel merkezlerden biri haline getireceğiz. Menkul kıymetlerimizin ihraç süreçlerini dijitalleştirecek ve ihraçlarımızın akıllı sözleşmeler üzerinden gerçekleştirilmesini sağlayacağız.

Program döneminde başta deprem kaynaklı harcamalar olmak üzere gerekli ihtiyaçlar süratle karşılanırken ekonomimizde güvenin ve istikrarın sigortası olarak gördüğümüz mali disiplini koruyacak ve güçlendireceğiz. Yani bu iki kavram bizim için çok çok önemli. Güven, istikrar. Güven olmadan istikrar olmaz. Güveni sağlayacağız ki istikrarı yakalayalım. Depremlerin etkisiyle artan bütçe açıklarını dönem sonunda Avrupa Birliği standartlarına uyumlu şekilde yüzde 3'ün altına çekeceğiz. Gelir kurumlar ve vergi usül kanunları başta olmak üzere temel vergi kanunlarında yatırımcı dostu, sade, anlaşılır ve adil bir vergi sistemi oluşturmaya yönelik düzenlemeler yapacağız.  TRT