Ev işi erişteye büyük rağbet var

Fazıl Erüş/Vansesi Özel
Van'da kış sofralarının vazgeçilmez yiyeceklerinden erişte kesimi yaz sıcaklarıyla birlikte başladı. Van'da bir araya gelerek imece şeklinde evlerde kesilen erişte yoğun emek gerektiriyor. Erişte kesimi haziran, temmuz, ağustos aylarında un, yumurta, su ve tuz karışımından hazırlanan hamur ile yapılıyor.
Her yıl geleneksel olarak tuzlu Van Balığı, Van Otlu peynir, asma yaprağı,  turşu, kavurga, kavurma, sebze kurutma, reçel, pestil, konserve gibi kışlık zahire hazırlayan Vanlı hanımlar erişte kesimine de başladılar. Vanlı hanımların aile bütçelerine erişte keserek destek sağlarken,  Van mutfak kültürüne de katkı sunuyorlar.

Vanlıların mutfaklarına özel bir önem verdiklerini, el emeği doğal gıda ürünleriyle kışa hazırlık yaptıklarını, bu hazırlıkların geçmişten gelen kültür olduğunu belirten Mediha Girici,  erişte kesimine başladıklarını söyledi.  Kendi aileleri için erişte kesmenin yanında özel sipariş üzerine ev yapımı erişte kestiklerini ifade eden Girici, " Erişte Vanlı ailelerin sofralarında olmasa olamazlardandır. Erişte hanımların bilgi birikimleri, yoğun emekleri ve titizlikleri ile hazırlanarak kesilir. Erişte kesmek benim anne mesleğimdir.7 yaşında erişte kesimine ilgi duydum. Önceleri sadece hamur yapımda ya da yufka açma da anneme yardımcı oluyordum.17 yaşından itibaren ise kendim erişte kesmeye başladım. İlk başladığımda 100 yumurta keserken şimdi  60 yumurta kesebiliyorum. Erişteyi önce kendimize, akrabalarımıza, komşularımıza keserdik. Daha sonra dostlarımızdan, tanıdıklardan gelen ısrarlı talepler üzerine ev dışına erişte kesiyoruz.  Zamane genç hanımları kendi evlerinde erişte kesmemeye ilgi duymamaktadırlar. Herkes hazıra yöneliyor. Bu nedenle dışarıda erişte yaptırıyorlar. Böyle olunca siparişleri yetiştirmekte zorlanıyoruz. Malzemesi bize ait olan 30 yumurtayı 60 TL'ye kesiyoruz. Malzemesi sipariş sahibi tarafından getirilen 30 yumurtayı 45 TL'ye kesiyoruz''dedi.
Hanımlar tarafından evlerde kesilen eriştelerin lezzet ve kalitesinin yerini makine ile kesilen eriştelerin alamayacağını belirten Emine Baydoğan ise hanımların,  ailelerin yiyeceklerini,  doğal ve katkısız malzemelerle kendi evlerinde, kendi el emekleriyle damak zevklerine göre hazırlamalarını önerisinde bulundu. 
Eriştenin Van'da yoğun olarak tüketildiğini belirten Baydoğan , ''  Ev eriştesinin en büyük özelliği yumurtası, unu ve kesimidir. Erişte kesmek kazançlı ve bereketli bir iştir. Kendimize ait bir iş yerimiz olsaydı maharetli bayanları yanımızda istihdam edebilirdik.   Buna rağmen titizlik ve kalitemizden dolayı çok yoğun bir erişte siparişi alıyoruz. Siparişlerimizi yetiştirmekte güçlük çekiyoruz. Van dışında; İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Ankara, Diyarbakır, Adana gibi birçok ile kargo ile Van ev yapımı erişte gönderiyoruz. Biz aile ekonomisine katkı sunmanın yanında ilimizin geleneksel yemek kültüründe katkı sunuyoruz''diye kaydetti.
Erişte Van'da markana şeklinde sofralarda pilav olarak tüketilirken,  erişteden çorba da yapılıyor. Ayrıca bazı Van yemeklerinin hazırlanmasın da katkı malzemesi olarak kullanılıyor.
MEDİHA GİRİCİ'DEN EV YAPIMI ERİŞTE TARİFİ
Sabah erken saatte bayanlar erişte kesimi için uygun olan evde bir araya toplanırlar. Un,  yumurta ve su karışımıyla erişte hamuru hazırlanır. Yumurtalar bir kaba kırılır. Kaptaki yumurtalardan iki parmak az olacak şekilde su katılır. Su yumurta karışımının aldığı kadar un ilave edilir.  Hazırlanan hamur iyice yoğrularak bir süre dinlendirilir. Dinlendirilen hamur yufka açılmak üzere bezelere ayrılır.  Beze hamurlar yufka şeklinde açılır. Yufkalar ( ev içinde, toz ve güneş görecek şekilde hava ve ışık alan yerde) serili temiz bez örtüler üzerine serilir. Dinlenerek kesme kıvamına gelen yufkalar rulo yapılarak orta incelikte kesilir. Kesilen erişteler tekrar bezler üzerine gölge yerde, hava almayacak şekilde serilerek kuruması beklenir. Kuruyan erişteler kutulara doldurularak yemek için mutfakta yerini alır. 

Bakmadan Geçme