Harekete geçtiler! Otomotivde 'yeni dalga' hazırlığı

Yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgınında yaz döneminde yaşanan yavaşlama, tüm dünyada yerini hızlı bir yükselişe bırakırken, pandemide “yeni dalga”nın yaşanmaya başladığına ilişkin açıklamalar da artıyor. Pandeminin ilk dönemlerinde yaşadığı üretim kayıplarının ardından sıkı önlemler ışığında çalışmaya başlayan otomotiv endüstrisi, bu anlamda “yeni dalga”ya kendini hazırlıyor.

Milliyet'ten Levent Köprülü'nün haberine göre, Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kanca, yaklaşık 170 üye firma arasında düzenledikleri ankette “Çember daralıyor” denilen olgunun şirketlere hakim olduğunu gördüklerini anlattı.

Buna göre, Mart-Kasım döneminde COVID-19 testi pozitif çıkan çalışanların oranının yüzde 5.4 çıktığını kaydeden Kanca, anketin düzenlendiği gün olan 5 Kasım 2020’de bu oranın yüzde 1.8 olduğuna dikkat çekti. Kanca, “7 aylık bir süreçte 5.4 olan oran, sadece 1 günde yani 5 Kasım’da 1.8 olmuş. Bu da aslında hepimizin ‘Çember daralıyor’ dediği olgunun şirketlere de geldiğinin bir işareti. Şirketlerde de artık ciddi miktarda hastalığı hissediyoruz” dedi.

Hasta olmayıp, pozitif olanlarla temas edenler de dahil otomotiv tedarik sanayisinde 5 Kasım günü her 100 çalışandan 5’inin Kovid-19 nedeniyle işe gelemediğini söyleyen Kanca, “Dikkat çeken bir diğer konu da Kovid-19 ile beklentiler. Bu kapsamda, sektör önümüzdeki birkaç ay içerisinde pozitif vaka sayısının yüzde 9.7’ye yükselmesini bekliyor. Yani hastalığın seyrinin şirketlerde iki katına çıkacağı öngörülüyor” diye konuştu. İşyerlerinin daha sağlıklı ve güvenliği olduğunu, çalışanların hastalığa işyerinde değil dışarıda yakalandığını kaydeden Kanca, “Görüyoruz ki, hastalık aslında iş yerinden veya çalışmaktan dolayı artmıyor. Hastalık büyük çoğunlukla sosyal hayattan dolayı artıyor” ifadesini kullandı.

Aralık sonrası dönem
Alper Kanca, ankete katılanların, önümüzdeki 3 ay içerisinde üretimin aynı seviyede kalacağını ifade ettiklerini söylerken, artacağını düşünenlerin de bulunduğunu vurguladı. Kanca, “Genel yaklaşım, vakaların artacak olmasına rağmen üretimde bir aksama yaşanmaması” dedi.

TAYSAD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kemal Yazıcı da, otomotivin bu yıl pandemi nedeniyle küresel anlamda ağır darbe aldığını hatırlatırken, 2. dalga ile bu olumsuz etkinin sürdüğünü belirtti. Haziran ve Temmuz’da toparlanmaya başlayan sektörün, Kasım ayında 2. dalganın etkisiyle karamsar havaya girmeye başladığını söyleyen Yazıcı, “2020 yılında 5 milyon adedi Avrupa’da olmak üzere, küresel araç üretimi 16 milyon adet azalacak. 2021 yılında bir toparlanma olacağı, küresel üretim artışının yüzde 13 ve Avrupa’daki artışın ise yüzde 16 seviyelerinde olacağı öngörülüyor. Türkiye’de ise araç üretiminin Haziran ve Temmuz aylarında toparlanmaya başladığını, Ağustos - Ekim ayları 2019’a göre daha yüksek gerçekleştiğini anlatan Yazıcı, “Kasım ve Aralık aylarında üretim adetlerinin planlandığı şekilde gerçekleşeceğini ve 2020 yılını 150 bin araç kayıp ile 1.3 milyon araç üretim seviyesinde kapatacağımızı düşünüyoruz. Eğer pandemi 2. dalga etkisi minimum seviyede ve kısa sürede atlatılırsa 2021 yılında üretimin 1.5 milyon araç seviyesinde gerçekleşeceğini söyleyebiliriz” diye konuştu.

Yazıcı şöyle devam etti:

“Araç ihracatı Avrupa pazarlarındaki satışlara paralel olarak düşüş göstermeyi sürdürüyor. Araç adedi olarak Eylül ve Ekim aylarında bir toparlanma görüyoruz. Otomotiv sektörünün, ana sanayi ve tedarik sanayi olarak, toplam ihracatı Ocak-Ekim döneminde 5.3 milyar dolar düştü. Yılsonunda sektör olarak 25 milyar dolar ihracat seviyesine ulaşmayı hedefliyoruz. Tedarik sanayisinin ulaşacağı ihracat hacminin 9 milyar dolar ve toplam ihracat kaybımızın 1.6 milyar dolar olmasını bekliyoruz. Bununla birlikte ikinci kapanma olursa ihracat adetleri Aralık’tan itibaren düşebilir.”

Stok yapanlar arttı
Kemal Yazıcı, Türkiye’de ana sanayinin Avrupa’daki araç satışlarında yaşanan düşüşe paralel olarak olumsuz etkilendiğini hatırlatırken, “Tedarik sanayicileri biraz daha avantajlı. Çünkü biz oradaki araç üreticilerine satıyoruz ve bu yıla özgü birkaç yeni modelin devreye girmesi Türk tedarik sanayisinin ihracatını olumlu etkiledi. Ayrıca bir kısım yeni araç almak yerine eski araçlarını kullanmaya devam ediyor, bakım ihtiyaçları artıyor. Bu nedenle yedek parça ihracatımız da artış gösteriyor” dedi.

Alper Kanca da özellikle son birkaç haftadan bu yana özellikle Avrupalı müşterilerinin normalden fazla alım yaptığına dikkat çekerek, “Brexit’ten kaynaklanabilecek belirsizlik biraz önden parça alma isteği oldu. O da son birkaç ayı etkiledi. Ayrıca sınırların salgın nedeniyle tekrar kapanması ihtimaline karşı stok da yapanlar olabilir” ifadesini kullandı.

‘2021 için iyimserden ziyade umutluyuz’
Renault Mais Genel Müdürü Berk Çağdaş, 2021 için “iyimserden ziyade umutlu” olduklarını belirtirken, pandemi koşullarının gelecek yıl da süreceğini belirtti. Piyasaların yeniden kapanıp kapanmayacağını bilemediklerini, bununla birlikte üretim bacağında oluşabilecek bir aksaklığın da pazara yön vereceğini kaydeden Çağdaş, “Özellikle Avrupa’da yeniden artan kısıtlamaları göz önünde bulundurunca, şu an 2021 pazarı için öngörü yapmamız doğru olmayacaktır” dedi.