HASARLI BİNALAR TEHLİKE SAÇIYOR

Hacı Yılmaz- Burhan Ergin

23 Ekim 2011 günü meydana gelen Van-Erciş merkezli depremin 8. yılında. Van ve ilçelerinde çok kuvvetli şekilde hissedilen deprem bölgenin yapı stoğu nedeniyle yıkıcı hasar yaratmış ve çok sayıda can kaybına yol açmıştı. Van İl Afet ve Acil Durum (AFAD) verilerine göre 23 Ekim depreminde Van ve Erciş ilçesinde 68'i öğretmen olmak üzere 601 vatandaşımız hayatını kaybederken 4152 kişide yaralanmıştı. Depremde hayatını kaybeden vatandaşlar depremin 8. yılında (yarın) kabirleri başında düzenlenen törenlerle anılacak.

Ağır hasarlı 3 bin bina yıkım bekliyor

23 Ekim ve 9 Kasım depremlerinde 644 vatandaşın hayatını kaybettiği, 31 bin binanın ağır hasar gördüğü depremlerde bin 966 kişi yaralanmış, 252 vatandaş ise enkazlardan sağ olarak kurtarılmıştı.  Depremler sonrası AFAD tarafından Van merkez ve Erciş ilçe merkezinde yapılan tespitlerde 31 bin bina ağır hasar görmüş, 28 bin binanın yıkımı gerçekleştirilirken depremlerin üzerinden 8 yıl geçmesine rağmen tehlike oluşturan ağır hasarlı 3 bin bina ise hala yıkılmayı bekliyor. AFAD uyarılarına rağmen yıkılmayan ağır hasarlı binalar arasında Van Büyükşehir Belediyesi'ne ait binalarda yer alıyor.

Büyükşehir Belediyesinin ağır hasarlı binaları tehlike saçıyor

23 Ekim ve 9 Kasım'da meydana gelen depremlerde ağır hasar gören 3 bin binanın depremin 8. yılında hala ayakta durması vatandaşların tepkisine neden oluyor. AFAD tarafından ağır hasarlı olduğu belirlenen ve insan yoğunluğu olan noktalarda yer alan binalar korku ve endişe  yaratıyor. Van Büyükşehir Belediyesine ait eski Çarşı Polis Karakolu civarında bulunan İş Merkezi ve eski Buğday Pazarı Ahmedi Hani Parkı yanında yer alan VASKİ eski hizmet binasının durumu 8 yıldır belirsizliğini koruyor. Bina çevresindeki esnaf ve vatandaşlar üst katları 8 yıldır boş olan binaya belediyenin sahip çıkarak belirsizliğe ve spekülasyonlara son vermesi gerektiğini ifade ettiler. 

Yıkılmayı bekleyen ağır hasarlı binalarla ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan AFAD Müdürü Osman Uçar, "Biz AFAD olarak her yıl bütün kurumlara ve ağır hasarlı bina sahiplerine binalarını yıktırmaları için gerekli yasal uyarıları yapıyoruz. Deprem sonrası Van ve Erciş'in tamamında 31 bin civarında ağır hasarlı bina rapor edildi.  Bunların çoğunu kurumlar, bazılarını da vatandaşlar kendi imkânlarıyla yıktırdı. Şuan Van'da 31 bin ağır hasarlı binadan yıkılmayı bekleyen 3 bin bina var. Tehlike oluşturan bu binalar 8 yıldır ayakta duruyor, Depremden sonra Van Büyükşehir Belediyesi binaları hariç diğer ağır hasarlı kamu binaları ve okulların hepsi yıkıldı.  Büyük çoğunluğunun yerine yeni binalar yapıldı. Biz belediyeye yıkımı gerçekleştirmeleri için gereken uyarıyı yaptık. Hasarlı binaların yıktırılmaması, olası bir felaketin meydana gelmesi belediyenin sorumluluğundadır" dedi.

"Van'ın toplanma ve barınma alanlarına ihtiyacı var"

Birinci derce deprem kuşağında yer alan, büyük depremler yaşayan Van'da yeterince toplanma ve barınma alanlarının olmadığına dikkat çeken Uçar, "İstanbul depreminden sonra bizde güncellemelerimizi yaptık. Van'da 56 adet toplanma alanımız var. Onun dışında 34 tane de barınma alanımız var. Ancak biz bu alanların yeterli olmadığını düşünüyoruz. Onun için sayın valimizin imzasıyla bütün ilçe belediyelerine yazı yazarak yeni toplanma alanlarının belirlenmesi için çalışma yapmalarını istedik. Şuan Van'daki toplanma alanları maalesef yetersizdir. 2011 depremleri sonrası belirlenen bazı toplanma alanlarının yerine yapılar yapılmış, bu son derece yanlıştır. Otellerin boş alanları, okulların, camilerin parkların toplanma alanı olarak belirlenmiş, yeni toplanma alanları belirlenmesi için belediyelerin bir an evvel çalışma başlatması gerekir. Vatandaşlarımız internet sitemize girerek toplanma alanlarının adreslerine rahatlıkla ulaşabilir" diye konuştu.

"Ya yıksınlar, ya yapsınlar"

Belediye İş Merkezi'nin ağır hasarlı olmasından dolayı üst katlarının kullanılmadığını belirten vatandaşlar binanın tehlike oluşturduğunu belirterek, "Van depreminin üzerinden 8 yıl geçti. İlimizde hasarlı binalar maalesef yıktırılmadan duruyor.  Büyükşehir Belediyesine ait binaların ayakta kalması düşündürücüdür. Belediye vatandaşa örnek olması gerekir. Yetkililer bu zamana kadar bu binalarla ilgili hiçbir çalışma yapmadı. Bina ağır hasarlıysa yıksınlar,  değilse yapsınlar. Biz güvenli bir şehirde yaşamak istiyoruz. Hasarlı binalar hem tehlike oluşturuyor hem de görüntü kirliliğine neden oluyor. Yetkililerin ilimizdeki hasarlı binalarla ilgili çalışma yapmasını bekliyoruz" dediler.

"Mağdur olmak istemiyoruz"

Hasarlı binalarla ilgili açıklama yapan Belediye İş Merkezi esnafları hasarlı binanın yıkımıyla mağdur olmak istemediklerini belirterek, "2011 Van depreminden sonra hasarlı binada halkımıza hizmet veriyoruz. Biz binanın ağır hasarlı olmadığını düşünüyoruz. Bina yıktırılırsa birçok esnaf burada mağdur olur. Buradaki esnaflar, kazandıkları parayla evine ekmek götürüyor. Eğer bina yıktırılıp esnaflar için de bir çözüm üretilmezse birçok esnaf büyük sıkıntı yaşar. Van Valiliği ve Büyükşehir Belediyesi yetkililerine müracaatlarımız oldu ancak bir sonuç alamadık.  Binanın yıktırılması durumunda mağduriyet ortamının oluşmasına izin vermemelidir. Depremin 8. Yılını geride bıraktık ama hala bu sorun çözülmüş değil.  Kurumların varlık sebebi sorunları ertelemek değil çözmektir"  diye konuştular.

"Hiçbir çalışma yapılmaması düşündürücüdür"

2011 Van depremlerinde hasar gören, verilen yıkım kararına dönemin belediyesi tarafından bilinçli olarak itiraz edilmediğini ileri süren Belediye İş Merkezi esnafları, "Belediye ortak olduğumuz binamızı atıl, bizi de mağdur bıraktı.  Gittiğimiz bazı belediye yetkilileri binayı yıktıracaklarını ifade etti. Biz de Dicle Üniversitesine 20 bin lira vererek, performans testi yaptırdık. Binanın alt katları az hasarlı çıktı, orta hasar için güçlendirme önerisinde bulunuldu. Buna rağmen belediye yine bir şey yapmadı. Depremden hasar gören binayla ilgili bu zamana kadar hiçbir çalışma yapılmaması düşündürücüdür. Bina hakkında bir an evvel karar verilmesini bekliyoruz. İş yerlerinde en az yüz aile geçimini buradan sağlıyor. Yetkililerden çözüm bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

Depremler sonrası AFAD tarafından yapılan incelemelerde ağır hasar raporu verilerek yıkılması istenilen 3 bin bina içinde çok sayıda konut ve işyeri bulunduğu belirtildi.