İşe dönüş için tanınan sürenin 25 günü kaldı

2018 yılındaki döviz kuru tırmanışı ve devamındaki ekonomik kriz, 2019 yılında yüz binlerce kişiyi işsiz bıraktı. Bunların bir kısmı işsizlik ödeneğinden yararlandı. İşsizlik ödeneği bittiği halde iş bulamayan veya ödenek hakkı olmadığı halde iş aramaya çalışırken pandemi dolayısıyla iş umudu tamamen ortadan kalkan kişiler için yeni bir düzenleme yapıldı. Geçen hafta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7256 Sayılı Kanun’un 12. maddesinde yer alan düzenleme hem işsiz kalanları hem de işverenleri ilgilendiriyor.

Kanuna göre, 1 Ocak 2019 ile 30 Nisan 2020 tarihleri arasındaki dönemde işten çıkartılan işçiler eski işverenlerince işe alınırlarsa, işverene işsizlik fonundan günlük 44.15 TL olmak üzere aylık 1.324 TL destek sağlanacak.

İşveren işe aldığı işçiyi ücretsiz izne çıkartmak zorunda kalırsa işçi aylık 1168 TL tutarındaki ücret desteğinden yararlanacak.

İşveren eski işçisini işe almayı kabul etmezse bu kez işçiye günlük 34.34 TL olmak üzere, aylık 1030 TL destek verilecek.

Destek tutarları, yeni yılda uygulanacak asgari ücret artışına paralel olarak artırılacak.

30 GÜNLÜK SÜREYE DİKKAT

Desteklerden yararlanmak için, söz konusu tarihler arasında işten çıkartılan işçilerin, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen 30 gün içinde eski işverene başvurmaları gerekiyor. Otuz günlük süre, 18 Kasım’da başladı, 17 Aralık’ta da sona erecek. Otuz günlük sürenin 5 günü geride kalırken, 25 günlük süre kaldı.

HANGİ İŞÇİLER BAŞVURABİLECEK?

İşçinin eski işine dönüş başvurusu yapabilmesi için, iş akdinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeniyle feshedilmemiş olması gerekiyor. Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık dışında hangi nedenle olursa olsun işten çıkartılmış olanlar işe dönüş başvurusu yapabilecekler.

İşten çıkartıldıktan sonra işsizlik ödeneği alanlar veya halen almakta olanlar da işe dönüş başvurusunda bulunabilecekler.

Başka bir işyerinde sigortalı çalışanlar, yabancı işçiler ve emekli aylığı almakta olanlar eski işverene işe dönüş başvurusu yapamayacaklar.

EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLAR YARARLANAMAYACAK

Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştırılanlar ile kamu kurumlarına ait işyerlerinde çalışırken işten çıkartılmış olan işçiler bu haklardan yararlanamayacaklar. Bu düzenleme, Türk müteahhitlerince yurt dışında çalışırken işten çıkartılmış olanlara uygulanmayacak.

SİGORTASIZ İŞÇİLER DE BAŞVURABİLECEK

Bu haktan, sigortasız çalıştırılırken işten çıkartılmış olan işçiler ile halen sigortasız çalıştırılmakta olan işçiler de yararlanabilecek.

Normalde, sigortasız işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenlere her ay için asgari ücret tutarında para cezası uygulanıyor. Ödenmemiş primler gecikme faiziyle tahsil ediliyor. Sigortasız işçi çalıştırılan dönemde yararlanılan teşvik ve destekler de faiziyle geri alınıyor.

Sigortasız çalıştırdığı veya çalıştırmakta olduğu işçilerini sigortalı çalıştırmaya başlayan işverenlere, geçmişe dönük hiçbir borç çıkartılmayacak, para cezası uygulanmayacak. Sigortalı çalıştırılmaya başlanan işçiler, ücret veya ücrete bağlı hakları hariç olmak üzere diğer haklarından feragat etmiş sayılacaklar.

DESTEK NE KADAR SÜRECEK?

İşveren ve işçiye bu düzenleme kapsamında yapılan destek ödemeleri, işten çıkarma yasağı boyunca devam edecek. İşten çıkarma yasağı şimdilik 17 Ocak tarihine kadar uzatıldı. Ancak, kanun uyarınca yasağın 30 Haziran 2020 tarihine kadar uzatılması mümkün bulunuyor.

İşveren 1324 TL destekten yararlandığı dönemde aynı işçi için başka destekten yararlanamayacak. İşten çıkarma yasağıyla beraber bu destek sona erince, normal istihdam teşvik ve desteklerinden yararlanmaya başlayacak.

İŞE DÖNÜŞ BAŞVURUSU KABUL EDİLMEYENLER NE YAPACAK?

Eski işverene yaptığı işe iade başvurusu kabul edilmeyen kişiler, başvurularının reddedildiğini Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) bildirecekler. İŞKUR, başvurusu reddedilen kişilere ayda 1030 TL yardım yaparken, kişinin kendi özel durumuna değil, hanedeki duruma bakacak. Hanesinde emekli aylığı alan, kısa çalışma veya işsizlik ödeneğinden yararlanan ya da sigortalı olarak bir işte çalışan ile düzenli olarak sosyal yardım almakta olan kişi bulunanlar, 1.030 TL’lik yardımdan yararlanamayacak. Yardım almaya hak kazananlara, 8 liralık damga vergisi düşüldükten sonra 1022 TL ödeme yapılacak.

İŞVERENİN DESTEK İÇİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ NEDİR?

İşe aldığı eski işçisi için destekten yararlanan işverenin, bu şekilde işe aldığı işçilerin en az yarısını fiilen çalıştırması gerekiyor. Ödenen destek tutarı, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenden gecikme faiziyle birlikte geri alınacak.