IZDIRAPLA BESLENEN KALPLER 2 NİSAN 1915

Kahramanlık destanının yazıldığı, yaşandığı şehirlerden biri olan VAN ilimizde ve ülkemizin her köşesinde her yıl 2 Nisan günü kurtuluşumuzun sevincini yaşıyoruz.

Van’ın kurtuluşunun 104. yılına birkaç gün kala yeniden doğuşumuzu şimdiden hatıralarıyla günümüze taşıyarak yaşamaya başladık. Öncelikle başta ulu önder zeki, ilerici çağdaş büyük komutanımız ve bu cephede görev yapan Komutanlar, Valilerimiz ve tüm sıkıntıları göğüsleyen halkımıza minnet ve şükranlarımızı sunuyoruz.

Yaptıkları cesur ve akıllıca plan ve harekâtları başarıyla kazanıma çevirmiş Rus, Ermeni ve VAN’ da Müslüman Türklerle uzun yıllar birlikte yaşayan kalleş çetelerin planlarına röveşata atarak kendi inlerine dönmelerini başarmışlardır. Bize düşen dua dileklerinde bulunmak yaşadığımız her anın çok özel olduğunu unutmadan her yıl coşkuyla kutlamaktır.

Aşağıda yayınlayacağım 2 Nisan 1949 yılı genç öğrenciler yardım derneği neşriyatından önemsediğim, kurtuluş günümüzle ilgili alıntıyı paylaşmayı kendi yazacağım paylaşımdan daha kıymetli bulduğumdan sayfaların orijinalliğini bozmadan Fahri Tokmakçıoğlu’nun kaleminden bende 2022 yılında neşrettim.

Van Kurtuluşunun 31’inci Yıldönümü - Fahri Tokmakçıoglu

Vanlılar; bugün Rus istilâsından kurtuluşlarının otuz birinci yıldönümünü kutlamaktadırlar.

Her nisan ayının ikinci günü; içimde ürperme, sevinme ve ümitten doğma tatlı ve acı bir duygunun yayıldığı, hatta benliğimi kapladığını duyarım. Vaktiyle anamın nemli göz ve buruk kalbiyle bana anlattığı tarihte eşine az rastladığım Van muhaciretinin hazin manzarası gözlerimin perdesi olur. Bundan dolayı ürperirim. Fakat biraz sonra şanlı ordunun, adsız yerli kahramanların şehre girdikleri bugünün yarattığı sevinç, ümitlerin tükenmez kaynağı halinde ruhumu sarar. Onun için bugüne bugünün (Van) ina bitmez bir sevgi ve inanla bakar ve feyizli gelecekleri şimdiden görmüş gibi olurum.

Buralılar; tarih boyunca gerek insan gerek tabiat yüzünden çok 1ztırap çekmişlerdir. Güzel Van bir gün düşmanlar tarafından çiğnenmiş, bir gün deprem dolayısıyla yerle bir olmuştur. Bununla beraber çekilen bu acılar Vanlıları yıldırtmamış ıztırapla beslenen kalplerinde vatana karşı sevgi ve bağlılık hisleri o nisbette artmıştır.

Dört bin yıllık tarihe malik eski bir şehir olan (Van) Asur kraliçesi (Semiramis) zamanında kurulmuştur. Burasını Kiyanyan, Büyük İskender, Abbasiler, Selçukiler almış ve nihayet on altıncı yüz yılda Türkün ebedi malı olmuştur. Şimdi buralarda, mevcut ve her vakit gözlerimizi kamaştıran Türk kültürünün en eski izleri görülmektedir.

Birinci dünya savaşında doğunun çökmez kalelerinden birisi olan Van’ın 1330 yılında ele geçirilmesi için Ruslar ayrı ayrı istikametlerden şehre doğru yürürlerken bir avuç Vanlı kahraman, yurdunu korumak amacıyla, akıp gelen sellere karşı yoluna bağlamak üzere ilçelere, Doğu Bayazide giden yolların şose haline getirilmesi zarurî ve faydalıdır. Bugüne kadar merkezde hükümet konağı, tekel ve gümrük, lise binaları ile 13 adet memur evinin; Erciş, Muradiye, Gevaş, Gürpınar, Özalp ilçelerinde memur evlerinin yapımının birçoğu bitirilmiştir. Şehrin mazotla işleyen elektriğine Bayındırlık Bakanlığı yardım etmekte olup bu yıl da İçişleri Bakanlığı emrindeki belediyeler fonundan elektriğe yüz yetmiş dört bin ve içme suyuna 120,000 liralık yardım yapılmıştır. Suyu bol olan bu mıntakanın (Nordüs) ırmağı veya diğer şütlerden istihsal edilecek enerji ile aydınlatılması hususunda etüdler yapılmalıdır. Van; coğrafi mevki, iklim ve toprak bakımından bayındır ve tarım işlerine elverişli bir ildir. Yolları yapıldıktan ve demiryolu Vana kavuştuktan sonra ilden Anadolu’nun en uzak yerlerine kadar buğday, arpa, yün, yağ, kaşer peyniri, otlu peynir, kış ve yaz elmalarıyla, armutları sevk edileceği gibi ihraç malları arasında bulunan koyun ve sığırın gerek yurt içinde ve gerek dışında satılması sağlanmış olur. Van her alanda kalkınmağa muhtaç ve namzet bir ilimizdir. Bir tohum ıslâh istasyonu, bir hara, bir iplik veya dokuma fabrikası ve Van gölü civarında bir soda fabrikası kurulduğu takdirde bunların Van’ın, dolayısıyla memleket ekonomisinin gelişmesi ve genişlemesine büyük hizmetleri dokunacaktır. Göl üzerindeki işletmelerde özel teşebbüslerin de yer alması, nakledilecek eşya ve mevaddın maliyet fiyatı üzerine önemli tesirler bırakacağına kaniyiz.

Aziz Vanlılar; bu kutsal günde Van’ın şenlenmesi için ihtiyaçların nelerden ibaret olduğunu kurtuluş gününün hatıraları ile birlikte göğsümüz kabararak andık. Van’ın imarı, yükselişi, iktisadi bakımdan refaha kavuşmasının başta hemşehrilerin maddi ve manevi yardımlarına bağlı bulunduğunu da biran unutmamak gerektir. Kurtuluş gününün verdiği inanç ve güvenle parlak istikballer için hazırlanalım ve çalışalım.

Bu vatanla mesut olunur!..