Kimler telif kazancı için ilk kez bu yıl beyanname dolduracak?
Telif kazancı elde eden serbest meslek mensupları için vergi sisteminde önceki yıl yapılan değişikliğin ilk uygulaması bu yıl yapılacak. Daha önce tutarı ne olursa olsun sadece yüzde 17 oranında vergi ödeyen telif kazancı sahiplerinden, kazançları geçen yıl gelir vergisi tarifesinin 4. dilimini aşanlar bu yıl beyanname verecekler ve ilave vergi ödeyecekler.
Ücretler dahil olmak üzere gelirler genel olarak yüzde 15 ile yüzde 40 arasında değişen gelir vergisi tarifesine göre vergilendiriliyor. Telif kazancı elde eden serbest meslek mensuplarından ise uzun süredir sadece stopaj yoluyla yüzde 17 oranında vergi alınıyordu. Bunlara şu anda da normalde gelir vergisi tarifesi uygulanmıyor. Bu haktan, müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı, mucitler ve bunların kanuni mirasçıları yararlanıyor. İstisna kapsamına şiir, hikâye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserler ile ihtira beratları giriyor. Söz konusu eserlerin gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlanması veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarının satılması veya bunlar üzerindeki mevcut hakların devir ve temlik edilmesi veya kiralanması karşılığında elde edilen hasılatlar istisna kapsamında değerlendiriliyor.
İLK KEZ BU YIL BEYANNAME VERİLECEK
Şimdiye kadarki uygulama, söz konusu eserlere ilişkin gelirlerden stopaj yoluyla sadece yüzde 17 oranında vergi alınması şeklinde idi. 2019 yılı aralık ayında yapılan yasa değişikliği uyarınca 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren elde edilecek telif kazançları gelir vergisi tarifesinin 4. dilimindeki tutarı aşarsa, izleyen yılda, kazançların tamamı için beyanname verecekler.
2020 yılı kazançları için gelir vergisi tarifesinin 4. dilimi 600 bin lira olarak uygulandı. Bu nedenle, geçen yıl telif kazançları 600 bin lirayı aşanlar ilk defa bu yıl beyanname dolduracaklar. Beyannameler 1 – 31 Mart tarihleri arasında verilecek. Beyannameye dayanarak yüzde 40’a kadar varan oranlarda vergi hesaplanacak. Hesaplanan tutardan, yüzde 17 oranı üzerinden geçen yıl ödenmiş vergi mahsup edilecek, kalan tutar mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenecek. Bu yıl 31 Temmuz hafta sonuna denk geldiği için ikinci taksit ödemeleri 2 Ağustos’a kadar yapılabilecek.
600 BİN LİRANIN ALTINDAKİ TELİF KAZANÇLARINA İLAVE VERGİ YOK
Geçen yıl elde ettiği telif kazançları 600 bin lirayı aşmamış olanlar bu yıl beyanname doldurmayacaklar. Diğer kazançları dolayısıyla, örneğin faiz veya kira geliri için beyanname vermeleri halinde telif kazançlarını beyannameye dahil etmeyecekler.
Geçen yıl 599 bin liraya kadar telif kazançlarından kesilmiş olan yüzde 17 oranındaki vergi nihai vergi olarak kalacak. Bu kişiler ilave herhangi bir vergi ödemeyecekler.
Telif kazancının daimi veya bir defalık olmasının önemi bulunmuyor. Bir defalık telif kazancı elde etmiş olanlar da aynı kurallara tabi olacaklar.
GİDERLER KAZANÇTAN İNDİRİLEBİLECEK
Yıllık beyanname verenler, mesleki kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesiyle ilgili genel giderleri hasılattan indirebilecekler. İkametgâhlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar, ikâmetgâh için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi giderlerin yarısını indirebilirler. Bu indirimler sonrası kalan kazanç üzerinden ayrıca, şahıs sigorta primleri, eğitim ve sağlık harcamaları, sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar indirilecek. Vergi, bu indirimler yapıldıktan sonra kalan kazanç üzerinden hesaplanacak.
Örneğin, geçen yıl 700 bin lira hasılat elde eden bir bestekârın kazancından 2020’de yüzde 17 oranında (119 bin TL) gelir vergisi kesintisi yapıldı. Bestekârın mesleki faaliyeti ile ilgili 70 bin lira gideri ve 50 bin lira eğitim / sağlık harcaması varsa, önce 70 bin liralık gider toplam hasılattan düşülecek. Kalan 630 bin lira serbest meslek kazancı olarak beyan edilecek. Beyan edilen tutardan 50 bin liralık eğitim / sağlık harcaması düşüldükten sonra kalan 580 bin liralık matrah üzerinden gelir vergisi hesaplanacak. Bu kazanç için geçen yılki gelir vergisi tarifesi üzerinden ödenmesi gereken vergi tutarı 188 bin 870 TL’ye ulaşıyor. Bu tutardan geçen yıl stopaj yoluyla ödenen 119 bin lira düşüldükten sonra kalan 69 bin 870 TL gelir vergisi mart ve temmuz ayında iki eşit taksit halinde ödenecek.
Kaynak: Habertürk
