Kırgızistan'da Van Rüzgarı Esti

Bedia BARAK

Türk’ün tarihini, kültürünü ve millilik vasıflarını yansıtan geleneksel sporlarımız Kırgızistan’da yeniden dünya sahnesine çıktı… Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev’in ev sahipliğinde düzenlenen ve Türk topluluklarının milli spor geleneklerini tanıtmayı ve geliştirmeyi amaçlayan 1. Dünya Göçebe Oyunları’nda çeşitli güreş dalları da sergilendi. Türkiye’yi temsilen Van’dan giden Ulupamirli Kırgızlar gökbörü oyununda başarılı sonuçlara imza attı.

Hipodromda, "Ruh Ordo" Kültür Merkezi'nde ve 400 geleneksel Kırgız çadırının kurulduğu Kırçın Yaylası’nda gökbörü (oğlak kapmaca), Kırgız güreşi, alış (güreş), oodarış (at sırtında güreş), at çabış, corgo salış (rahvanlı koşu), kız kuumay (kız kovalamaca), kunan cabış (uzun mesafeli at koşusu), toguz korgool (dokuz taş kumalak oyunu) ve aşık yarışmaları yapıldı.

Türk halklarının güreş çeşitleri, binicilik dalları, okçuluk ve diğer sporlarının yapıldığı Dünya Oyunları Kırgızistan’da gerçekleştirildi. Büyük coğrafyamızdaki bütün Türk boylarını bir araya getiren Dünya Göçebe Oyunları'nın, halkların dostluk ve birliğini güçlendireceğine işaret eden Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, oyunların açılış töreninde büyük meydanda Türk dünyasına seslendi:

"Geçen yüzyıllarda haritadan birçok devlet silindi. Birçok halk yok oldu. Fakat, göçebe medeniyeti yaşamaya devam ediyor. Göçebe hayatının gücü, değişen dünyada doğaya bağlılığıdır. Göçebe halkları daima geçmişine saygı gösterir. Atalarını hatırlarlar. Kırgızların manevi gücü Manas’tır. Bunun gibi büyük kahramanlar her halkta bulunmaktadır. Bizim tarihimiz eski taş şehirlere yansımasa da bizim tarihimiz insanlarımızın yüreğinde ve hatıralarında yaşıyor."

Atambayev, “Türk göçebe halkların babadan oğula bıraktığı gelenek ve görenekleri devam ettirmek, yiğitlik mücadele ve mukavemet örneği bu geleneksel oyunlarımızı canlı tutmak, kültürümüze, geçmişimize töremize sahip çıkmak, bizim en önemli hedefimizdir. Bunun içindir ki Dünya Göçebe Oyunları’nın her yıl yapılmasını planladık” diye konuştu.

KARDEŞLER BİRARADA

Kırgızistan’ın tatil merkezi Çolpon Ata’da bu yıl birincisi düzenlenen Dünya Göçebe Oyunları'nda ev sahibi Kırgızistan’ın yanı sıra; Türkiye, Kazakistan, Moğolistan, Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Afganistan, Tacikistan, Başkurtistan, Çuvaşistan, Hakas, Tataristan, Altay, Yakutistan gibi, Türk dünyasının birçok ülkesinden 400’den fazla sporcunun yarıştı.

Oyunlarda, ev sahibi Kırgızistan toplamda 55 madalya alarak birinci oldu. Kazakistan ise 12 altın, 8 gümüş ve 8 bronz olmak üzere toplam 28 madalya alarak takım halinde ikinci oldu.

Rusya Federasyonu’ndan oyunlara katılan Altay Takımı’nın üçüncü olduğu yarışmalarda dereceye giren takımlara para ödülü verildi.

Kırgızistan'da oyunlar esnasında misafirler ve katılımcılar için yüzbinlerce koyun kesildi.

Kırçın yaylasında 400'den fazla bozüy çadır dikilerek bu alanda da rekor kırıldı.

Yarışmacılar sporcular ve katılımcılar arasında sıkı dostluklar kuruldu.

Türk Dünyasının bayrakları Kırgızistan semalarında etkinlikler boyunca dalgalandı...

Türkiye’yi temsilen Van Ulupamirli Kırgızlar gökbörü oyununda Özbekistan’ı 7-2 ve Afganistan'ı 5-1 yenerek, yarı finali garantiledi ve önemli bir başarıya imza attı.

Hipodromda karşılaşmalar sırasında tribünleri “Türkiyem” şarkısı ile coşturan Kırgızistanlı görevlilere, Türk heyeti teşekkür etti.

Kırgızistan taraftarları oyunlar boyunca Türk takımlarını büyük bir coşku ile destekledi.

GELENEKSEL TÜRK SPORLARI

Hipodromda, "Ruh Ordo" Kültür Merkezi'nde ve 400 geleneksel Kırgız çadırının kurulduğu Kırçın Yaylası’nda gökbörü (oğlak kapmaca), Kırgız güreşi, alış (güreş), oodarış (at sırtında güreş), at çabış, corgo salış (rahvanlı koşu), kız kuumay (kız kovalamaca), kunan cabış (uzun mesafeli at koşusu), toguz korgool (dokuz taş kumalak oyunu) ve aşık yarışmaları yapıldı.

KÜLTÜRLE SPOR İÇ İÇE

Geleneksel spor oyunları sevenlerinin en çok ilgi gösterdiği gökbörü (oğlak kapmaca) oyununda başta Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan, Özbekistan, Türkiye, Afganistan, Moğolistan ve Rusya Federasyonu’ndan Altay takımları yarıştı. Dört gün süren geleneksel oyunlarda Kırgız takımları üstünlük sağladı. Spor oyunlarının yapıldığı mekanlarda, kültürel programlar, sergi ve fuarlar da düzenlendi.

Dünya Göçebe Oyunlarının kapanış töreni 14 Eylül Pazar günü tay yarışı, rahvanlı koşu, cirit, gökbörü dallarında finaller yapıldı. Aynı gün kazanan sporculara madalya ve ödülleri takdim edildi.

Oyunlara 400’ü aşkın sporcu katıldı.

10 MİLYON DOLAR GELİR

Oyunları yaklaşık 50 bin kişi ziyaret etti. Ziyaretçilerin yüzde 10’u yabancı turistti. Yalnızca açılışı yaklaşık 20 bin kişi takip etti.

Yabancı turistler oyunlar boyunca yaklaşık 2 milyon dolar döviz bıraktı. Yerli turistler de-8 milyon doları aşkın bir harcama yaptı.

Kırgızistan ekonomisine ve dolayısıyla Issık Köl bölgesine, oyunlardan dolayı 10 milyon dolarlık bir girdi oldu.

İKİ YILLIK HAZIRLIK

Dünya Göçebe Oyunları‘nın temeli, 2011’e uzanıyor. İki yıldır hazırlığı süren oyunlar, Türk kavimlerinin kültürel hayatına ışık tutuyor.

Açılış töreni, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev’in ev sahipliğinde yapılırken, bozkır halklarının hayatını anlatan teatral gösterilerle başlayan törene dünyanın farklı ülkelerinden üst seviyede devlet temsilciler de katıldı.

14 FARKLI PROGRAM SUNULDU

Büyük ilgi gören ve üç boyutlu olarak sunulan oyunların açılış gösterilerinde, 14 farklı program yer aldı. Dünyaca ünlü Atay Topluluğu’nun dans gösterisi ve sahne önünden geçen atlılar heyecanla izlendi. Atlıların geçişi sırasında, Ak Maral ve Şattık dans grupları, ateşle gösteri yaptı. Sirk oyuncuları da törene renk katanlar arasındaydı.

Alana kurulan dev ekranlarda, gösterilerin tanıtım videoları ve bozkır halklarının zorlu yollar aşarak bugüne ulaşmalarını anlatan görüntüler yayınlandı. Güçlü sesiyle tanınan ünlü şarkıcı Gülzada Rıskulova, şarkılarıyla etkinliğe katılanlara coşku dolu anlar yaşattı.

TÜRKİYE’DEN 86 KİŞİ

Katılımcı ülkelerin bayraklarıyla yaptıkları gösterinin ardından ülke sporcuları Göçebe Oyunları’na katılanları selâmladı. Türkiye’den katılan grup, 86 üyesi ile tören yürüyüşü yaptı. Bütün sporcular yerini aldıktan sonra alana en son giren ülke, ev sahibi Kırgızistan’dı.

1. Dünya Göçebe Oyunları’nın açılış töreni, konuşmaların ardından, havai fişek gösterileriyle sona erdi.

AVRASYA KÜLTÜR VE SPOR İŞ BİRLİĞİ DERNEĞİ

Türk Dünyasında tarihi ortak sporların bir organizasyon kapsamında uygulamaya geçirilmesi için yıllardır mücadele veren gazeteci yazar Ahmet Tüzün, hazırlamış olduğu “Türk Dünyasında Ortak Sporlar” isimli kitabını, üç yıl önce İstanbul’da Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbet Atambayev’e hediye etmiş ve Atambayev, Tüzün’e “Bu sporların organizasyonunu Kırgızistan Issık Köl’de yapacağız” demişti. Aynı zamanda Avrasya Kültür ve Spor İş Birliği Derneği’nin kurucu başkanı olan Ahmet Tüzün, oyunların açılış töreninde Kırgızistan Başbakanı Coomart Otorbaev ile de görüştü.