Mezarlıklar Van'a Yakışmıyor

İlhan Siyahtaş

Ramazan ayı ile birlikte mezarlık ziyaretleri yoğunluk kazandı. Mezarlıkların üzüntü veren görünümü vatandaşların tepkisini çekiyor. Ramazan ayı nedeniyle kabristanlara Kur-an okumak, dua etmek üzere akın eden Vanlılar insan boyuna varan kurumuş otlar nedeniyle yakınlarının mezarlarına ulaşmakta zorluk çektiklerini ifade ettiler. 

“Mezarlıklar Van’ın çarpık yapılaşmasına benziyor”

Van’da bulunan mezarlıkların düzensiz,  ağaçlandırmadan uzak bir görünümde olduğunu söyleyen vatandaşlardan Selami Kaymenoğlu, ” Kabristanlar İslam’a, Müslümanlara ve Van’a yakışmayan karmaşa içindedir. Yakınlarımızın defnedildiği kabristanlar düzensiz ağaçtan, çiçekten yoksun durumda. Bu görünüm bizleri üzüyor. Bir mezara ulaşmak için diğer mezarlıklara bazen istemeyerek basmak zorunda kalıyoruz. Tabi ki bu duruma üzülüyoruz. Mezarlıkların hali Van’ın imara aykırı çarpık, plansız yapılaşmasına benziyor. Gayrimüslim mezarlıklarının düzenine, bakımına insan özeniyor. Oysa Müslümanların mezarlıkları daha planlı, düzenli, temiz olması gerekir.  Gelen giden belediyeler mezarlıklara bir türlü plan, düzen getiremedi. Canı isteyen istediği yere mezar kazabiliyor. Mezarların aralarına kelebek taşından yürüme yolları yapılması gerekir. Yağışlı havada çamurdan dolayı ulaşmak mümkün değil. Müslümanların yaşadığı Müslüman yöneticilerin yönettiği Van gibi bir şehirde mezarlıkların görünümü üzücü ve düşündürücüdür. Şehir plancıları, peyzaj mimarları mezarlıklara bir düzenleme getirmeleri gerekir” dedi.

 “Mezarlıklara plan, düzen getirememesi istiyoruz”

 Yakınlarının kabirlerini ziyaret etmek için Akköprü Kabristan’ına gittiğini ancak kuruyan otlar nedeniyle mezarlıklar ulaşmakta sorun yaşadığını kaydeden Mehmet Sabri Balak isimli Vanlı, “   Ramazan ayı münasebetiyle yakınlarımın kabirlerini ziyaret edip, dua etmek ve Kuran okumak istedim.  Otlar büyümüş ve kurumuş olduğu için mezarlara ulaşamadım.  Tabi ki üzüldüm. Van’da bulunan kabristanlar Müslüman topluma yakışmayan bir görüntüde.  Başka şehirlerde ağaç ve çiçeklerle donatılan mezarlıklar yollarıyla, düzeniyle, bakımıyla adeta park görünümünde. Bütün mezarlar tek sıra halinde sıralanmış. Tertip düzen var.  Van’da ise bütün mezarlıklarda karmaşa  düzensizlik var. Mezarlıklarda yaşanan düzensizlik bugünün değil, yılların sorunudur.  Mezarlıklara plan, düzen getirememesini istiyoruz.” diye konuştu. 

 “Birileri otlar biçilmemeli diye fetva verdi”

 Bazı kişilerce verilen fetvalar ile kaynağı bilinmeyen söylentiler nedeniyle mezarlıktaki otların biçilmesinde bu yıl geç kalındığını açıklayan Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü yetkilileri şikayete konu otların biçilmesine başladıklarını ifade ettiler. Yetkililer, “Daha önce hayvan besleyen vatandaşlara mezarlıktaki otları ücretsiz veriyorduk. Onlarda otlar kurumadan zamanında biçerek götürüyorlardı. Birileri  ‘mezarlıktaki otları biçmek günahtır, otlar sallandıkça zikir ediyor’ fetvası verince ve bu söylenti yayılınca her yıl otları biçip götüren kişiler bu yıl gelmediği için otlar uzayarak kurudu.  Bizde hizmet alımı yoluyla otları biçmeye başladık.  Üç ot biçme motoru ile Şabaniye, Akköprü, Garipler, Yeni Mahalle mezarlıklarının otlar biçiliyor. Kuruyan otlar aynı zamanda yangınlara davetiye çıkarıyor. Yaz aylarında cam parçasının ısınması  sonucu yanabilen otlar tüm mezarlığın alev almasına neden olabiliyor. Yaşanan yangınlar bitkileri, çiçekleri, ağaçları, hayvanları ve böcekleri yok ederek doğaya da zarar veriyor. Mezarlık görevlilerimiz olası yangınlara karşı gündüz nöbet tutuyor” diye konuştular.

 “Talep eden herkese aile mezarlığı tahsis edeceğiz”

Van’da 13 mezarlık bulunduğunu Akköprü, Garipler, Şabaniye kabristanlarının dolduğunu ancak  şehirde mezar yeri sıkıntısının yaşanmadığını söyleyen Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü yetkilileri,  “ Defin için Akköprü   mezarlığına yakın olanları Seyrantepe, Şabaniye mezarlığına yakın olanları Süphan, Garipler mezarlığına yakın olanları ise  Yeni Mahalle mezarlıklarına yönlendiriyoruz. Akköprü, Garipler, Selimbey, Yalım Erez, Hacı Bekir, Yeni Maille, Doğu,  Şabaniye, Süphan, Eski şehir, İskele, Şehitlik, Seyrantepe kabristanlarımız var. Ayrıca Karşıyaka mahallesinde 60 dönümlük arazide mezarlık çalışmamız var. Peyzaj projesi tamamlandıktan sonra mezarlığı defin işlemlerine açacağız.  Seyrantepe mahallesinde yine 60 dönümlük arazi içerisinde yeni bir mezarlık oluşturulacak. Yıl içinde peyzajı tamamlanması halinde burada definlere hazır hale getirilecek. Yeni Mahalle mezarlığının 7 Temmuz günü peyzaj ihalesi var. Peyzaj sonrası mezarlık güzel bir görünüme kavuşacak. Çalışmalar tamamlandıktan sonra defin hizmetine açacağız. Mevcut mezarlıkları projelerle yeniden düzenleyeceğiz. Ayrıca Kurubaş tarafında 694 bin m2’lik hazine arazisini mezarlık olarak değerlendireceğiz. Burada mezarların ara yolları,  ağaçlandırma,  çiçeklendirme, oturma yerleri, mezar baş taşları ile düzenli mezarlık olacak. Ayrıca talep eden herkese  bedeli karşılığında aile mezarlığı yeri tahsis edebileceğiz Yaklaşık 25 yıl süreyle ihtiyacı karşılayacak kadar mezar yerimiz bulunuyor. Vanlılar uzun yıllar mezarlıklarda yer bulamama sıkıntısı yaşanmayacak. “diye konuştular.

“1996 yılından sonra defin kayıtları tutulmuş “

Büyükşehir Belediyesi tarafından defin, mezarlık, cenaze nakil hizmetlerinin ücretsiz verildiğini hatırlatan yetkililer, hizmetlerle ilgili olarak da şunları söylediler: “ Yakını, komşusu vefat eden bir vatandaşımız Alo 188’i aradığında bayan, erkek cenaze yıkama, cenaze nakili ve hazır mezar hizmetlerini sosyal belediyecilik anlayışıyla ücretsiz olarak veriyoruz.  İl dışına cenaze nakillerini de aynı şekilde ücretsiz gerçekleştiriyoruz. 1996 yılından sonra mezarlıklarda defin kayıtları tutulmuş.  Bu tarihten önce ölenlerin defin kayıtları maalesef yoktur.  Mezar taşlarına boya ile numara veriyoruz. Bazı vatandaşlarımız mezarıyla gerektiği gibi ilgilenmediği için zaman içinde taşlardaki numaralar silinebiliyor. Mezar başlarında artık saltaşı kullanmak yerine uzun ömürlü traverten taşı kullanmaya başladık. Mezarların baş taşlarına metal kabartmalı numaralandırma levhası monte edeceğiz. Böylece numaralar yağmur,  güneş, rüzgardan etkilenmeyecek. Mezarlıklarda gece bekçisi bulunduramıyoruz. Çünkü gece mezarlıklarda kimse kalmak istemiyor.   Bu nedenle bazen bilgimiz dışında izinsiz, raporsuz  gelişigüzel definler yapılabiliyor.”