Petrol devleri dolara karşı savaş açmaya karar verdi

Güney Afrika’nın ev sahipliğinde Johannesburg şehrinde düzenlenen 15. BRICS Zirvesi’nde BRICS ülkeleri, topluluğa yeni üye alımları konusunda anlaşmaya vardı. Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, bu kapsamda Suudi Arabistan, Arjantin, Birleşik Arap Emîrlikleri, İran, Mısır ve Etiyopya’nın BRICS üyeliğine davet edildiğini açıkladı. Ramaphosa, topluluğa davet edilen ülkelerin tam üyeliklerinin 1 Ocak 2024’ten itibaren başlayacağını duyurdu. Bu kararla BRICS’e üye ülke sayısı, yeni yıl itibarıyla 11’e yükselecek.

DOLARA BÜYÜK DARBE
BRICS, IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası finans kurumlarındaki yerleşmiş yapıyı geliştirmek ve gelişmekte olan ekonomilere daha fazla ‘temsil ve söz hakkı verilmesini sağlamak’ için kuruldu. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ülkelerinin baş harflerinden oluşan BRICS, tek başına dünya nüfusunun yüzde 40’ına küresel millî hasılanın yüzde 25’ine ev sahipliği yapıyor. Yeni katılamlarla daha da güçlenen birliğin dünya ekonomisini derinden sarsması bekleniyor. Brezilya’ya Suudi Arabistan, İran ve Birleşik Arap Emîrlikleri de eklenirken, dünyanın en büyük enerji üreticileri ile dünyanın en büyük tüketicileriyle bir araya geliyor. Özellikle dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan, Çin ve Hindistan pazarındaki payını artırıp Rusya ile yakınlaşmasını sürdürerek enerji alanında BRICS’ten kazançlı çıkmak istiyor. Diğer Suudi Arabistan’ın bu hamlesi doları rezerv para statüsünü tahtından edebilir. Dünyanın enerji ticaretinin büyük bölümü dolar cinsinden yapıldığı göz önüne alındığında yeni katılımların ABD’nin “petro-dolar” hâkimiyetine son vermesi muhtemel görünüyor.

HEDEFTE ORTAK PARA DA VAR
BRICS’in tek gündemi genişleme değil. BRICS ülkeleri Brezilya ve Rusya’dan önde gelen siyasetçiler, uluslararası ticaret ve finans piyasalarında hâkim konumda olan dolara rakip olmak için bir para birimi için de çalışma yürütüyor. Zirveye video-konferans yoluyla katılan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, BRICS nezdinde ortak para birimi kullanılması için çalışmaların süreceğini belirterek “Hepimiz için önemli konulardan birisi de ortak bir para kullanılması. Bu karmaşık bir konu ancak bu problemleri çözmek için öyle ya da böyle ilerleyeceğiz” değerlendirmesinde bulundu.

YENİ DÜZEN KURACAĞIZ
Yeni bir dünya düzeni kurmak istediklerini dile getiren Putin, “Altın milyar’ olarak adlandırılan küresel elitler, eski tek kutuplu dünya düzenini muhafaza etmeye çalışıyor. Çünkü o düzen onlar için uygun ve kârlı.

Uluslararası hukuk sistemini, kimsenin görmediği kurallara dayanan, bencil amaçlarla kullanılan kendi sözde düzenleriyle değiştirmeye çalışıyorlar. Modern sömürgeciler, demokrasi ve insan hakları gibi güzel sloganlar altında problemlerini başkalarının pahasına çözmeye çalışıyorlar ve gelişmekte olan ülkelerdeki kaynakları utanmadan hortumlamaya devam ediyorlar. Biz gerçekten dengeli ve mümkün olan en geniş yelpazede ülkelerin egemen çıkarlarını hesaba katacak, çeşitli kalkınma modellerinin gerçekleştirilmesi için fırsatlar açacak ve ulusal kültürlerin çeşitliliğinin korunmasına yardımcı olacak yeni çok kutuplu bir dünya düzeninden yanayız” diye konuştu.

TARİHİ BİR ADIM
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, BRICS’in (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın oluşturduğu ülkeler grubu) yeni üyelerle genişleme kararını “tarihî bir adım” olarak niteledi. Şi, kararın, uluslararası toplumun beklentilerine ve yükselen piyasalar ile gelişmekte olan ülkelerin ortak çıkarlarına uygun olduğunu, BRICS üyelerinin diğer gelişmekte olan ülkelerle iş birliğini genişletme kararlılığını ortaya koyduğunu vurguladı. BRICS ülkelerinin her birinin önemli etkiye sahip olduğunun altını çizen Şi “Genişleme, BRICS iş birliği için yeni bir başlangıç noktası olacak, iş birliği mekanizmasına yeni bir zindelik katacak, dünya barışını ve kalkınmayı daha fazla güçlendirecektir. Yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ülkeler olarak birlik içinde çalışarak kalkınmada yeni bir sayfa açalım” ifadelerini kullandı.