1 Nisan 1963 tarihinde Van’da doğdu. İlköğrenimini, mahallesindeki İkinisan İlkokulu’nda tamamladı. Ardından Van İmam-Hatip Lisesi’ne kaydoldu. Derslerindeki üstün başarısından ötürü
6. sınıfta iken 7. sınıfın derslerini dışarıdan vermeye hak kazandı ve 1980 yılı Haziran döneminde Van İmam-Hatip Lisesi’nden mezun oldu. Erzurum Yüksek İslam Enstitüsü’nde başladığı yüksek tahsiline Bursa’da devam etti.
Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni 1984 yılı Haziran döneminde birincilikle bitirdi. Mezuniyet sonrası açılan sınavlarda başarılı olarak, aynı fakülteye 8 Ekim 1984’te Din Eğitimi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi olarak atandı. 1986 yılında“Çocuklara Allah’a İman Öğretimi” teziyle Yüksek Lisansını, 1992 yılında ise “Din Eğitiminde Mükâfat ve Ceza” adlı çalışmasıyla Doktorasını tamamladı. 1993 yılında askerlik görevini yerine getirdi. 1993-1995 tarihlerinde yürüttüğü ve Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü ile Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından desteklenen “Diyanet İşleri Başkanlığı’na Bağlı Bölge Yatılı Kur’an Kurslarının Problemleri ve Beklentileri”adlı Araştırma Projesini başarıyla tamamladı. Ekim 1995 tarihinde, alanında Doçent ünvanını aldı. Şubat 2001’de ise Profesörlüğe yükseltildi.
1995-1998 yılları arasında Din Eğitimi Anabilim Dalı Başkanlığı, 1998-2003 yılları arasında ise Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölüm Başkanlığı görevlerini yürüttü. Bu süre zarfında Fakülte ve Yönetim Kurulu üyeliklerinde bulundu. Halen devam etmekte olan U.Ü. İlahiyat Fakültesi Din Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyeliği görevi yanında, 18 Kasım 2011 tarihinde Bursa İl Müftülüğü’ne atanan Prof. Dr. Mehmet Emin Ay, evli ve üç çocuk babası olup, Arapça ve İngilizce biliyor.
Yayınlanmış 11 kitabı bulunan Prof. Dr. Mehmet Emin Ay’ın, Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlayıp yayınladığı Çocuklarımıza Allah’ı Nasıl Anlatalım adlı kitabı 28 kez basılarak alanında en çok ilgi gören eserlerden biri oldu.
Uluslararası ve Ulusal Sempozyumlarda sunduğu tebliğleri yanında, alanıyla ilgili yazdığı yüze yakın makalesi çeşitli akademik ve periyodik dergilerde yayınlandı.
1991 yılında U.Ü.İlahiyat Fakültesi’ne bir Ses Kayıt Stüdyosu yanında, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Bölümüne de bir “Akıllı Sınıf” kazandırdı. 1996 yılında ise iki meslektaşıyla birlikte kısa adı İREM olan İlahiyat Fakültesi Rehberlik ve Danışma Merkezi’ni kurdu.
1995-2011 yılları arasında, görev yaptığı Din Eğitimi Anabilim Dalı’nda dört Doktora, ondört Yüksek Lisans öğrencisine danışmanlık yaptı.
1986 yılından bu güne kadar gerek TRT, gerekse diğer televizyon ve radyo kanallarında pek çok programda yapımcı, sunucu ve misafir olarak bulundu. 1998 yılında ise yerel bir televizyon kanalında bir ay boyunca yayınlanan “Ramazan Özel Programı”nın yapımcılık görevini, mesai arkadaşı Prof. Dr. Mefail Hızlı ile birlikte üstlendi.
Gerçekleştirdiği akademik ve idari çalışmaları sebebiyle U.Ü. İlahiyat Fakültesi Dekanlığı tarafından, 2003 yılı Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Sosyal Bilimler Alanında Teşvik Ödülü’ne aday gösterildi.
En son, Temmuz 2010-Ekim 2011 tarihleri arasında yeniden dizayn edilen A. Ü. Açıköğretim Fakültesi İlahiyat Önlisans Programı’nda, Din Eğitimi ve Din Hizmetlerinde Rehberlik adlı ders kitabının hazırlanması sürecinde bölüm yazarı ve editör olarak görev yaptı. Yine aynı derse ait televizyon programlarının hazırlanması ve sunumunda da görevlendirildi.
Akademik hayatının ilk senelerinde, çalışmalarından arta kalan zamanlarda, sonraki yıllarda uzun süre hafızalardan silinmeyecek Taleal Bedru Aleyna adlı albümünün beste ve tercüme çalışmalarıyla meşgul oldu. Bu albüm, Aralık 1988’de dinleyiciyle buluştu. Uzun yıllar ilgi gören bu albümle sadece ülkemizde değil, tüm İslam ülkelerinde, dinleyiciler bu mutluluk şarkısını temiz bir kayıtla ve Türkçe açıklamalarıyla birlikte dinlediler.
Tasavvuf Musikisi ile Klasik Türk Musikisi arasında kendine has bir tavra sahip olan ilk özgün bestelerini 1990’lı yıllarda vermeye başladı. Süleyman Arif Emre’nin “Leblerimle Emrine Âmâdeyim”, Cengiz Numanoğlu’nun “O Gece Sendin Gelen”, Hayreddin Karaman’ın “Şemâil-i Şerif” adlı eserleri uzun süre dillerden düşmedi.
Şair Bahattin Karakoç’un Münâcât yarışmasında birinci olan “Beyaz Dilekçe” adlı eserini 2001 yılındaBeyaz Dilekçe adlı albümde, Nurullah Genç’in, Na’t-ı Şerif yarışması birincisi “Yağmur” adlı eserini ise 2004 yılında Güle Sevda adlı albümde seslendirdi.
Bu iki albüm de en çok dinlenen klasikler arasında yerini aldı.
Son albüm çalışması, Kasım 2008’de Aşkın Kanatları adıyla yayınlandı. Hz. Mevlânâ’ya ait eserlerin yer aldığı bu albümde, Türkçe yanında, Farsça, Arapça ve İngilizce metinler özenle seslendirildi. 1988 yılından itibaren geçen süreçte, sayısı altmışbeşe ulaşan besteleriyle müstakil olarak 20 albüm yaptı. Bestelerinden bir kısmı yerli ve yabancı birçok sanatçı tarafından da seslendirildi.
Müzik alanındaki çalışmalarından dolayı Edebiyat Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği (ESKADER) tarafından 2009 Yılı Müzik Ödülü’ne layık görüldü.
Adı geçen çalışmalar yanında, üç kez Kur’ân-ı Kerim hatim kaydı gerçekleştirdi. 1993 yılında okuduğu ilk kayıtlar kaset olarak yayınlandı ve sadece ülkemizde değil, Balkanlarda, Uzakdoğu’da, Amerika ve diğer Avrupa ülkelerinde uzun yıllar dinlendi. Aynı kayıtlara, Mürşid ve Kütüb-i Sitte adlı bilgisayar programlarında da yer verildi. 2003 yılında beş farklı makamla okuduğu ikinci hatim kaydı halen televizyon kanallarında yayınlanmaya devam ediyor. 2005 yılında sekiz farklı makamla okunan üçüncü kayıt ise sesli-görüntülü olarak Kur’an-ı Kerim Hatm-i Şerifi adıyla yayınlandı. Bu kayıt, 2006-2011 yılları arasında TRT’nin farklı kanallarında Ramazan ayı boyunca“Mukabele” olarak yayınlandı.
Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 2008 yılında gerçekleştirilen Kur’ân-ı Kerim Hatm-i Şerifi adlı İnteraktif CD çalışmasında ise Türkçe Meâli seslendirme göreviyle görevlendirildi.
Müzik çalışmaları dışında Hat sanatı ve fotoğrafçılıkla da ilgilendi. Üniversite öğrenciliği yıllarında Hat sanatıyla ilgili kısa bir süre çalışma imkânı buldu. Sonraki yıllarda bazı kitap ve albüm kapaklarının Arapça metinlerini yazdı. 1992 yılında gittiği Özbekistan ve Kazakistan seyahatinde“İstanbul’dan Buhâra’ya” adlı belgesel filmin çekimlerini gerçekleştirdi. Yine aynı yıl, “Bursa Evliyaları” adlı belgesel filmin metin yazarlığı, müzik ve seslendirme görevlerini üstlendi.
2000 yılında, görev yaptığı Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin amblemini tasarladı. Verdiği konferanslar vesilesiyle gittiği Orta Asya, Orta Doğu, Avustralya, Amerika, Balkanlar, Avrupa ve İskandinav ülkeleri seyahatlerinde çektiği fotoğraflar ve tanıtım yazıları ilgi gördü.
14 Mayıs 2008 tarihinde ülkemizi ziyaret eden İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth’e, Yeşil Camii’nde düzenlenen programda Kur’an-ı Kerim okumak üzere görevlendirildi.
Dört yıldan bu yana, Bursa Ataevler Edebâli Camii’nde Ekim-Nisan ayları arasında Pazar sabahları yaptığı Hadis Sohbetleri ise devam ediyor. Hadis Sohbetleri’nin ses kayıtlarına sitemizdeki sohbetler bölümünden ulaşabilirsiniz.
