Özellikle eklemlerin en büyük düşmanı olan
romatizmanın aynı zamanda kalp hastalıklarına da zemin hazırlayarak; kalbin en büyük düşmanlarından biri olduğunu biliyor
muydunuz?
Bu sorunun yanıtını Hisar Intercontinental Hospital İç Hastalıkları ve Romatoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Soy’dan öğrendik.
Romatizma
Sadece Eklemleri Etkilemez!
Romatizma sadece eklemleri etkileyen bir hastalık değildir. Özellikle kronik hastalıklar ve bu hastalıklar nedeniyle kullanılan ilaçlar, kalp başta olmak üzere pek çok organın da romatizmadan etkilenmesine neden olabilir. Bu hastalıklar:
Akut
Romatizmal Ateş: Kalp ve romatizma konusunda en sık görülen Akut Romatizmal
Ateş (ARA), öncelikle çocukluk çağında ortaya çıkan ve erişkin yaşta kalpte
kalıcı kalp kapak bozuklukları ile devam eden hastalıktır. Bu hastalığın tipik
özellikleri; sıklıkla çocukluk-genç erişkinlik döneminde Beta Mikrobu (A
Grubu Beta Hemolotik Streptokok) denilen bir bakteri ile geçirilen üst
solunum yolu enfeksiyonunu takiben gelişen ateş, eklem ağrısı ve şişmeleri,
bazen deride kızarıklık şeklinde döküntüler, kore denilen çeşitli hareket
bozuklukları ve kalp tutulumu sonucu gelişen belirtilerdir. Bu belirtilerin
önemli bir kısmı, eklemler dâhil, birkaç hafta içinde herhangi bir sekel
bırakmadan düzelirler. Ancak kalp ile ilgili olanlar daha ileri yaşlarda ciddi
sorunlara yol açmak üzere devam edebilir. Mitral kapak başta olmak üzere kalp
kapaklarında yetersizlik ya da daralma ile sonuçlanırlar. Tansında ASO denilen
bir kan testinden yararlanılır. Ancak bu testin tek başına tanı için
kullanılması doğru değildir. Diğer klinik ve laboratuvar bulguları da göz önüne
alınmalıdır.
Osteoartrit:
Erişkinde en sık görülen romatizma türü olan Osteoartrit (halk arasında
kireçlenme olarak bilinir) hareketsizlik ve onun getirdiği kilo alma,
kolesterol düzeyinde yükselme gibi nedenlerden dolayı kalbi etkileyebilir.
Romatoid
Artrit: İltihaplı romatizma türü olduğundan damar sertliğine (ateroskleroza)
yatkınlığı artırır, kalbi etkiler ve kalp krizi riskini yükseltebilir. Ayrıca
kalp kasını da etkileyip kalp yetersizliğine neden olabilir. Kalp zarını tutabilir
ama genelde önemli soruna yol açmaz nadiren konstrüktif perikardit denilen
ameliyat gerektirebilen duruma yol açar.
Sistemik Lupus
Eritematozus (SLE): Genç kadınlarda görülmesi ve birden çok organ ve dokuyu
etkileyebilmesi nedeni ile önemlidir. En çok kalp zarını tutar; bu durum genel
olarak tedaviye iyi yanıt verir, nadiren kardiyak tamponad denilen tabloya ve
acilen kalp zarındaki suyun boşaltılmasını gerektirecek girişime neden
olabilir. Romatoid Artrite benzer şekilde damar sertliğini artırarak ve bazen
de kalp damarlarını direkt etkileyerek erken yaşlarda kalp krizi ve kalp
yetersizliği yapabilir.
Ankilozan
Spondilit ve ilişkili durumlar: Ön planda omurgayı ve ayak diz gibi
eklemleri etkileyen bu hastalık seyrinde daha az sıklıkta kalbin aort damarı ve
kalp kası etkilenebilir. Bir kısmında damar sertliğine eğilim nedeni ile erken
yaşlarda kalp krizleri görülebilir.
Gut: Ürik
asit metabolizmasının bozukluğu sonucunda kanda ürik asit düzeyinin artması ve
eklemler başta olmak üzere birçok alanda ürik asit depolanması ile giden bir
hastalıktır. Bu hastalığın seyrinde hipertansiyon, diyabet, kolesterol
düzeyinde yükselme ve damar sertliğine eğilim sıkça görülür. Yakın takip ve
uygun tedavi ile bu riskler azaltılabilir.
Skleroderma, vaskülitler, diğer romatizmal
hastalıkların çoğu direkt kalp kası ya da kalp damarlarını etkileyerek kronik
kalp hastalıklarına yol açabilir. Bu hastalıkların kalbe zarar vermesinin
engellenmesi için ilk kural erken tanı ve tedavidir. Zamanında yapılan doğru
tedaviler ile bu olasılıklar azaltılabilir. İlaç tedavisinin yanı sıra uygun ve
düzenli egzersiz ve diyet programları da gereklidir.
