Şehitvan!
18 Mart Şehitler Günü 'Vanlı Şehitler Milli Egemenlik Parkı' proje ön hazırlıkları hayata geçirilebilir. Anıt park gerçekleşirse tarihi, türküleri, hikayeleri, şiirleri acı ve gözyaşlarıyla yazılan Van'ımızın kent kimliğine değer ve zenginlik katar.
Bu da nereden çıktı demeyin.
'Şehitvan'nın nereden, ne zaman hangi gerekçeyle çıktığını anlatayım.
Tarihin en kanlı savaşlarından biri olarak kayıtlara geçen Çanakkale Savaşlarında bazı kaynaklarda 150 bin, bazılarında 300 bin Türk askerinin şehit olduğu yer almaktadır. Osmanlı kaynaklarından derlenen rakamlarda ise muharebede şehit olanların sayısının 56 bin 643, sakat kalanların 97 bin 7, kaybolanlar 11 bin 178 olduğu belirtiliyor. Çanakkale Boğaz Komutanlığı tarafından yayınlanan resmi bilgi ve belgelerde cephede şehit olanların sayısı 57 bin olarak veriliyor.
Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı Ordusu’nda şehit olan 57 bin askerimiz arasında kayıtlara göre 36 Vanlı şehit bulunuyor.
Kurtuluş Savaşı’nda düzenli ordumuzun Batı cephesinde verdiği kayıplarda şehit düşen 35 bin askerimiz arasında 10 Vanlı şehit var.
Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı, görev şehitleri, iç güvenlik harekâtı, iç isyanlar, İstiklal Savaşı, Kıbrıs Barış Harekâtı, Kırım Savaşı, Kore Savaşı, Osmanlı Rus Savaşı, Osmanlı Yunan Savaşı ve Trablusgarp Savaşı'nda şehit düşen askerlerimizin illere göre dağılımı 1998 ‘de Milli Savunma Bakanlığı tarafından Cumhuriyetin Kuruluşu’nun 75. yıl dönümü anısına hazırlanan “Şehitlerimiz” kitabında ayrıntılı şekilde verildi. Kitaptaki istatistiğe göre Van’ın toplamda 343 şehidi var. Bu rakama 1988 sonrası şehit sayısı dahil değil.
Batılı emperyalist güçlerle yapılan savaşlarda pek çok alanda çok büyük kayıplar yaşandı. Bu kayıplardan en önemlisi yetişmiş insan gücümüz oldu. Vatan savunmasında verilen kayıplarda çok sayıda Vanlı ya şehit ya da gazi oldu. Örneğin 1. Dünya Savaşı’nda 20 Mayıs 1915’de Van’ın Ruslar tarafından işgali ve Ermeni isyanı sırasında 30 bini aşkın Vanlı Müslüman hayatını kaybetti. İşgal ve isyan sırasında hiçbir askeri görevi olmadan yerel milis olarak mücadeleye katılarak kahramanca şehit düşen, yaralanarak gazi olan Vanlıların sayısı da az değildir. Unutulan bu kahramanların sayıları, isimleri bugün bilinmemektedir.
