Sığınmacıların Suriyeye gönderilmesi Meclise taşındı
HDPli vekil Bedia Özgökçe Ertan, Uluslararası Af Örgütünün raporunda yer alan sığınmacıların Suriyeye geri gönderildiğiyle ilgili iddiaları İçişleri Bakanı Alaya sordu.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van Milletvekili Bedia Özgökçe Ertan, Uluslararası Af Örgütünün raporunda yer alan sığınmacıların Suriye’ye geri gönderildiği bilgisini Meclis’e taşıdı.
Ertan, İçişleri Bakanı Efkan Ala’nın cevaplaması talebiyle verdiği soru önergesinde, Türkiye’nin, bu geri gönderme uygulamasına ne zaman başladığını sordu.
‘Uluslararası hukuka aykırı’
Önergede, uluslararası hukuk ve kanunlar da hatırlatıldı:
“Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi’nin 33. Maddesinde, ‘Hiçbir taraf devlet, bir mülteciyi, ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatı ya da özgürlüğü tehdit altında olacak ülkelerin sınırlarına, her ne şekilde olursa olsun geri göndermeyecek veya iade etmeyecektir’ hükmü yer alıyor.
Bu maddede taraf devletlere çekince koyma yetkisi tanınmadığı için, Türkiye sözleşmeyi onaylayarak kendisine sığınmış olan kişileri geri göndermeyeceğini taahhüt etmiştir.”
‘Korkudan kayıt olmuyorlar’
Soru önergesinde, Af Örgütünün raporu yer aldı:
“1 Nisan’da Uluslararası Af Örgütü, Türkiye’nin güney sınırındaki illerinde gerçekleştirdiği yeni araştırmanın bulgularına yer verdiği bir açıklama yayımladı.
Açıklamaya göre, sınır illerindeki yetkililer Ocak ayının ortasından bu yana neredeyse her gün, yaklaşık 100 erkek, kadın ve çocuktan oluşan grupları toplayıp Suriye’ye gönderiyor. Örgüt, geri gönderilenler arasında çocuklar ve bir hamile kadının da olduğunu iddia etti.
Her ne kadar Uluslararası Af Örgütü kayıtlı Suriyelilerin de geri gönderildiğine dair vakaları belgelemiş olsa da, Suriye’ye geri gönderilenlerin büyük bir kısmının yakalandıklarında belgeleri olmayan kayıtsız mülteci olduğu belirtiliyor.
Açıklamada kayıt olmaya teşebbüs eden bazı insanların alıkonulduğuna ve kayıt belgeleri olmadan bulunan diğer mültecilerle birlikte Suriye’ye zorla geri gönderildiğine dair iddialara yer verildi. Bu duruma şahit olan Suriyeliler, geri gönderilme korkusuyla, tercih edip hizmetlerden faydalanmamak pahasına kayıt olmamayı tercih edebiliyor.”
Geri göndermenin yasal dayanağı var mı?
Ertan, Efkan Ala’ya şu soruları sordu:
* Uluslararası Af Örgütü’nün, 1 Nisan 2016 tarihli açıklamasındaki iddialar doğru mu? Suriyelilerin geri gönderildiğine dair iddialar doğruysa, Türkiye’nin bu yola başvurmasının nedeni ve yasal dayanağı nedir?
* Türkiye, bu geri gönderme uygulamasına ne zaman başladı?
* Şimdiye kadar kaç Suriyeli geri gönderildi? Bu kişilerin yaşa ve cinsiyete göre dağılımı nasıl?
* Geri gönderilen Suriyeliler hangi sınır kapısından gönderiliyor ve kime teslim ediliyor?
* Geri gönderilenler, hangi kriterlere göre seçiliyor? Sadece kayıtsız kişiler mi gönderiliyor? Kayıtsız kişilerin geri gönderilmesinin nedeni nedir?
* Gönderilenlerin kaydı olmasa dahi, kişilerin yaşam hakkını tehlikeye atan bu uygulamanın ulusal ve uluslararası göç mevzuatına aykırı olduğunu düşünüyor musunuz?
