SIRA VAN GÖLÜ'NÜN

Su altı yönetmeni Tahsin Ceylan, Van Gölü'nün ekolojik-arkeolojik sırlarını görüntülemiş, yüzyıllardır suyun altında gizli kalmış, bilinmeyen çok sayıda yaşamı, eseri, hikayeyi gün yüzüne çıkarabilmek için bir kitap hazırlamış:

Van Gölü'nün Sırları.

Kitap, bugün Van Gölü'nün ortasındaki Akdamar Adası'nda, Gevaş Kaymakamlığı himayesinde düzenlenen etkinlikle tanıtılacak.

Güzel iş.

Emeği geçenleri tebrik ederim.

***

Gevaş Kaymakamlığı madem bir işe el attı, tamamına erdirsin; Van Gölü'nün bahsi geçen kitapta yer almadığı aşikar "öteki sırları"nı da dünyaya duyuracak bir adım atsın;

Van Gölü'nün "Kan Gölü" olduğu o "karanlık çağı"nı da yazsın, yazdırsın, anlatsın, anlattırsın...

Kimseyi bulamazsa ben gönüllüyüm bu "vazife"ye!

***

Ermenilerin işkenceleri sonucu aklını kaybeden Nezo Hatun'a...

Ermeni zulmünden kurtulmak için kendilerini ateşe verip pervane gibi döne döne;

"Gelin kızlar, bizim düğünümüz var.

Bugün bizim düğün günümüzdür..." diye ölüme giden Zeve'li genç kızlara...

Yaşadıklarını "Akşam oldu mu bizim içimize Ermeniler gelirdi. 150 tane kadar kadın içinden 10-11 tanesini seçip götürürlerdi. Sabaha kadar bu kadınlara tecavüz ederlerdi. Bu kadınlar öyle olurdu ki kan revan içinde kalır, bırakıldıklarında bacaklarını gere gere yatar, oturamayacak durumda kalırlardı" diye anlatan Seher'e...

Defalarca tecavüze uğrayan 7 yaşındaki Fatma ve 9 yaşındaki Güfaz'a...

Zorla götürülürken kendilerini köprüden Mermit Çayı'na atan iki taze gelin; Zahide ve Fatma'ya...

Derviş Efendi'nin, gözleri önünde tecavüze uğrayan kızları Hayriye ve Şadiye'ye...

Van'ın o mezalim kurbanı biçare, şehit kızlarına, kadınlarına, çocuklarına karşı birikmiş olan saygı borcumuzu ödemek bir "vazife" çünkü bence!

***

Üstelik...

Şehirlerini basan Ermeni çetecilerden kaçabilmek için Van Gölü'ne yönelen Türklerin...

Onlara "kurtarıcı" kılığında vapurlarını açan, Van-Akdamar arasında taşımacılıkla meşgul Ermeni zenginlerin...

Van Gölü'nün ortasına gelindiğinde bu vapurların nasıl birden zulümhanelere dönüştüğünün...

Katledilen erkekler göle atılırken, kadınların Akdamar'daki o "adanın turizm anahtarı diye pamuklara sarılan kilisesinde" nasıl "ömür boyu tecavüz"e mahkûm edildiğinin...

Bu akıbete uğramamak için kendilerini göle atan Türk kadınlarının ve Van Gölü'nün nasıl kan rengine döndüğünün hikayesini "ortaya çıkarmak" için hiç öyle suyun metrelerce altına dalmaya filan da gerek yok.

Akdamar'a, iğdiş edilmiş o malum canlının trene baktığı gibi değil de, "harikalar diyarı" olmadığını görecek gibi bakmak kafi!

***

Ben bunu bir "millî vazife" addediyorum ama...

Konuya "tamamen duygusal" yaklaşanlar; şehre girecek paranın hesabını yapanlar, Akdamar'ı dünyanın her yerinden ziyaretçinin akın edeceği bir "turizm cennneti"ne dönüştürmek niyetinde olanlar varsa...

Kolayı var...

Dünyanın birçok turistik şehrinde, en çok ziyaret edilen yerler arasında "işkence müzeleri", "soykırım kampları" var...

Akdamar Kilisesi'ni de bir "sanat şaheseri" filan diye cilalamak yerine bu yüzüyle çıkarırsanız vitrine, emin olun, insanlık tarihinin eşine az rastlanır işkencelerinden, kırımlarından birine mekan olduğu için de gelir insanlar burayı görmeye!

***

Kaymakam Bey...

Kimsenin değilse bile ağzına balta sapı büyüklüğünde bir kazık çakılan, dili koparılıp bu kazığın üstüne çivilenen 70 yaşındaki Gevaş müftüsünün hatırasının hatırına bunu bir düşünün bence...