Sosyal medya ve internet yayınına yasal düzenleme umudu

MİLLİYETÇİ Hareket Partisi (MHP) Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi sundu.

Tüm sosyal medya mecraları için 2018’de yapılan genel bir araştırma sonucuna göre Türkiye’nin sahte habere en çok maruz kalan ülke olduğunu belirten Öztürk, korona günlerinde de durumun değişmediğini ve korku salıcı haberler yüzünden zaman zaman toplumda endişelerin yükseldiğini vurguladı.

‘İNSANLARIN ALGILARINI YÖNETİYORLAR’

Öztürk gerekçesinde ise “Her geçen gün artan internet üzerinden sosyalleşme arzusu, istenmeyen bazı diğer sorunları da beraberinde getirmektedir. Son zamanlarda çok sık yaşanan, şikayet edilen, mağduriyet yaşanan olaylara bakıldığında, sosyal paylaşım sitelerindeki sahte veya anonim hesaplar ile e-posta hesaplarında oluşturulan sahte hesaplar ve gruplar olduğu görülmektedir. Diğer taraftan; internet üzerinden sahte profil veya sahte hesap oluşturmak Türk Ceza Kanunu’nda tanımlanmamıştır. Bu yüzden internette sahte profil açmak veya sahte bir e-posta hesabı yaratmanın cezai müeyyidesi henüz bulunmamaktadır. Ancak her ne kadar sahte profil, sahte grup, sahte e-posta oluşturmak ceza kanunumuzda özel ve yaptırımları ağır bir suç tipi olarak yer almasa da, doğurabileceği muhtemel sonuçlar bakımından ceza hukukumuz tarafından yaptırıma bağlanmıştır. Sosyal medyanın herkes tarafından, her an kolaylıkla erişilebilir olması nedeniyle, sosyal medya üzerinden paylaşılan sayısız fotoğraf, video veya içerik insanların algılarını yönetmek için kullanılmakta, çoğu insan tarafından da iletiler doğruluğu sorgulanmadan alındığı için, algılar istenilen şekilde yönetilebilmektedir.
Son birkaç senedir özellikle sosyal medya platformlarında dolaşan yalan haberler ve sahte hesaplar yüzünden bir çok internet kullanıcısı mağduriyet yaşamıştır. Koronavirüs ile mücadele ettiğimiz şu dönemde dahi durum değişmemiş, sahte hesaplar üzerinden yapılan algı yaratmaya yönelik korku salıcı haberler yüzünden zaman zaman endişeler yükselmiştir. Bu bağlamda, tüm sosyal medya mecraları için 2018’de yapılan genel bir araştırma sonucuna göre Türkiye “Sahte Habere En Çok Maruz Kalan Ülkeler” kategorisinde yüzde 49 ile ilk sırada yer almaktadır. Öte taraftan sosyal medyanın sunduğu bu imkânların farkında olan terör örgütleri ve yandaşları da sosyal medyayı aktif olarak kullanmakta ve her alanda algıları yönetmek için yine sosyal medya aracılığı ile haber kamuflajı altında kara propagandaya varan içeriklerle algıları yönetmeye çalışmaktadır. Siyasal aktörlerin, kamu yöneticilerinin, sanatçı, sporcu gibi pek çok kesim üzerinden yürütülen ve genellikle çarpıtılmış içerikle, anonim ya da çok takipçili sahte hesaplarla algı oluşturulmaya çalışılmakta ve bu olumsuz sürece hukuk da yetişememektedir. Kanun teklifimiz ile 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da değişiklik yapılarak, Türkiye’den günlük erişimi beşyüz binden fazla olan, yurt içi veya yurt dışı merkezli sosyal ağ sağlayıcılarına Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu getirilmekte, sunmuş oldukları hizmetten yararlanmak isteyenlerden Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası isteme zorunluluğu getirilerek Türkiye’de sahte hesap açılmasının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Diğer taraftan kimlik numaralarının Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında korunması öngörülürken, idari para cezaları uygulanması da teklifimizde yer almaktadır” ifadelerine yer verdi.

İŞTE ÖZTÜRK’ÜN TBMM’YE SUNDUĞU O TEKLİF

5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar
Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi:

Madde 1- 5651 Sayılı Kanunun EK 3’üncü maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki EK 4’üncü madde eklenmiştir.
“EK MADDE 4- (1) Türkiye’den günlük erişimi beş yüz binden fazla olan, yurt içi veya yurt dışı merkezli sosyal ağ sağlayıcıları, Türkiye’de faaliyet gösteren kurum, kuruluş, birlik, adli veya idari makamlarca gönderilecek bildirim, tebligat veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi, kullanıcı veya kişilerin Türk mevzuatına göre yapacakları başvuruların cevaplandırılması ve kurum tarafından maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların düzenleneceği yönetmelikte belirlenecek diğer hususlar için Türkiye’de temsilcilik açarak, en az bir kişiyi görevlendirir.
(2) Sosyal ağ sağlayıcıları tarafından Türkiye’de açılan temsilciliklerinde görevlendirilen kişilerin tüm bilgileri kuruma bildirilir, ayrıca sosyal ağ sağlayıcının resmi internet sitesinde doğrudan kolaylıkla erişilebilecek şekilde bu bilgilere yer verilir. Türkiye temsilciliğinde görevlendirdiği kişi veya kişilerin bilgilerini kuruma 20 gün içerisinde bildirmeyen sosyal ağ sağlayıcısının Türkiye’deki internet trafiği bant genişliğinin yarı yarıya daraltılması için gerekli işlemler Kurumca başlatılır, bu işlemden sonra bildirimini 20 gün daha geciktiren sosyal ağ sağlayıcısının internet trafiği Türkiye’de tamamen durdurulması için kurumca gerekli işlemler öncelikli olarak yerine getirilir. Sulh hâkimliğince verilecek kararlar Kurum tarafından erişim sağlayıcılarına gereği için bildirilir ve söz konusu bildirimlerin gereği en geç 3 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilir. Sosyal ağ sağlayıcıları tarafından temsilci veya temsilcilerin kuruma bildirilmesinin ardından verilen karar hükümsüz kalır.
(3) Sosyal ağ sağlayıcıları, verdikleri hizmeti kullanmak isteyen kullanıcılardan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını talep etmek zorundadır. Kullanıcıların Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaraları 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında korunur. Sosyal ağ sağlayıcıları Türkiye’ye vermiş oldukları hizmetlerde, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ile eşleştirilmemiş hiçbir hesabı bulunduramazlar, sahte hesap kullandıramazlar. Kanun yürürlüğe girdiği tarihte geçerli Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ile eşleşmeyen tüm hesaplar kapatılır.
(4) Bu madde kapsamında Türkiye’de temsilcilik açarak, temsilci veya temsilciler görevlendiren sosyal ağ sağlayıcıları bu kanunun 9 ve 9/A maddeleri gereğince vermiş olduğu hizmetteki içeriklere ilişkin kullanıcılar tarafından yapılacak taleplere en geç 48 saat içinde cevap vermek zorundadır. Hâkim veya mahkemelerce hukuken aykırı olduğu tespit edilen içerik, sosyal ağ sağlayıcısına bildirildiği andan itibaren 16 saat içerisinde sistemlerinden çıkarılmaz veya erişimi engellenmez ise sosyal ağ sağlayıcı karşı tarafın doğan veya doğabilecek tüm zararlarını tanzim etmek üzere kabul etmiş sayılır.
(5) Bu madde kapsamında Türkiye’de temsilcilik açarak, temsilci veya temsilciler görevlendiren sosyal ağ sağlayıcıları, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi hakkındaki kararlar ve bunlarla ilgili yaptıkları işlemler ile bireysel talepler ve sonuçları hakkında istatistiki raporlar ile kurumun talep edeceği diğer kategorik bilgileri her üç ayda bir kuruma vermekle yükümlüdür.
(6) Kurum Başkanınca bu maddenin 3’üncü fıkrasındaki yükümlülükleri yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcısına beş yüz bin Türk Lirasından beş milyon Türk Lirasına, 4’üncü fıkrasındaki yükümlülükleri yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcısına yüz elli bin Türk Lirasından bir milyon beş yüz bin Türk Lirasına, 5’inci fıkrasındaki yükümlülükleri yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcısına iki yüz bin Türk Lirasından 2 milyon Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanır.
(7) İçerik veya yer sağlayıcısı olmasından doğan sorumluluklar, sosyal ağ sağlayıcısının bu madde kapsamındaki yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
Madde 2- Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 3- Bu kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.”