Suriye'deki ateşkes için ortak itiraz

ABD ve Rusya Suriye'de hafta sonundan itibaren ateşkesin devreye girmesi üzerinde anlaştı. Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye destekli Suriye Muhalefeti Müzakere Yüksek Komitesi'nden yapılan yazılı açıklamada geçici ateşkese ancak şartlı olarak 'evet' denileceği belirtildi.

Ancak Suriye'deki muhalif gruplar anlaşmanın bir kez daha sadece kağıt üzerinde kalmasından endişe ediyor. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Rus mevkidaşı Sergei Lavrov'un hafta sonu yaptığı görüşmeleri takiben açıklanan anlaşma kapsamında ateşkes, Nusra Cephesi ya da Irak Şam İslam Devleti gibi 'terör örgütü' olarak kabul edilen gruplara yapılan saldırıları kapsamayacak.

Askıya alınan Cenevre görüşmelerine katılan Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye destekli Suriye Muhalefeti Müzakere Yüksek Komitesi'nden yapılan yazılı açıklamada geçici ateşkese ancak şartlı olarak 'evet' denileceği belirtildi.

Komite ateşkes için dört şartını şöyle sıraladı:

1. Tüm ablukaların kaldırılması,
2. İnsani yardım geçişlerine izin verilmesi,
3. Gözaltındaki muhaliflerin serbest bırakılması,
4. Sivilleri hedef alan tüm hava ve topçu bombardımanlarının sonlandırılması

Müzakere Yüksek Komitesi koordinatörü Riad Hicab ise "Suriye'de kan dökülmesinin önüne geçmek için atılan ve tüm tarafları müzakere masasına getirmeye çalışan uluslararası girişimleri destekliyoruz. Ancak rejime anladığı dilden karşılık vermesini de biliriz" dedi.
 

Ablukaların kaldırılması ve gözaltındaki muhaliflerin salıverilmesi, dün gece açıklanan ABD-Rus planında yer almıyor. 2. ve 4. maddeler ise planda yer alıyor. Planda dikkat çeken diğer maddeler ise "Anlaşmaya taraf olan grupların, ateşkes süresince birbirinden toprak almaya çalışmaması" ve kendilerini savunmaları gereken durumlarda da "orantılılık ilkesinden vazgeçmemeleri." Türkiye'den plana ilk tepki dün gece hükümet sözcüsü Numan Kurtulmuş'tan geldi. Kurtulmuş "Ateşkesin sağlanacak olmasını olumlu karşılıyoruz. Ümit ederiz ki uygulama kabiliyeti olan bir ateşkes olur." diye konuştu.

ÖSO'nun çekincesi Nusra Cephesi

BBC Türkçe'nin haberine göre, Özgür Suriye Ordusu ÖSO'nun yetkilileri de temkinli. Bu yetkililere göre anlaşmanın "Nusra Cephesi ve IŞİD ateşkes kapsamında değil" maddesi pratikteki uygulamayı neredeyse imkansız hale getiriyor. Reuters haber ajansına konuşan ÖSO'ya bağlı Yarmuk Ordusu siyasi büro şefi Beşar El Zubi, Nusra Cephesi ile ÖSO'nun Suriye'nin kimi bölgelerinde neredeyse iç içe geçmiş durumda olduğunu belirtiyor.

Zubi "Rusya ve rejim 'Nusra Cephesi'ni vuruyoruz' bahanesiyle bu bölgeleri hedef almaya devam edecek. Bu bölgelerde grupların ne kadar iç içe geçtiğini herkes biliyor. Eğer bu yola başvururlarsa ateşkes çöker" dedi. Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu Başkanı Halit Hoca da, Nusra Cephesi'nin ateşkesin uygulamaya geçmesini zorlaştıracağını ifade etti.

Reuters'a konuşan Hoca, "Nusra bizim için sorunlu bir nokta. Çünkü Nusra Cephesi sadece İdlib'de değil, Halep'te de var, Şam'da da, ülkenin güneyinde de. Burada kritik nokta ÖSO ya da siviller 'Nusra'yı vuruyoruz' bahanesiyle hedef alınabilir" dedi. Geçen Eylül'den beri Suriye'de hava operasyonları düzenleyen Rusya, Suriye ordusunun Halep'e doğru ilerleyişinde önemli bir rol oynuyor.

Batılı ülkeler, Rusya'yı 'terörle mücadele' bahanesiyle Batı'nın desteklediği muhalif grupları hedef almakla suçluyor. ABD ve Rusya'nın üzerinde anlaştığı ateşkes uyarınca, her iki ülke de Suriye'de işbirliği yaptıkları grupların çatışmaları sonladırması için aktif çaba harcayacak.

Ateşkesin ilk etapta 2 hafta süreyle uygulanması, tarafların 2 hafta süreyle anlaşmaya uyması durumunda sürenin uzatılması gündemde. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, hafta sonu yaptığı açıklamalarda ateşkese hazır olduğunu ifade etmişti. Esad ateşkes için şartlarını ise "Terör örgütleri çatışmasızlığı fırsata çevirmeye çalışıp saldırılar düzenlemez ve teröristleri destekleyen ülkeler bu desteğini geri çekerse, ateşkes uygulanır" diyerek açıklamıştı.