05
Haziran 2012 tarihinde Yüzüncü Yıl Üniversitesi Mimarlık Mühendislik Fakültesi
Maden Mühendisliği ve Jeoloji Mühendisliği bölümünden 4 kişilik bilim adamları
tarafından yapılan “Van Gölü havzasında yoğun olarak yapılarda
kullanılan Nemrut Volkanı oluşumu 'Ahlat Taşı'nda akciğer kanserine yol açan
eriyonit mineralleri araştırılıyor.” açıklaması
sonrası Ahlat’ta başlayan yoğun tepkiler üzerine YYÜ Mimarlık Mühendislik
Fakültesi Maden Mühendisliği ve Jeoloji Mühendisliği bölümü yeni bir açıklama yaptı. Maden
Mühendisliği ve Jeoloji Mühendisliği ne demişti? Araştırmada
taşların fiziksel dayanımını araştıran Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi
Yrd. Doç. Dr. Mutluhan Akın, çeşitli renklerdeki taşlarda zararlı minerallerin
var olduğunu bildiklerini söylerken, araştırmanın zararlı minerallerle ilgili
bölümünü yürüten Mimarlık Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği bölümü
Öğretim Görevlisi Dr.Vural Oyan açıklamasında , "Ahlat taşı, Ürgüp’teki
kanser yapan taşlarla aynı volkanik özelliği taşıyor. Numune aldığımız alanı
Nemrut Volkanı çevresinde genişleterek sürdüreceğiz. Ayrıca Bitlis’in Adilcevaz
İlçesi’ndeki Onkoloji Hastanesi’nden kanser vakalarının hangi bölgelerde daha
yoğun görüldüğü konusunda bilgi alacağız. Proje kapsamında Ahlat taşının
minerilojik ve sağlığa zaralı olabilecek yapıları inceliyoruz. Çünkü Kapadokya
bölgesinde aynı kayaç grubunu içeren volkanik yapıdan oluşan kayalarda sağlığa zararlı
mineraller bulundu. Bunların kansere yol açtığı ortaya çıktı. Nemrut volkanına
bağlı gelişen volkanik kaya türü Ahlat taşında kanser yapan zararlı mineraller
var mı diye bakıyoruz. Bu taşlardaki eriyonit maddesi havada asılı kaldığı
için, zamanla insan vücuduna girip akciğer ve mideye saplanıyor. Bu çalışmayı
daha da genişleteceğiz. Nemrut volkanının etkili olduğu alanın tamamından örnek
alacağız. Araştırmamız 6 ay ile 1 yıl içinde tamamlanacak" ifadelerine yer
vermişti. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Basın ve Halklar İlişkiler Birimi tarafından basına servis edilen yazılı açıklamada, YYÜ Jeoloji Mühendisliği
Bölümü'nden Dr. Vural Oyan, Dr. Yavuz Özdemir, Yrd.Doç.Dr. Ali Özvan, Maden
Mühendisliği Bölümü'nden Yrd.Doç. Dr. Mutluhan Akın ile İnşaat Mühendisliği
Bölümü'nden Yrd.Doç. Dr. Mücip Tapan'dan oluşan ekibin 2009 yılından bugüne
bölgedeki deprem riskleri, beton kalitesi, beton ve çimento maliyetlerini
düşürmeye yönelik çalışmalar ve Ahlat taşının tüm fiziksel, mekanik ve kimyasal
özellikleri ile atmosferik etkiler karşısındaki bozunma performansını ortaya
çıkaran çalışmalara imza attığı kaydedildi. “Ön
çalışmalarda örnek Ahlat taşlarında bu minerale (Erionit isimli kansere neden olan mineral) rastlamadı” YYÜ Mühendislik Fakültesi bünyesinde
oluşturulan ekibin 'Güçlü üniversite güçlü bölge' ilkesi çerçevesinde bilimi
bölge halkının faydasına sunduğu ifade edildiği açıklamada, "Mayıs ayı
içerisinde Nevşehir'in Gülşehir ilçesine bağlı Tuzköy beldesinin Erionit isimli
kansere neden olan minerale rastlandığı şekildeki haberlerin ardından ekibimiz
bölgede bu gibi zararlı minerallerin varlığı konusunda çalışmalarda
bulunmuştur. Bu haberden sonra özellikle bize bu taş ile ilgili birçok soru
geldi ve bölge insanının bu taş ile ilgili olumsuz düşünceleri olduğu ortaya
çıktı. Nevşehir'deki jeolojik oluşum ile Nemrut ve Süphan Dağı'ndaki oluşumlar
birbirine benzemektedir. Bu nedenle bölgede bugüne kadar yapılmayanı yapmak
adına bölgenin en büyük üniversitesi olarak hem bölge insanını rahatlatmak, hem
de önemli bir ekonomik değere sahip olan Ahlat taşının tüm özelliklerini ortaya
çıkarmak adına yola çıktık. Nevşehir'deki kaya türleri, Nemrut ve Süphan gibi
volkanik aktivite sonucu oluşmuştur. Bu haberden sonra bölgede bu konudaki
kaygıları ve endişeleri gidermek adına bilimsel etik ve üsluptan taviz vermeden
çalışan ekibimiz, yapmış olduğu ön çalışmalarda bölgeden alınan örnek Ahlat
taşlarında bu minerale rastlamadığını fakat bölge genelinde geniş bir alanda
bulunan bu kaya türünün bölgenin tamamını temsil edecek şekilde
örneklendirilmesinin yapılması gerektiğini duyurmuştuk. Böylece bilimi bölge
halkının yararına çalıştırarak araştırma sonuçlarını 6 ay ile 1 yıl içerisinde
tamamlayacağız" denildi. Yanlış
ve haksız tepkiler karşısında bu çalışmalara geniş bir ekip ile hız vermiş
bulunmaktayız Ekibin
geçen hafta içerisinde Nemrut ve Süphan dağları çevresinde örnekleme
çalışmalarında bulunduğu da ifade edilen açıklamada, "Alınan ignimbirit,
pomza ve perlit örnekleri Jeoloji Mühendisi Onur Erdoğan ve Jeoloji Mühendisi
Mesut Bor tarafından YYÜ laboratuarlarında öğütülerek gerekli analizler için
hazırlanmıştır. Bu örneklerin, Maden Tetkik Arama gibi akredite olmuş ulusal ve
uluslararası laboratuarlarda analizlerinin yapılması için gerekli çalışmalar
başlatılmıştır. 5 Haziran 2012 tarihli "Ahlat Taşı'nda Kanser
Araştırması" başlıklı haberlerde yer alan açıklamalarımızda da görüleceği
üzere, yapılan bu çalışmanın şu an için bir araştırmadan ibaret olduğu ve
araştırmanın kesin sonuçlarının 6 ay ile 1 yıl içerisinde tamamlanacağını
halkımıza duyurmuştuk. Fakat bölgeden gelen yanlış ve haksız tepkiler
karşısında bu çalışmalara geniş bir ekip ile hız vermiş bulunmaktayız ve
analizler için gerekli Mali desteği beklemeden öz kaynaklarımızı kullanarak bu
çalışmayı 1-2 aylık bir süre zarfında tamamlayarak sonuçlarını değerli bölge
halkı ile paylaşacağız" ifadeleri kullanıldı. “Ahlat
taşının bizim için bölge ekonomisine sunduğu katkı bölge insanının sağlığı ile
kıyas edilemez derecede önemsizdir” Amaçları
Ahlat taşında kansere neden olan mineralin bulunup bulunmadığını bilim ışığında
ortaya koymak ve bölgede bu işi yapanlara ve yaşayanlara yardımcı olmak olduğu
vurgulanan açıklamada şöyle denildi. "Bizim
ön sonuçlarımızda bu minerale rastlamadığımız zaten belirtilmiştir. Biz çalışma
alanını genişletiyoruz ve bölge insanını rahatlatacak asıl çalışmayı hızlı bir
şekilde sürdürüyoruz. Biz üniversite olarak taşın tüm özelliklerini
çalışıyoruz. Bölgede faaliyet gösteren birçok işletmeden de bu konuda malzeme
ve lojistik destek aldık. Biz bilim insanlığının bizlere yüklemiş olduğu
sorumluluk ile çalışmalarımızı insanlık adına sunmak zorundayız. Çalışmanın
sonuçları yayınlandığında umarım insanlık ve bölge adına vermiş olduğumuz
emeğin teşekkürünü alırız. Ahlat taşının bizim için bölge ekonomisine sunduğu
katkı bölge insanının sağlığı ile kıyas edilemez derecede önemsizdir. Bu konuda
ileride ortaya çıkması muhtemel olumsuz bir durumda sessiz kalmanın
sorumluluğunu bilim insanları olarak taşıyamayız. Umarız yürüttüğümüz bu
anlamlı ve değerli çalışmaya Ahlat'ı seven tüm bölge insanı destek verir" Ahlat
Kamuoyunun Tepkileri Dinmiyor? Maden
Mühendisliği ve Jeoloji Mühendisliği bölümünün 5 Haziran 2012 tarihinde basına
yaptığı açıklama Ahlat ilçesinde günün konusu olurken, Ahlat Belediyesi, Ahlat
Taşı Üreticiler Kooperatifi, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları, ve Ahlat
kamuoyu, ” Sözü edilen araştırmanın yapılmasına, sonucuna saygı duymaktayız,
ancak araştırmanın başında, daha sonucu belli olmadan; bilim kural ve etiğine
uymayan biçimde, popülist yaklaşımla, Ahlat ekonomisine, yöre mimarisine, insan sağlığı ve
psikolojisine zarar verecek ölçü ve üslupta, tedirginlik yaratan açıklama
yapıldığı” ifadeleriyle açıklamaya
büyük tepki göstermişti. Dinmeyen
tepkiler üzerine Mühendislik Fakültesi öğretim üyeleri tepkiler sonrası
fakültede konuyla ilgili tartışmaları ve gelinen noktayı özetleyen yeni bir
açıklama yapma gereği duydu. Edinilen bilgilere göre, Rektör, Prof. Dr. Peyami
Battal’ın konuyu yakından incelediği, Fakülte Dekanlığı ve basına açıklama
yapan akademisyenlerden sıkı sık izahat istediği ve akademisyenlerden polemik
yaratacak, kamuoyunda yanlış anlaşılmalara neden olacak açıklamalardan
kaçınmalarını istediği öğrenildi.
