TÜRKİYE VAN’DAN CEVAP VERECEK

Rıdvan CAN

Türkiye her yıl gündeme getirilen 24 Nisan Ermeni iddialarına Birinci Dünya Savaşında Rus işgaline uğrayan, Ermeni çeteleri tarafından yakılıp yıkılan Van’dan cevap verecek.  Türk Tarih Kurumu büyük acılara sahne olmuş, küllerinden yeniden doğan Van’da ilk defa Ermeni meselesi ile ilgili uluslararası düzeyde akademik toplantı düzenlenmesi Vanlılar tarafından memnuniyetle karşılandı. Vanlılar Türk Tarih Kurumunun Van’a gereken önemi vermesini istediler.

24 NİSAN’DA BAŞLAYACAK 25 NİSAN’DA SON BULACAK

Türk Tarih Kurumu, 1915 öncesi Ermenilerin Müslüman Vanlılar ile birlikte yaşadığı Van’dan Ermeni soykırım iddialarına “ Birinci Dünya Savaşında Ermeniler”  sempozyumunda yanıt verecek.  Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde iki ayrı salonda düzenlenecek sempozyuma uluslararası düzeyde akademisyenler katılacak. Sempozyum, Ermeniler tarafından 1915 olaylarının yıldönümü olarak kabul edilen 24 Nisan’da başlayacak, 25 Nisan günü yapılacak oturumlarla son bulacak.  

Sempozyumda Atatürk Üniversitesinden Profesör İbrahim Ethem Atnur, Türk Tarih Kurumu Başkanı Profesör Mehmet Metin Hülagü, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Profesör Derya Örs ile Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Profesör Peyami Battal açılış konuşmalarını yapacak. 

VAN’IN İŞGALİ BELGELERLE ANLATILACAK

Birinci Dünya Savaşı'nda Türk-Ermeni ilişkilerinin, Van’ın Ruslar tarafından işgali, Katliama tanık olan Müslüman kadınların dilinden Van Ermeni olayları, Alman diplomatik belgelerinde Van isyanı, 4. Ordu bölgesinde Ermeni muhacirlere yönelik insani yardım uygulamaları, savaş kabinelerinin sorgulanması, Armenak Pantikyan’ın anlatımıyla Ermeni ihtilal komitelerinin doğuşuyla ilgili sunumun yer alacağı sempozyumda, “İngilizler için büyük Ermenistan niçin gerekliydi?" sorusunun yanıtı aranacak. “Birinci Dünya Savaşında Ermenilerin Van’daki katliamları ve ABD vakfının bu katliamdaki rolü" başlıklı bir sunum yapılacak. 

SEMPOZYUM VAN AĞIRLIKLI OLMALIYDI

Ermeni meselesi ile ilgili uluslararası düzeyde bir sempozyumun Van’da düzenlenmesini yerinde, yararlı ve doğru bulduğunu açıklayan gazetemiz köşe yazarlarından Kafkas Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı, Van tarihi ve Ermeni meselesi üzerine akademik çalışmalar yürüten Hasan Oktay Ermeni meselesinde Van’ın çok büyük yeri vardır. Türk Tarih Kurumunun böyle bir sempozyumu Van’da düzenlemesi gayet güzel bir yaklaşımdır. Ancak Van Ermeni meselesinde çok önemli bir geçmişe sahip olan ilimizdir. Bu nedenle özellikle Van’ın ve Vanlıların yaşadığı acı gerçekleri belgeleriyle dile getiren konu başlığı  “ Van” olan sempozyum düzenlenmeliydi.   Türkiye için Ermeni meselesinde Van’ın canlı tanık ve anahtar konumda olduğunu vurgulayan Hasan Oktay, “  Mesele özetle şudur: 20 Nisan 1915’te Van’da yaşayan Ermeni çeteleri dış güçlerin tahrik ve yönlendirmesiyle isyan ediyor.  24 Nisan 1915’te Osmanlı, Ermeni isyan ve katliamlarının Anadolu’ya yayılacağı endişesiyle 2400 Ermeni çete liderini tutukluyor.  20 Mayıs 1915’te Ermeni çetelerinin desteği ve iş birliği ile Ruslar Van’ı işgal ediyor. Eli silah tutan erkeklerinin çoğu cephelerde olan bu nedenle savunmasız kalan Van düşüyor. Van’da Müslüman katliamının başlaması üzerine Vanlı Müslümanlar canlarını kurtarmak üzere yaşlı, kadın,  çoluk çocuk Van’dan yollara düşerek muhacir olarak Anadolu’nun dört bir yanına,  Musul, Kerkük, Halep gibi Osmanlı vilayetlerine sığınmak zorunda kalıyor. Vanın yakılıp yıkılmasından sonra 1918’de Van yeniden istiklaline kavuşuyor. O nedenle Van 1915 olaylarının sahne olduğu tarih kokan ildir. Türk Tarih Kurumu Van ilimize gereken önemi ve değeri vermelidir” dedi.