ÜNLÜ KAHVALTICILAR SOKAĞI SESSİZLİĞE BÜRÜNDÜ

Burhan Ergin  

Koronavirüs nedeniyle yaşanan ekonomik sıkıntıların arından alınan yeni karalar esnafın belini iyice büktü.

Kahvaltıcılar Sokağının eski görüntüsünden eser yok 

 Pandemi nedeniyle milyonlarca çalışan kısa çalışma ödeneği veya ücretsiz izinleeksik maaş alarak ayın sonunu getirmede güçlük çekerken kısıtlamalar işletmeleri zora soktu.  Lokanta, kafeterya, pastane, kahvehane, kıraathane gibi iş yerlerine getirilen kısıtlama kararıyla Van’da  “ gel al” , “paket servisi”  hizmeti verme imkânı olmayan çok sayıda esnaf iş yerinin kepenklerini kapatma yoluna gitti. Van’ın ünlü kahvaltıcılar sokağında her gün binlerce müşteriye Van kahvaltısı, lezzetli yemek, çay hizmeti veren kahvaltı salonu, lokanta ve kahvehane kısıtlama sonrası  kapılarına kilit vurdu. Daha önce yoğun hareketlilik nedeniyle cıvıl cıvıl olan, yerli ve yabancı turistlerin keyifle kahvaltı yapıp, Van kavurması,  fırın ağzı yemeklerini yedikleri, kıtlama çay içtikleri ünlü Kahvaltıcılar Sokağının ürküten sessizliğe bürünmesi dikkat çekti.

 “Bir ay kapanalım, ama tüm işletmeler uygulama kapsamına alınsın”   

 Kahvaltı salonu, lokanta, kahvehane gibi işyerlerini kapatmak zorunda kalan Kahvaltıcılar Sokağı esnafları, ülkenin geleceği, sağlık gerekçesiyle uygulamaya başlayan tedbirlerin esnafı kötü etkilediğini belirttiler. 

 Ekonomik sorunlar nedeniyle işletmelerin çoğunun kredi kullandığını belirten esnaflar, Türkiye genelinde alınan yeni koronavirüs tedbirleri kapsamında alışveriş yerleri, market, restoran, berber gibi iş yerlerine getirilen kısıtlamalar esnafı bitirme noktasına getirdi. Esnaf zaten sıkıntıdaydı. Pandemi süreci nedeniyle ekonominin dibe vurmasıyla esnaf kepenk kapatmaya devam ediyor. Van’da esnafların birçoğu darboğaza girmiş durumda. Çoğumuz kredi kullandık, vergi ödeme dönemi geldi. Yeni tedbir kararları ile yeme, içme sektöründe hizmet veren esnaflarımızın bir kısmı çare olmasa da iş yerini ayakta tutmak ve giderlerinin bir kısmını ödeyebilmek için “ gel al” , “paket servisi” veriyor. Ancak tencere ve ev yemekleri yapan lokantalar, kahvaltı salonları  “ gel al” , “paket servisi” vermesi çok zor. Zaten böyle bir müşteri kitlesi de yok. İş yerinin kapsını açtığımız andan itibaren giderlerimiz katlanıyor. Bu nedenle zor durumda kalan çok sayıda esnafımız Kahvaltıcılar Sokağı ve diğer cadde ve sokaklarda kepenk kapatmak zorunda kaldı. Sadece bu sokakta 100’ün üzerinde elman çalışıyor. İnsanlar evlerine emek götürüyor.  Sıkıntılı bir süreçten geçiyoruz. Allah herkesin yardımcısı olsun.  Biz tedbirlerin sıkı bir şekilde genel olarak uygulanarak salgının önüne geçilmesinden yanayız. Parça parça alınan tedbirlerle kesin sonuç alınması zor görünüyor.  Biz iş yerimizi kapatırken farklı bir sektörde iş yerinde insanlar burun buruna geliyor, kalabalıklar oluşturuyor. Bizde virüs yayılırken orda yayılmıyor mu?  Bu şekilde devam eden kısıtlamalarla, uygulamalarla sonuç alınamazken sorunlara neden olurken esnaflar arasında adil olmayan durumlar ortaya çıkıyor.  Gerekirse hepimiz iş yerimizi bir ay kapatarak devletimize salgınla mücadelede destek olalım ama zorunlu işletmeler haricinde insan yoğunluğu oluşturan tüm işletmeler, tüm esnaf hatta ulaşım bu uygulama kapsamına alınsın.  Yetkililerden, meslek odalarından esnafa sahip çıkmalarını istiyoruz” dediler. 

“Kahvaltıcılar Sokağı sessizliğe bürünmüş durumda”  

Yüksek vergiler ve maliyetler ve kısıtlamalardan dolayı esnaflık yapmanın çok zor hale geldiğini belirten Kahvaltıcılar Sokağı’nda 75 yıldır hizmet veren Kardeşler Kahvehanesinin 40 yıllık ustası ve işletmecisi Dolayı Öztürk,  "Benim gençliğim bu Kahvaltıcılar Sokağı’nda geçti. 4O yıl önce çay yapmayı ustamdan devraldım. Nostaljik ortama sahip her meslekten, her yaştan insanlar çay içmeye geliyor. Kahvehanem insanların sığınağı, buluşma ve sohbet adresidir.  Buraya gelen insanlar kafeye gitmez,  rast gele bir yerde oturmaz.  2--3 lira ile zamanını burada geçirir.  Aldığı açık ekmek, çörek ve Van peyniri, cacığı, tereyağı alarak kahvaltısını burada yapanlarda çok olur. Kahvehanemizi alınan kararla kapattık. Esnafların iş yerlerini kapatmasıyla Kahvaltıcılar Sokağı sessizliğe bürünmüş durumda. Esnaflara çay satarak ayakta kalmamız mümkün değil.  Elektrik, su, gaz,  maaş, vergi, sigorta gibi giderlerimiz var.  Halk sağlığını para hırsıyla göz ardı edecek insanlar değiliz. Elbette bilimsel önlemlerin alınmasından yanayız ama uygulamanın adil, esnafların sorunlarına çözüm bulunması gerekir.  Pandeminin başlamasından bu yana birçok zorlukla karşı karşıya kaldık. Bizim bütün geçimimiz yaptığımız işten gelir. Başka bir yerden gelirimiz yoktur. Mağduriyetlerimizi giderin. Yaşayabilmemiz için, evlerimizi geçindirebilmemiz için bunları yapmanız gerekiyor. Uygulamanın genele yayılarak adil olmasını istiyoruz. ” dedi.  

 “Esnafa destek olmasını bekliyoruz” 

Ulu Cami sokakta bulunan İlkdem Çayevi işletmecisi Ramazan Anaç kısıtlama uygulamasıyla birlikte zor günler geçirdiğini belirterek, “Ben küçük bir esnafım, müşterim de dar gelirli, emekli, işi olmayan insanlardan oluşuyor. Kahvehanemde çay içerek zamanlarının geçiriyorlar. Benim ödemem gereken kiram, personel giderim vergim, ısınma, SGK, vergi var. Dışarıya servis yaparak giderimi karşılamam mümkün değil. Bu nedenle işyerimin darabasını indirerek kapısına kilit vurdum. Devletimizin, yetkililerin, meslek odlarının biz küçük esnafa destek olmasını bekliyoruz.   Bizim geçindirmekle yükümlü olduğumuz ailemiz var.  Tedbir kararlarının gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyorum” dedi.

“Kahvaltı salonu olarak tedbirlerden çok kötü etkilendik”

Van'ın ünlü kahvaltıcısı, kahvaltıda fark yaratan, Van'ın tanıtımına önemli katkıları olan Bak Hele Bak lakaplı Yusuf Konak, koronavirüs salgınını önleme amacıyla uygulanmaya başlanan yeni tedbirlerden en fazla etkilenen kesimin yeme içme sektörü olduğu belirterek, “Özellikle kahvaltıcı, lokantacı esnaflarımız  zor günler geçiriyor. Kahvaltı salonu olarak tedbirlerden çok kötü etkilendik. İş yerimizde yaklaşık 20 kişi çalışıyor.  Paket servisi yapacak müşteri kitlemiz olmadığı için iş yerimizi kapatmak zorunda kaldık. Vergi, kira,  maaş ödemesi, su, elektrik, gaz, SGK,  zorunlu giderlerimiz var. Hangi gelirle giderlerimizi nasıl ödeyeceğimizi bilemiyorum. Tedbirlerin alınmasından yanayız ancak uygulamada bazı sorunlar var.  Dengeli ve insan yoğunluğu oluşturan sektörleri kapsayan genel uygulama daha yararlı olurdu. Devletimizin, yetkililerin zorlu süreçte esnafa destek olacağına eminim” dedi.

İpekyolu ilçesinde koronavirüs salgın kısıtlamaları nedeniyle  işleri durma noktasına gelen esnaflar iş yerlerini kapamanın yanı sıra iş yerlerini saltığa veya devren kiralığa çıkardıkları görüldü.