Van'da Ermeni Mezalimi (1895-1920)
Değerli okurlar, hemşehrimiz Emekli Albay Faiz Demiroğlu yaklaşık otuz yıllık titiz bir çalışma sonucu 7 ciltlik 'Van Tarihi' isimli kitabını yazmıştır. Bu yedi cilt kitap toplam 810 sahife olup, içinde 389 belge ve fotoğraf bulunmaktadır.
Değerli okurlar, hemşehrimiz Emekli Albay Faiz Demiroğlu yaklaşık otuz yıllık titiz bir çalışma sonucu 7 ciltlik "Van Tarihi" isimli kitabını yazmıştır. Bu yedi cilt kitap toplam 810 sahife olup, içinde 389 belge ve fotoğraf bulunmaktadır. Ancak eser bitirildiği 1948 yılından günümüze kadar basılmamıştır. Tanıtmaya çalıştığım bu kitabı yayınlayan Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü'nün kitaba yazdığı önsüzde, Faiz Demiroğlu'nun bu çalışmasından kendilerini Oktay Belli Hocamızın haberdar ettiğini ve "Van'da Ermeni Mezalimi" ismi ile yayınladıkları bu kitabın "Van Tarihi" kitabının 7.cildinden alınarak yayınlandığını belirtiyor."Van Tarihi" isimli 7 ciltlik kitabın niçin basılmadığı ve şimdi nerede muhafaza edildiği hakkında herhangi bir malumat verilmiyor.
Kitabın önsözünde yazarı 30 yıllık yorucu bir çalışma ile Van'ın tarihini yazmaya sevk eden en büyük gücün," doğup büyüdüğü ve canı gibi sevdiği Van'ın Birinci Dünya Savaşı sırasında Ermeniler tarafından tanınmayacak derecede tahrip edilmesidir. Ermeni mezalimi yüzünden göç etmek zorunda kalan Van'ın yaşlıları ile çocuklarının da çeşitli salgın hastalıklar yüzünden ölmüş olmasıdır."deniliyor.
Kitap üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Osmanlı yönetiminde Ermenilerden, Van olaylarından, Halil Paşa'nın valiliğinden, Van'da Ermeni isyanı hazırlıklarından ve isyan sonrası meydana gelen olaylardan belgeler sunularak bahsediliyor. İkinci bölümde 1908'de meşrutiyetin ilanından, seferberlik ilanından, tehcirden, 1917'de Rus ihtilaiı sonrasındaki gelişmelerden, Mondros ve Lozan görüşmelerinden bahsediliyor. Üçüncü bölümde, görgü tanıklarının anlatımından yararlanarak Ermeni katliamlarından bahsediliyor ve o döneme ait 11 fotoğraf veriliyor.
