VAN EKONOMİK KRİZ YAŞIYOR
Vanda 2011 yılında yaşanan 2 yıkıcı depremin 2. Yıldönümünde Van Ticaret ve Sanayi Odası tarafından açıklama yapıldı.
Van Türkiye ekonomisinden bağımsız lokal bir kriz yaşıyor
Van’ın Türkiye ekonomisinden bağımsız yerel bir krizle karşı karşıya olduğu bildirilen açıklamada “Malum olduğu üzere depremde 30 binin üzerinde konut ve 3 bin işyeri kullanılamaz hale gelmiştir. Depremden kısa bir süre sonra 17 bin afet konutu inşa edilmiş ve insanlar kalıcı konutlara yerleştirilmiştir. Ancak bu Van ekonomisine ciddi maliyet yaratmış bulunmaktadır. Afet konutlarının yarattığı maliyet 20 yıl boyunca her ay 7 milyon TL. ye karşılık gelmektedir. Afet Konutlarının yüksek maliyetli olması ayrıca değerlendirilmesi gereken bir konudur. 35-40 bin TL ye mal edilen konutların 80-90 bin TL olarak yansıtılması çok büyük bir olumsuzluktur.
Tüccar ve esnafa kullandırılan KOSGEB Kredilerinin ödemeleri başladı. 2 yıl boyunca aylık 12 milyon TL. nin geri ödemesi söz konusu. Bununla birlikte ötelenen SGK ödemeleri başlamış bulunmaktadır. İlimizde ekonomik mücbir sebep hali de devam ettiği için tüccar, sanayici ve esnafın vergi ödemeleri şimdilik yapılandırmadadır. Ancak yıl sonun da sona ermesi tahmin edilen mücbir sebep hali ile beraber Vergilerin geri ödemesi başlayacaktır. Tüm bu ödemelerin yarattığı ekonomik geri ödeme döngüsü aylık 25 milyon TL ye tekabül etmektedir. Van şehri aylık 25 Milyon TL. yi ödeyecek ekonomik performansa sahip değildir. Bu parasal geri ödemeyi finanse edecek kamu kaynağına ihtiyaç vardır. Van şehri bu finansmana sahip değildir.
Vergilerde terkin şart
Özellikle ciddi bir beklentiye dönüşen vergi konusunda deprem sonrası tahakkuk eden vergilerin 3 yılı kapsayacak şekilde terkin edilmesi gerekir. Sayın Başbakanımızın 26 Ekim de ilimizi ziyareti esnasında kamuoyunun beklentisine karşılık gelecek bir ekonomik açılım yapmasını bekliyoruz. Türkiye de geçmişte yaşanan doğal afetlerde benzer uygulamalar olduğunu biliyoruz. Bu nedenle başlangıç olarak deprem sonrası tahakkuk eden vergilerin 3 yıl süre ile terkin edilmesi göreceli bir kriz çıkışı olarak değerlendirilmelidir.
Gerek afet konut fiyatları ve geri ödemeleri ile ilgili, gerekse aylık 25 milyon TL’ye tekabül edecek Vergi, SGK ve KOSGEB geri ödemelerin Van’ın öz kaynağı ile karşılayamayacağı gerçeğinden hareketle, vergi terkini konusunda Sayın Başbakanımızın duyarlılığına ihtiyaç bulunduğunu belirtmekte yarar vardır” ifadesi kullanıldı.
