Van hakkında bilmediklerimiz
Van üzerine farklı dönemlerde yazılmış kitaplarda ve yapılan araştırmalarda çarpıcı bilgiler var.
Doğduğumuz, yaşadığımız Van'ın tarihiyle kültürüyle ilgili birçoğumuz yeteri kadar bilgi sahibi değiliz. Ya eksik yada yanlış bilgilere sahibiyiz. Memleketimizi sevmek yetmiyor, doğru tanıtmak için doğru ve doyurucu bilgi de gerekiyor. Van üzerine farklı dönemlerde yazılmış kitaplarda ve yapılan araştırmalarda çarpıcı bilgiler var. Bunlardan bazılarını paylaşmak istiyorum.
Van Balığı
18. ve 19. yüzyılda Van Gölü bağlantılı ticaretin en önemli metalarından birisi, belki de en başta geleni Van balığıdır. Sodalı suyunun özelliğinden dolayı gölde sadece bir balık türü yaşamaktadır. (Bulunduğu ileri sürülen ikinci balık türü üzerine araştırmalar devam ediyor) İbn Haldun, Abbasiler zamanında Memun döneminde 813-833 yılları arasında beytü'l-mala yani hazineye ayni vergi olarak sevk edilen malların listesini verirken, Van Gölü çevresinden 10.000'er rıtl salamura balık (meyic-i sur-ı mâhî) ve Ringa balığı (sûnec) gönderildiğini yazmaktadır. Salamura balığın elde edildiği tek yer Van Gölü'dür. 13 yüzyılın önemli bilim adamlarından Zekeriyyâ Kazvinî ise Arapça kaynaklarda Van Gölü'ndeki balığı ettırrîh olarak adlandırmaktadır.
Van'da Tekstil
Tekstil ile ilgili ilginç bilgiler var. 10. yüzyılda Van ve çevresinde döşemelik kumaşlar, minder, halı, perdelik kumaşlar ve giysi niyetine tümü özenle işlenmiş manto ve kumaşlar üretiliyor. Bu üretim atölyelerde değil, köylü ve şehirli ailelerin evlerinde gerçekleşiyor. Yakut el-Hamevî (d. 1178/1179- öl.1229) de Van'da nefis halıların dokunduğunu kaydetmektedir.
