Van'ın eski kahvehanelerindeki medeniyet
Kahvehaneleri yalnızca çay içilen yerler olarak görmeyin. Kahvehaneler, dünü bugüne bağlayan, zamanın tanıkları ve kentin kültür birikimini yansıtan mekanlardır.
Osmanlı'da kahve içilen ilk kahvehane Tahtakale'de açılmasından sonra kahve, halk arasında büyük ilgi gördü. Kahvenin büyük ilgi görmesi ile kısa zamanda şehrin çeşitli semtlerinde sayısız kahvehaneler açıldı. İlk kahvehanelerde sedirlerde oturulmuş, sonraki yıllarda masa sandalye kullanılmıştır.
Kahvehaneler, ortaya çıktıklarından beri kahve içilmesi yaygın olmuş ancak, zamanla daha değişik içeceklerde tüketilmiştir. Bunlar; şerbet, limonata, şurup, demleme içecekler ve ayrıca yiyecek olarak şekerleme, lokum, reçel ve benzerleridir. Çayın yaygınlaşmasıyla kahvehanede çay daha yoğun olarak içilmeye başlanmıştır. Günümüzde ise, kahvehane olarak adlandırılan mekânlarda çay, neredeyse tüketilen tek içecek durumundadır.
Osmanlı döneminde Eyalet olan Van'da kahvehanelerin bulunduğu ve buralarda sazlı sözlü ve edebi etkinliklerin yapıldığı bilgisi gravürler eşliğinde kaynaklarda yer almaktadır. 1915'te Rus işgaline uğrayarak yakılıp yıkılan Van, 1918'de kurtulmuş, eski Van şehri yerine Cumhuriyet sonrası Bağlar Mevkii olarak adlandırılan yerde bugünkü kent merkezi yeniden kurulmuştur.
Zaman içinde şekillenerek büyüyen kentimizde 1930'lu yıllardan itibaren otel, han, lokanta, berber gibi işyerlerinin yanı sıra kahvehanelerde açılmıştır. Çay satılan kahvehaneler ilk dönemlerde; kültür, sohbet, buluşma, tartışma, haberleşme, toplanma işlevi gören mekanlar olmuştur.
